Het kabinet verklaart drugscriminelen de oorlog
Elke zweem van ‘vrijheid blijheid’ is uit het debat over drugs verdwenen. Het gevoel dat de strijd tegen de drugscriminelen op een kantelpunt staat, leeft breed in de Kamer. Nu staat ook het wiet-experiment onder druk.
De georganiseerde misdaad heeft zich met de moord op advocaat Derk Wiersum vol in de politieke schijnwerpers geplaatst, tijdens het belangrijkste Tweede Kamerdebat van het jaar. “Wij, het parlement en de regering zijn het gezag”, zo opende premier Mark Rutte de tweede dag van de Algemene Politieke Beschouwingen. “De strijd tegen de vijand, de georganiseerde criminaliteit, is uiterst complex. Maar die zullen wij winnen.” Elke zweem van ‘vrijheid blijheid’ die nog rond drugs zou kunnen hangen, is na deze week verleden tijd.
Minister Ferd Grapperhaus (justitie en veiligheid) heeft eerder op de ochtend overlegd met Openbaar Ministerie, de Raad voor de Rechtspraak (het bestuur van de rechtbanken) en de deken van de Nederlandse Orde van Advocaten. Volgens Grapperhaus is extra geld nodig tegen de georganiseerde misdaad. In de begroting is 100 miljoen euro uitgetrokken tegen ondermijning. Grapperhaus: “Ik heb steeds gezegd dat dat een eerste stap is.” De minister kondigt later op de dag een anti-drugsbrigade aan, waarin politie, justitie en de Fiscale Inlichtingen en Opsporingsdienst (FIOD) samenwerken.
Nadat politiebaas Erik Akerboom eerder sprak over ‘yogasnuivers’ en Grapperhaus festivalbezoekers opriep geen pillen meer te slikken, herinnert Rutte de Kamer eraan dat de oplossing voor het drugsprobleem “iets vraagt van ons allemaal. Het begint bij individuele 18- en 19-jarige jongeren die op een dancefeest een pilletje nemen en bij een scholier die in een coffeeshop zijn eerste jointje rookt. Dat draagt uiteindelijk allemaal bij aan een systeem waarin criminaliteit welig tiert en ondermijning plaatsvindt.”
‘Het is do or die voor de rechtsstaat’
Door ook softdrugs erbij te betrekken, zet de premier druk op het experiment met legale wietteelt, waar zijn kabinet aan werkt. Uit recent Canadees onderzoek blijkt dat legalisering daar niet heeft geleid tot minder drugscriminaliteit. Bovendien mengen criminelen zich in de legale teelt. Coalitiepartijen CDA en ChristenUnie hebben nooit iets gevoeld voor de proef.
D66-fractievoorzitter Rob Jetten is binnen de coalitie nog de enige die in bedekte termen een lans breekt voor legalisering. Hij heeft het erover “vraag en aanbod zo te reguleren dat het op een veilige manier kan voor de gebruiker en we het businessmodel voor criminelen uit handen slaan”. D66 is initiatiefnemer van de wietproef en pleitte ook recent nog voor legalisering van xtc. Jetten: “Kijk naar Amerika, waar de war on drugs alleen maar heeft geleid tot meer drugs en meer oorlog.”
Grapperhaus wil niets weten van legalisering. “Dat is géén optie. Het is slecht voor de gezondheid, ontwrichtend voor de samenleving, en internationaal komen we alleen te staan. Dan hebben we hier binnen een paar jaar grote filialen van internationale drugskartels.”
Grapperhaus denkt dat criminelen de afgelopen jaren de overhand hebben gekregen. “Misschien door de financiële crisis hebben we het niet zo opgepakt als we hadden moeten doen.” Hij houdt journalisten voor dat zij nu nog praten met een democratisch afrekenbare minister. “En niet met een minister die is gefinancierd door de drugsindustrie, wat over tien jaar wel zou kunnen.”
Het gevoel dat de strijd tegen drugs op een kantelpunt staat, leeft breder in de Kamer. “Het komt er nu op aan”, zegt ChristenUnie-voorman Gert-Jan Segers. “Het is do or die voor de rechtsstaat.”
Van VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff mag de drugsbestrijding niet worden geremd door privacybezwaren of beperkingen in bevoegdheden. “Als burgemeesters zich niet alleen zorgen maken over criminele handelingen, maar zich ook afvragen of ze elk raadslid nog kunnen vertrouwen, dan moet je onorthodoxe maatregelen nemen.”
Lees ook:
Grapperhaus zet NCTV op moordzaak: ‘We lieten misdaad woekeren’
De NCTV krijgt een rol in de bescherming en veiligheid rond de strafzaak tegen Ridouan T. De politiek worstelt met de vraag hoe te winnen van de “nietsontziende misdaad”.
Ook wie gewoon zijn werk doet, is niet veilig
Voor het eerst is in Nederland een advocaat vermoord die een kroongetuige verdedigde. Daarmee is een ‘nieuwe grens overschreden’, zegt politiebaas Erik Akerboom.