Return Ajax tegen Apoel: nu al het cruciale duel

1. Waarom is deelname aan het miljoenenbal de Champions League zo belangrijk voor Ajax?

Eerst een kleine correctie: het toernooi is een miljardenbal geworden. En dat zegt eigenlijk al genoeg. Het verschil tussen spelen in de Europa League en de Champions League wordt in financieel opzicht steeds groter. 

Als Ajax zich woensdag ten koste van Apoel Nicosia plaatst voor de groepsfase van de Champions League schieten de inkomsten (Uefa-bonussen, tv-­gelden, recettes) naar de 40 miljoen euro. Dat bedrag kan zelfs de winnaar van de Europa League bij lange na niet binnenharken. Ajax tikte vorig seizoen als halve finalist van de Champions League de 100 miljoen aan.

2. Is geld de enige drijfveer?

Nee, het gaat ook om status en prestige. Ajax wil zich graag op het hoogste niveau meten met clubs als Bayern München, Benfica, Real Madrid en Juventus. En dat geldt ook voor de supporters, die vorig seizoen zijn verwend. ­Getafe, FC Basel en VfL Wolfsburg spreken nauwelijks tot te verbeelding, allemaal clubs die in de groepsfase van de Europa League uitkomen. 

Als Ajax woensdag in de Johan Cruijff Arena niet wint van Apoel Nicosia (de heenwedstrijd eindigde in 0-0), gaan ook de Amsterdammers verder op dat kleinere Europese podium.

3. Maar hoort Ajax met een begroting van net ­boven de 100 miljoen euro niet gewoon in de Europa League?

Eigenlijk wel. Veel deelnemers aan dat toernooi, zoals Arsenal, Manchester United, Lazio Roma en AS Roma, zijn stukken rijker, omdat zij structureel veel hogere inkomsten hebben. Maar dankzij de geweldige Europese campagne van vorig seizoen en de uiterst lucratieve transfers van Matthijs de Ligt en Frenkie de Jong heeft Ajax een iets langere polsstok. 

De club probeert daarmee nu en in de komende jaren in de buurt te komen van de laatste sprong die werd gemaakt in Europa. Een evenaring van die prestatie (halve finale) zal niet lukken, maar Ajax wil wél de knock-outfase van de Cham­pions League bereiken. Dat is met het oog op de toekomst van wezenlijk belang.

4. Waarom?

De Uefa en de European Club Association hebben plannen om een promotie-degradatieregeling te treffen voor de Champions League en de Europa League. In 2024 zou de nieuwe Cham­pions League moeten starten met de 32 op dat moment meest toonaangevende clubs van ­Europa. 

Als het zover komt, wil Ajax daarbij zijn. Dan zou het niet meer (of veel minder) afhan­kelijk zijn van die verfoeide voorronden. Ajax heeft de prestaties in – en de inkomsten uit – de Champions League nu en de komende jaren keihard nodig om straks bij die elite te horen.

5. Is dat een reëel doel?

Ja en nee. Ja, omdat Ajax qua historie, prijzenkast, aanzien, jeugdopleiding en voetbalfilosofie niet misstaat tussen de allergrootste clubs. Nee, omdat Ajax de begroting in Nederland (en in de eredivisie) nauwelijks kan opkrikken, al probeert algemeen directeur Edwin van de Sar in de Verenigde Staten en China nieuwe inkomstenbronnen aan te boren.

6. Ajax heeft de salarissen van de beste spelers flink opgeschroefd en voor meer dan 60 miljoen euro aan nieuwe spelers uitgegeven. Is dat dan niet risicovol?

Het is vooralsnog een verantwoord risico. Ook als Ajax nu in de Europa League terechtkomt, is er financieel geen man overboord. Maar de club speculeert er een beetje op dat deze forse uitgaven resulteren in sportief resultaat (spelen in de Champions League) en dus hoge revenuen, ook in de vorm van nieuwe transfers. 

Op lange termijn kan dat risicovol zijn. Daarom moet Ajax dit seizoen de landstitel prolongeren. De kampioen van Nederland is volgend jaar weer rechtstreeks gekwalificeerd voor de Champions League, vooral door de prestaties van Ajax in Europa overigens.

7. Met de huidige selectie moet Ajax toch ook kunnen winnen van Apoel Nicosia?

Makkelijk wordt dat niet. In Europese toernooien kun je over elke tegenstander struikelen. Als er nou één club is die dat uit ervaring weet, is het Ajax. Bovendien heeft Ajax met De Ligt en De Jong twee topspelers verloren. Ajax kan ­diezelfde kwaliteit nóóit terugkopen. Ajax is dus minder sterk dan vorig seizoen. Trainer Erik ten Hag zoekt nog naar de juiste mix in de ploeg. Maar komende woensdag zal hij kiezen voor het meest weerbare, stabiele en zelfver­zekerde elftal.

8. Dat doet een trainer toch altijd?

Niet altijd. Een competitiepotje thuis tegen Sparta of Fortuna kun je gebruiken om jonge spelers een kans te geven of een nieuwe speler in te passen. Dat geëxperimenteer is nu uit den boze. Ten Hag moet het in elk geval doen zonder de geschorste Noussair Mazraoui. 

En hij zal stevige knopen moeten doorhakken: Joël Veltman rechtsback of de jonge Sergino Dest? Veltman in het hart van de verdediging of de onervaren Perr Schuurs? De kwakkelende Razvan Marin nog een kans geven als rechtshalf of Donny van de Beek op die plek neerzetten? Beginnen met Dusan Tadic in de spits en David Neres op links, of vanaf het begin aan­treden met de gretige Klaas-Jan Huntelaar in de punt van de aanval? 

Maar wie Ten Hag ook kiest, de ploeg zal moeten overleven. Nicolás Tagliafico: “De automatismen zoals die er vorig seizoen waren, zijn er nu nog niet. We verliezen de bal op belangrijke plekken op het veld. Als het niet lukt op de manier waarop we het willen dan moeten we vechten. In de goede zin van het woord. Een beetje agressie is goed.”