Bouw nieuwe wijk Haven-Stad mogelijk jaren eerder vanwege woningtekort

Vanwege de schreeuwende behoefte aan nieuwe woningen verkent het stadsbestuur komend jaar de mogelijkheden om de nieuwbouw langs de randen van de haven en Westpoort te versnellen. Volgens afspraken uit 2009 met grote havenbedrijven zou Amsterdam daar tot 2029 geen woningen bouwen. Nu wordt onderzocht of dat toch kan, zonder dat het ten koste gaat van die bedrijven.

Van Doorninck (Ruimtelijke Ordening) kijkt daarbij naar het noordelijke deel van Sloterdijk (5.000 woningen), het zuidelijke deel van de Minervahaven (4.000) en de omgeving van Sportpark Transformatorweg en de voormalige jeugdinrichting Amsterbaken (1.800 woningen).

Een voorwaarde voor de versnelling is dat er ook duidelijkheid komt over het openbaar vervoer in- en naar het gebied. Daarvoor zet het stadsbestuur in op het doortrekken van metrolijn 50. Eerder vroeg Amsterdam al steun aan het kabinet voor het sluiten van deze ‘kleine ring’ tussen metrostation Isolatorweg en het Centraal Station. Nu spreekt de stad uit dat dit de ‘voorkeursvariant’ is.

Eerste analyse

Uiteindelijk moet Haven-Stad een wijk worden waar 40 tot 70.000 woningen gecombineerd worden met bedrijven en 45 tot 58.000 arbeidsplaatsen. Sinds het coalitieakkoord van vorig jaar is al bekend dat het stadsbestuur zint op een versnelling van de bouwplannen. Nu wordt bekend dat Van Doorninck in de eerste plaats denkt aan de randen van het gebied. Vanwege de afstand lijken woningen hier te combineren met de grote havenbedrijven in de Coen- en Vlothaven, zo blijkt uit een eerste analyse. Dichterbij de Coen- en Vlothaven zijn woningen pas mogelijk als de bedrijven plaatsmaken of hun productieproces aanpassen. Dat is allebei niet mogelijk, want de bedrijven is beloofd dat ze tot 2040 kunnen blijven.

Wethouder Van Doorninck belooft dat de afspraken met de bedrijven in de haven worden gerespecteerd. Ze wil daarom ook overleg met bewoners en bedrijven over Haven-Stad. Die uitgestoken hand wordt op prijs gesteld door werkgeversvereniging Oram. “Eerder werden bedrijven helemaal niet betrokken bij het maken van de plannen voor Haven-Stad. Dat heeft het vertrouwen geen goed gedaan,” zegt directeur Kees Noorman. “Het lijkt er nu op dat de wethouder een andere toon aanslaat.”

Maatregelen

Oram en ook het Amsterdamse Havenbedrijf kwamen eerder met zware kritiek op de plannen voor Haven-Stad. Noorman hoopt dat met het onderzoek naar de mogelijkheid de bouw te versnellen, ook de mogelijkheid om woningen en bedrijven in de haven te combineren nog eens goed tegen het licht wordt gehouden. Hij dringt aan op zorgvuldigheid en het belang van een gezamenlijk plan met draagvlak van het bedrijfsleven. Anders dreigt het stadsbestuur stuk te lopen op eindeloze juridische procedures waardoor een versnelling uitdraait op vertraging.

Als voorbeeld daarvan noemt hij de plannen voor het Zaanse Hembrugterrein die onlangs werden vernietigd door de Raad van State. Zaanstad wilde daar de zogeheten Zeehavennorm gebruiken om woningbouw toe te staan op een plek waar de haven zorgt voor geluidsoverlast van meer dan 55 decibel, maar de Raad van State ging daar niet in mee.

De Zeehavennorm speelt ook bij de plannen voor Haven-Stad een rol. Alleen het zuidelijke deel van de Minervahaven lijkt te voldoen aan de voorwaarden om de Zeehavennorm te gebruiken, schrijft Van Doorninck – met een slag om de arm, vanwege de uitspraak van de Raad van State. Als de Zeehavennorm geen optie is, moet de stad compenserende maatregelen treffen, die het lastiger maken om woningen en bedrijven te combineren. Dan gaat het bijvoorbeeld om ‘dove gevels’ zonder ramen aan de kant waar bedrijven geluidsoverlast geven. Noorman: “Ik hoop dat de verkenning daar ook bij stilstaat. Of je mensen daar kunt laten wonen tussen veel geluid, stof en stank.”