Coalitievorming in de provincies verloopt stroef. Partijen worstelen met Forum voor Democratie
Den Haag
Twee maanden na de Provinciale Statenverkiezingen zijn in Groningen en Drenthe de eerste coalities gevormd. Dat werd maandag bekend. Forum voor Democratie, de partij die met GroenLinks de grote winnaar was van de verkiezingen, doet niet mee.
De kans dat Baudets partij in Zuid-Holland wél gaat besturen, is gegroeid nu de ChristenUnie-SGP verkennende gesprekken voert over coalitiedeelname. Forum kwam met VVD en CDA tot een hoofdlijnenakkoord, maar ze hebben de ChristenUnie-SGP nodig voor een meerderheid in de Staten.
Die partij presenteerde zaterdag een wensenlijstje met drie uitgangspunten. Ten eerste moeten de klimaatdoelen gehaald worden, ten tweede moet er aandacht zijn voor de agrarische sector en tot slot moet de coalitie staan voor een inclusieve samenleving.
Nico de Jager, Statenlid namens de SGP, noemt deze punten ‘superbelangrijk’. ‘Op die punten – en je kunt de energietransitie er als vierde bij noemen – zullen we niet al te veel concessies doen.’
Volgens hem is juist voor deze punten gekozen, omdat ze contrasteren met wat Forum voor Democratie wil. Ze vormen de insteek voor verkennende gesprekken die deze week beginnen. Een formatie kan alleen starten nadat ‘open en serieus’ over deze punten is gesproken.
‘onoverbrugbaar’
Samenwerking met de partij van Thierry Baudet ligt vooral in de ChristenUnie moeilijk. In de aanloop naar de verkiezingen voor het Europees Parlement noemde lijsttrekker Peter van Dalen de verschillen met Forum meerdere malen ‘onoverbrugbaar’. Hij sluit uit dat de ChristenUnie en Forum na de verkiezingen deel gaan uitmaken van dezelfde Europese fractie. Partijleider Gert-Jan Segers schaarde zich zaterdag achter dit standpunt.
Ook de Amsterdamse fractievoorzitter Don Ceder is kritisch. Zaterdag twitterde hij: ‘Ik zou het bijzonder ingewikkeld vinden als de ChristenUnie-SGP in Zuid-Holland met FvD een college zou vormen, terwijl op Europees niveau is aangegeven dat we bij voorbaat niet in één fractie willen zitten.’ Volgens Nico de Jager kun je die twee echter niet met elkaar vergelijken. ‘In Zuid-Holland gaat het om een coalitie, in Europa om dezelfde fractie. Dat is een wezenlijk verschil.’
‘Het zou raar zijn om samenwerking direct uit te sluiten’, zegt Jacco Schonewille, fractievoorzitter van ChristenUnie-SGP in Zuid-Holland. ‘De weg ligt open, maar er zijn nog veel gevoeligheden.’ Daarbij speelt de landelijke partijlijn van Forum voor Democratie ook een rol, geeft Schonewille toe. ‘We willen ons focussen op provinciale onderwerpen, maar je kunt het nationale beeld daar niet volledig van loskoppelen.’
‘Enerzijds roept Baudet dingen, bijvoorbeeld zijn toespraak op de verkiezingsavond, die niet kunnen’, vult De Jager aan. Anderzijds echter past het essay dat Baudet maandag schreef in American Affairs, waarin hij zich uitsprak tegen abortus, euthanasie en vrouwenemancipatie, volgens De Jager ‘qua discussie juist weer heel goed bij ons’.
Drenthe en Groningen
Tot nu toe zijn er geen provinciale coalities rond waarin Forum voor Democratie een plek heeft. Alleen in Zuid-Holland en Flevoland doet de partij mee met de onderhandelingen.
In Groningen zit Forum, dat voor het voortzetten van de gaswinning en tegen de energietransitie was, in de oppositie. GroenLinks (de grootste partij), VVD, PvdA, ChristenUnie, CDA en D66 vormen hier het college van Gedeputeerde Staten.
In Drenthe was Forum voor Democratie de grote winnaar, door vanuit niets de tweede partij te worden. Toch maakt de partij geen deel uit van het nieuwe college, dat wordt gevormd door PvdA, VVD, CDA, GroenLinks en de ChristenUnie. Ook hier waren de standpunten van Forum over klimaat en energie de reden waarom de partij in de oppositie belandde.
Zie ook: "Baudet uit kritiek op abortus, euthanasie en werkende vrouwen"
