Pensioenkortingen zijn grotendeels onnodig, zeggen experts. Gaat dit iets veranderen?
Pensioenkortingen zijn grotendeels onnodig, stellen veertig experts in een brandbrief aan de Tweede Kamer. Gaan zij hiermee het verschil maken?
Dat is nog eens een opsteker: in hun strijd tegen ‘onnodige’ pensioenkortingen krijgen vakbonden en oppositiepartijen ineens rugdekking van een leger aan zwaargewichten. Veertig economen en pensioenwetenschappers vinden dat het geld uit de pensioenpot sneller naar de huidige gepensioneerden moet, zo schrijven ze in een brandbrief aan de Tweede Kamer. De omvang van het verzet tegen snijden in uitkeringen groeit daarmee gestaag verder.
Bij de ondertekenaars veel oudgedienden, zoals Lex Hoogduin (ex-directielid van De Nederlandsche Bank), Coen Teulings (ex-baas van het Centraal Planbureau) en Bernard Wientjes (ex-baas van werkgeversorganisatie VNO-NCW). En zo nog 37 namen. Hoe kan het nu dat er nog steeds zoveel geld door de pensioenfondsen wordt verdiend en er toch zulke grote problemen zijn, vragen ze retorisch.
‘Grote problemen’ is nog zacht uitgedrukt. Met de huidige wetgeving en economische realiteit krijgt Nederland komende jaren te maken met kortingen op kortingen op kortingen. Vooral grote fondsen hebben het erg moeilijk. Miljoenen Nederlanders schuren daardoor aan tegen een lager pensioen.
Fondsen worden geknecht door absurd strenge wetten
Het verzetskamp betwist de noodzaak van die kortingen. Fondsen worden geknecht door absurd strenge wetten en regels, stelt nu ook de groep experts. Zo opent de vijf kantjes tellende brief met de torenhoge rendementen die fondsen de laatste jaren hebben behaald met hun beleggingen. De eerste helft van dit jaar groeide de gezamenlijke pensioenpot in Nederland met 161 miljard euro. Dat is veel meer dan wat er in die periode moest worden uitgekeerd aan gepensioneerden.
Waarom is die kortingsdreiging dan zo levensgroot? Dat komt doordat fondsen er niet vanuit mogen gaan dat zij ook in de toekomst zulke mooie beleggingsresultaten behalen. Een beetje groei mogen ze incalculeren, maar alleen op het risicovrije gedeelte van hun beleggingen. Met andere woorden: de groei die ze zo goed als gegarandeerd kunnen verwachten. Juist met dat risicovrije gedeelte – lees: investeringen in nieuwe Nederlandse staatsobligaties – gaat het bar slecht op de markt. Dat komt door de lage rente. En die blijft ook nog wel even zo laag.
Critici als vakbonden en de brandbriefschrijvers vinden daarom dat pensioenbeheerders worden gedwongen zich arm te rekenen. Mogen fondsen in hun ramingen ook wat van de beleggingen meenemen waar wél risico op zit (en dus veel meer rendement), dan ziet hun toekomstplaatje er op papier ineens heel florissant uit.
Het is de vraag of toezichthouder De Nederlandsche Bank en minister Wouter Koolmees (sociale zaken) zich veel van de brief zullen aantrekken – ook al is die niet direct aan hen gericht. Want het enigszins mogen doortrekken van beleggingsrendementen uit het verleden is geen nieuw en baanbrekend idee. In jargon komt het neer op een hogere rekenrente. En daar vragen vakbonden, sommige oppositiepartijen en ouderenbonden al heel lang om.
De groep legt inhoudelijk weinig nieuws op tafel
Sterker, van veel van de ondertekenaars als Hoogduin en Teulings was al bekend dat zij dit vinden. De groep experts legt in die zin inhoudelijk weinig nieuws op tafel. Het voornaamste verschil is dat zij hun verhaal nu unisono doen.
Andere experts – ook daaronder hoogleraren en actuarissen – zijn daarom niet onder de indruk. Zij blijven het huidige beleid steunen. Ja, door te verwachten dat je ook in de toekomst aardige rendementen gaat halen, kun je nu meer uitkeren. Maar wat als het rendement toch tegenvalt? Dan zitten toekomstige generaties met de rekening. In technische termen komen de hoge rendementen van de laatste jaren juist ook voort uit de lage rente. Dan is het consequent om die lage rente ook te gebruiken bij het berekenen van alle financiële verplichtingen voor de toekomst.
Lees ook:Pensioenfondsen slaan de handen ineen tegen kortingen, maar Den Haag lijkt niet onder de indruk
De druk op minister Koolmees om pensioenkortingen van tafel te halen groeit en groeit. Maar hij lijkt daarvoor nog altijd niet te buigen.
Al 45 jaar aan het werk? Dan mag je in de zorg met pensioen
Na 45 jaar werken met pensioen, of je je AOW-leeftijd al hebt bereikt of niet. Het lijkt makkelijker gezegd dan gedaan, maar de verpleeg- en thuiszorg doet het.