Britten zitten in hun maag met ‘tankeroorlog’
De oplopende confrontatie tussen de VS en Iran eist een nieuw slachtoffer: Groot-Brittannië. De Britse olietanker Stena Impero is de inzet van een pokerspel waarvan niemand de uitkomst kent.
Het was niet de vraag of het zou gebeuren maar wanneer Iran zou toeslaan. Het aan de ketting leggen van de Iraanse tanker Grace 1 in Gibraltar, begin deze maand, zou niet zonder gevolgen blijven, dreigde Teheran. De eerste actie liet niet lang op zich wachten: op 11 juli kan de Britse oorlogsbodem HMS Montrose in de Straat van Hormuz op het nippertje voorkomen dat de Republikeinse Garde van Iran de tanker British Heritage entert. Maar acht dagen later is het wel raak: de Stena Impero valt in handen van de Garde en wordt naar een Iraanse haven geleid. De prooi is binnen.
Het is zeker geen toeval dat Teheran vrijdag toesloeg. In de ochtend valt in Gibraltar het besluit om de inbeslagname van de Iraanse tanker Grace 1 met 30 dagen te verlengen. Daarmee wordt het Iran duidelijk dat het schip niet zoals wordt geëist weer snel wordt vrijgegeven. Voor Teheran is het daarom zaak snel een ‘ruilmiddel’ te hebben. Dat lukt later op de dag: de Stena Impero valt in haar handen waarmee de ‘tankeroorlog’ echt is losgebrand. Het wordt oog om oog, tand om tand, tanker om tanker.
Wielen
Met de Iraanse overval is Groot-Brittannië tussen de wielen geraakt in de race tussen Donald Trump en ayatollah Khamenei om het eigen gelijk. Het is een pijnlijke situatie voor de Britten. Allereerst is er de vraag waarom de Iraanse tanker aan de ketting werd gelegd. Als zij inderdaad olie vervoerde voor Syrië, dan heeft Iran daarmee internationale sancties tegen dat land gebroken. Maar de Grace 1 zou zeker niet de eerste tanker zijn die koers heeft gezet naar Syrië. Het lijkt er daarom op dat Groot-Brittannië op verzoek van de VS heeft gehandeld om tegenover Iran een daad te stellen met het opbrengen van de tanker. Een stelling die Spanje onderschrijft.
Voorts is de vraag gerechtvaardigd waarom Groot-Brittannië zo lang heeft gewacht met een betere beveiliging van de eigen tankers. In de smalle Straat van Hormuz – de belangrijkste vaarroute van olietankers in heel de wereld, opereerde één Brits marineschip, de HMS Montrose. Ondanks alle dreigementen van Iran is er nu pas een tweede oorlogsbodem, de HMS Duncan, onderweg.
Gedraal
Het gedraal onderstreept de uiterst lastige positie van Groot-Brittannië in dit conflict. Aan de ene kant kan het zich niet permitteren dat een land zich vergrijpt aan zijn olietankers en moet het dus spierballen laten zien, aan de andere kant wil het de spanningen in de crisis rond het Iraanse kernwapenprogramma niet verder laten oplopen.
Donald Trump mag dan vorig jaar het in 2015 gesloten kernakkoord met Iran hebben verscheurd, Groot-Brittannië maakt deel uit van de groep Europese ondertekenaars die het Trumps besluit niet eens zijn. Volgens hen voldeed Iran wel aan de afspraken – bevestigd door inspecteurs van de IAEA, en was het daarom niet terecht om het land opnieuw te straffen met snoeiharde sancties zoals Trump heeft gedaan. Sancties die Iran hard raken omdat zij gericht zijn op zijn banktegoeden en de allerbelangrijkste bron van inkomsten, olie.
Escalatie
De Britse diplomatie zal nu met die van andere landen overuren moeten maken om te voorkomen dat de escalatie nog verder oploopt. Na Trumps besluit zit er geen rem meer op het conflict. De VS blijft zijn troepenmacht in de regio opbouwen – voor het eerst sinds 2003 worden er nu weer Amerikaanse troepen in Saudi-Arabië gestationeerd, en Iran laat zien dat het zich ook niet langer geroepen voelt zich aan het kernakkoord te houden. Het verrijkt weer uranium boven de toegelaten marge en overschrijdt daarbij ook de voorgeschreven hoeveelheid. Een reactie, die Trump weer bevestigd in zijn besluit omdat Iran zich niet aan de regels houdt.
Handreiking
Toch is de weg van de diplomatie nog niet dicht. Volgens Amerikaanse commentatoren zou Donald Trump in deze crisis enige afstand hebben genomen van zijn adviseurs, met voorop de nationale veiligheidsadviseur John Bolton, om Iran hard aan te pakken. De president zit ook niet te wachten op een oorlog in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van volgend jaar. Bovendien geeft Iran aan dat het bereid is om te praten.
Zijn minister Mohammad Javad Zarif (Buitenlandse Zaken) deed afgelopen week tijdens een bezoek aan New York een handreiking richting de VS. Iran zou formeel en permanent akkoord willen gaan met extra inspecties van zijn nucleaire programma in ruil voor de opheffing van de Amerikaanse sancties. Daarmee zou Teheran de in 2015 gemaakte afspraak om daarmee in 2025 te beginnen nu al in praktijk willen brengen.
Het aanbod geeft aan dat Iran in de hoek zit waar de meeste klappen vallen. De sancties zijn wurgend en een militaire confrontatie met de VS zal uiteindelijk nooit kunnen worden gewonnen. Het is intussen aan Europa, inclusief Groot-Brittannië, om tot een oplossing te komen voordat het kernakkoord definitief in de prullenmand ligt en deze ‘tankeroorlog’ de voorbode wordt van een echte oorlog.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Iran: ‘Britse tanker aan de ketting na ongeluk met vissersboot’
-
Fotohokjes in Italië worden uitgerust met een alarmknop voor vrouwen
Vijftig fotohokjes in Italië krijgen voor 30 juni een zogenoemde Pinkbox, een noodknop om geweld tegen vrouwen te voorkomen. Dit alarm verbindt meldsters dag en nacht direct met een hulplijn in diverse talen. -
VS gaan militaire troepen in Saoedi-Arabië stationeren
Met het oog op de Iraanse militaire dreiging sturen de Verenigde Staten militaire troepen, waaronder jagers, luchtverdedigingsraketten en waarschijnlijk meer dan 500 soldaten, naar een Saoedische luchtmachtbasis. De VS verlieten het land in 2003 nadat de Iraakse leider Saddam Hoessein ten val was gebracht. -
Schoonmaaktip
Lenteschoonmaak voor je tuinset: dit sopje gebruik je het beste om weervlekken uit je kussens te krijgen
Vanaf Koningsdag wordt het weer warmer en dat betekent dat we weer op ons terras gaan zitten. Tijd om die kussens uit de opslag te halen en vlekvrij op de tuinset te leggen. Schoonmaakexpert Marja Middeldorp weet als geen ander hoe je algen-, weer en vetvlekken uit tuinkussens en markiezen kunt krijgen. -
PREMIUMStappenplan
Meeste huizenbezitters hebben voldoende spaargeld om huis te verduurzamen, maar hoe pak je dat aan?
Nieuw huis gekocht? Dan moet je die straks verplicht energiezuinig maken, vindt toezichthouder De Nederlandse Bank (DNB). Verreweg de meeste huizenbezitters hebben voldoende spaargeld op hun rekening om het te kunnen bekostigen, concludeert de centrale bank na onderzoek. Wat zijn de mogelijkheden voor het verduurzamen van je huis en welke subsidies bestaan er?
-
Met video
Wieken van iconisch theater Moulin Rouge in Parijs naar beneden gevallen
-
-
-
PREMIUM
In de VS vragen ze zich weer af: wáár is Melania Trump?
Melania zou Trump dit keer helpen de verkiezingen in de VS te winnen, maar de Amerikanen krijgen haar vooralsnog niet of nauwelijks te zien. Is dat strategie of heeft Trumps eega gewoon geen zin? ,,Ze zei: ik hoef niet naast Donald te staan zoals Jill naast Joe Biden.’’ -
MET VIDEO
Brit proeft 26 glazen wijn tijdens marathon van Londen, en finisht binnen vijf uur
Ruim 42 kilometer rennen in ruim vier uur, terwijl je 26 glazen wijn drinkt. Nou ja, in elk geval proeft. Onmogelijk? Niet voor een Britse wijnconnaisseur. Hij deed het afgelopen weekend tijdens de marathon van Londen. En hij haalde er een fors geldbedrag mee op voor het goede doel.
-
PREMIUMprofiel
Van ‘nederig en arm’ tot de machtigste man van Iran: Ali Khamenei bepaalt of zijn land een oorlog start
-
Vrouw (27) overleden nadat ze uit kermisattractie valt in Frankrijk
Een 27-jarige vrouw is in de nacht van zaterdag op zondag om het leven gekomen nadat ze uit een kermisattractie werd geslingerd in Blois, in het centrum van Frankrijk. Dat melden het gemeentebestuur en het parket. -
-
PREMIUM8 vragen
Gebruikers van Marktplaats maken zich zorgen: kijkt de Belastingdienst nou wel of niet mee?