En toen deed de 25-jarige man zijn verhaal op café: ‘Hij vertelde dat daglicht slecht was’

Het gesprek met de verwilderde man verliep zondag in horten en stoten. Terwijl stamgasten Mike (21) en Jeffrey (28) de man met het lange haar, vies baardje en versleten kledij de ene na de andere vraag stelden, belde de cafébaas de politie. “Een vreemde snuiter hier zegt dat hij met nog anderen al 9 jaar in een afgesloten ruimte leeft. Er klopt iets niet.” Even later schoof de politie in het café aan tafel aan. Ook zij babbelden nog minstens een uur met de onbekende man.

Gisteren gaf de politie toe dat ze dankzij de tip van de cafébaas op een afgelegen boerderij nabij Drenthe effectief een man en zijn kinderen hadden aangetroffen. Ze zaten in een afgesloten ruimte die enkel bereikbaar was langs een trap die verborgen zat achter een kast. De kelderbewoners zijn allemaal overgebracht naar een recreatiepark, waar ze de nodige zorg krijgen. De politie pakte ook een 58-jarige man op. Hij huurde de boerderij waar de andere man met de kinderen woonde. “Iedereen heeft veel vragen, maar ook de politie en wij zoeken nog naar antwoorden”, zei burgemeester Roger De Groot gisteren. Volgens hem zijn de zes kinderen tussen 18 en 25 jaar.

Nooit naar school geweest

Voor Jeffrey was het zondag al de derde keer dat hij de kelderbewoner ontmoette in en rond café De Kastelein. De eerste keer was anderhalve week geleden. Het was zaterdagavond. “Hij zag er wat verwilderd uit. Wij boden hem een biertje aan. Hij was erg onder de indruk van de flitsende discolampen en de sfeer. Later snapte ik waarom. Hij zei dat ie negen jaar niet buiten was geweest en nog nooit naar school was gegaan”, vertelt Jeffrey aan de Nederlandse krant Dagblad van het Noorden. Samen met Mike kwam Jeffrey te weten dat een persoon buiten de familie de boodschappen deed voor het gezin. Het zou gaan om een man in een zwarte Volvo. De twee Nederlanders denken dat dit de man is die is opgepakt. “Tijdens de gesprekken zei hij dat hij niet wist wat hij moest. Hij zocht hulp. Maar omdat hij geen identiteitskaart had, kon hij nergens terecht”, zegt Jeffrey.

Uit medelijden bood Jeffrey hem zijn telefoonnummer aan. “Hij had een telefoon bij zich. Ik heb daar mijn nummer ingezet. Hij zocht werk. Ik heb een autobedrijf. Misschien kon hij auto’s wassen?” Daags nadien dook de verwilderde man opnieuw op in het café. Hij zocht Jeffrey, maar die was er niet. In het café gaven ze hem zijn thuisadres. De onbekende man belde daar aan en vroeg Jeffrey om kleren in ruil voor werk. Omdat het zondagavond was, vroeg Jeffrey ’s anderendaags terug te komen. Later op de avond kwamen ze elkaar weer tegen in het café. “Hij vertelde dat zijn vader op bed lag. Drie jaar geleden had hij een beroerte gehad. Een dokter was er nooit geweest. Uit zichzelf vertelde hij niet veel. Wij stelden vragen en hij reageerde meestal met ‘ja’. Veel vragen lachte hij ook weg. Over thuis praatte hij liever niet te veel.” De man zou gezegd hebben dat hij door een ruzie geen onderdak had. Op een gegeven ogenblik had de onbekende het ook over ‘het zware geloof’. “Het was allemaal erg wazig. Maar hij vertelde dat daglicht slecht was. Ik denk dat er in Nederland twintig mensen dit geloof aanhangen en vroeg hem daarom of hij in een sekte zat. Hij kende dat woord niet.”

Bloemetje en fles wijn

In het groene Ruinerwold reageren ze geschokt. Ze zeggen nooit geweten te hebben dat er een compleet gezin woonde in de afgelegen boerderij. “Ik zag er wel altijd één man. Die reed dagelijks bij mij langs het huis. Hij zwaaide altijd vriendelijk”, zegt één van hen. De buurt denkt dat er maar twee inwoners van Ruinerwold de voorbije jaren op het landbouwerf zijn geweest: Jans Keizer en zijn vrouw. Zij verwelkomden de man negen jaar geleden als nieuwe buurtbewoner. Ze gingen langs met een bloemetje en een fles wijn. “Het was slecht weer, maar toch nam de man buiten onze cadeautjes in ontvangst. Daarna konden we vertrekken.” Veel buren spreken ook over een camera in een boom op het domein. “Er was iets raar. We dachten aan drugs.” Eén buurtbewoner zegt dat hij eens kinderen in de tuin zag. De anderen zagen enkel de ganzen, een geit en de enorme moestuin. Nog een andere noemde de man ‘De Oostenrijker’. “Omdat hij Duits sprak.” Omwille van de privacy wil de burgemeester niet bevestigen dat het om een gezin uit het buitenland gaat.  

In de Nederlandse media doken gisteren berichten op dat de moeder van de kinderen mogelijk begraven ligt op het domein. Volgens burgemeester De Groot is daar geen enkele aanwijzing voor. De vrouw zou vele jaren terug – lang voor haar echtgenoot in Ruinerwold kwam wonen – al overleden zijn. Nog volgens de burgemeester waren niet alle bewoners van het pand ingeschreven. “We zullen moeten onderzoeken hoe dit kon gebeuren. Maar voorlopig is de zorg voor het gezin het allerbelangrijkste. Ze hebben rust nodig.”

Ook Alain Van Hiel – professor sociale psychologie (UGent) – is benieuwd naar de toekomst en evolutie van de intussen volwassen kinderen. “Momenteel weten we niet of die kinderen in de kelder met liefde werden omringd. Als ze menselijke warmte hebben gekend, zullen ze de opgelopen achterstand gemakkelijker ophalen.” Voor Van Hiel bestaat er geen twijfel: met wat we nu weten, zal er ongetwijfeld een achterstand zijn. “De cafébaas die geconfronteerd werd met de 25-jarige vertelde dat hij kinderlijk sprak. Maar hij ként tenminste taal. Alleen: om talenten verder te ontwikkelen is input nodig van de omgeving. In mijn les vraag ik mijn studenten soms te veronderstellen dat ik twee zonen heb: één met een IQ van 100, de andere met een IQ van 200. Omdat ik dat te veel ongelijkheid vind, sluit ik de slimste tussen zijn vier en zeven jaar op en geef ik hem zo weinig mogelijk input. Als de vraag is wie achteraf de slimste zal zijn, vrees ik dat het kind met zijn IQ van 200 er slecht zal uitkomen. Onze talenten moeten nu eenmaal gevoed worden om zich te ontwikkelen.”

“Mochten die zes kinderen opgesloten zijn in een kelder met een gigantische bibliotheek: dan zou dat al bij al een rijke omgeving zijn voor die kinderen”, vervolgt Van Hiel. “Maar ik vrees dat ze – afgaande op wat we nu vernemen via Nederlandse media - in een heel andere situatie opgroeiden. Vermoedelijk waren de interacties heel schaars en zijn de kinderen niet écht aangezet om dingen te leren.” Van Hiel beklemtoont dat die kinderen niet verloren zijn. “Maar er wacht hen een heel lang therapeutisch traject.”