Tranen in de rechtbank: 'Wie durft dit soort zaken nog te doen?’

Het nieuws over de doodgeschoten advocaat Derk Wiersum ging woensdagochtend op de Amsterdamse rechtbank als een lopend vuurtje rond. De bodes zagen groepjes mensen bij elkaar klitten. “Het was het gesprek van de dag, onder alle geledingen. Je zag iedereen met elkaar praten. Wie durft straks nog dit soort strafzaken te doen?” zegt een van de bodes die liever anoniem wil blijven. Hij kende Wiersum al jaren en is erg geschrokken van het nieuws.

“Dit is een aantasting van de rechtsstaat. Zo voelt dat wel,” zegt zijn collega.

Deken Evert Jan Henrichs is kort nadat hij het nieuws hoorde naar de rechtbank vertrokken. “Je denkt als eerste aan de vrouw van Wiersum en zijn kinderen. Tegelijk besef je wat het betekent voor de rechtsstaat en de functie van de advocatuur. Ik zat te trillen op mijn fiets. Dit is zeer aangrijpend en ronduit schokkend.”

Aan het eind van de ochtend sprak Henrichs op een bijeenkomst in de rechtbank, samen met de president van de rechtbank, de president van het Hof en de hoofdofficier van justitie. Ook burgemeester Halsema was er aanwezig. “Het was provisorisch georganiseerd. Als dit te maken heeft met de verdediging van de kroongetuige is dit uiterst zorgwekkend,” zegt Henrichs.

Huilen in de rechtszaal

Tijdens de strafzaak tegen tien mannen die een aanslag pleegden op het gebouw van de Telegraaf, die woensdagochtend plaatsvond, zagen twee advocaten een pushbericht over de dood van Wiersum, vertelt Henrichs. “Ze zaten te huilen in de rechtszaal.” De zaak werd een uur verschoven.

De besloten bijeenkomst in een aparte zaal, waar een paar beveiligers voor de deur stonden, liep meteen vol. Er zat, zegt Henrichs, ongeveer honderd man binnen: advocaten, rechters en officieren. Buiten de zaal hadden zich nog dertig tot veertig mensen verzameld. Zij konden de zaal niet meer in. “We hebben alle vier kort gesproken en gezegd hoe ongehoord dit is. Dat er een grens is overschreden. De meeste aanwezigen waren met stomheid geslagen.”

Ergste voor de kinderen

Strafadvocaat Justus Sietsma kon er helaas niet bij zijn. “Ik had een raadkamerzitting. De voorzitter zei aan het begin dat mensen mogelijk nog ontdaan konden zijn door wat er woensdagochtend gebeurd was. Om die reden was er ruimte om tussendoor even te schorsen. Dat vond ik erg chique. Dit is natuurlijk het ergste voor de kinderen van Wiersum en zijn familie. Zeer heftig.”

Het nieuws komt bij de hele beroepsgroep hard binnen, zegt hij. “Het komt ineens dichtbij. Ik zal mij moeten beraden over wat dit betekent voor mij en mijn werk in de toekomst.”

De koffiedame in de rechtbank schudt nee met haar hoofd. Ze wil, net als een aantal beveiligers, niks zeggen. Ook de medewerker achter de servicedesk wil er niet over praten. “Het houdt me de hele dag bezig.”

Erg aangedaan

Een advocaat in toga is op weg naar de lift en heeft ook geen trek iets te zeggen. Ze was een naaste collega van Wiersum. “Ik ben erg aangedaan. Twee weken geleden heb ik nog samen met hem gepleit. Vandaag zou de uitspraak zijn in die zaak.” De deur van de lift gaat dan dicht.

Strafrechtadvocaat Niels van Wersch heeft een aantal keer met Wiersum samengewerkt. “Hij was goed in wat hij deed. Ik zei net nog tegen een collega: ‘Het was de advocaat die je wil hebben als je zoon in de problemen zit.’ Hij was vrolijk, gedreven, warm en betrokken.”

Op de vraag of deze gebeurtenis hem persoonlijk raakt, knikt hij instemmend. “Dit maakt alles anders als strafrechtadvocaat zijnde. Ik ga nu niet ineens de overstap maken naar fysiotherapeut, maar het zet je wel aan het denken over wat voor soort zaken je in de toekomst nog aan gaat nemen. Natuurlijk kan iedereen achteraf zeggen dat hij beter beveiligd had moeten worden, maar daar kunnen we nu niks meer mee. Als ik te maken zou hebben met serieuze dreiging zou ik wel permanente beveiliging willen.”

Strafrechtadvocaat Michel de Klerk heeft na het nieuws meteen even naar zijn ‘verloofde’ gebeld. “Ik heb thuis afspraken gemaakt dat ik geen kroongetuigen en terreurverdachten bij sta. Ik ben in het verleden ook zelf bedreigd. Ik doe allerlei strafzaken, ook van tbs’ers. Ik ben altijd extra voorzichtig en op mijn hoede. Wij gaan zeker op kantoor praten over hetgeen er gebeurd is.”