Ik wil de jaren zeventig ­terug, met alles erop en eraan

Ze laten me op hun telefoon een buiten­gewoon on­smakelijke foto zien van graffiti op een muur. Hakenkruizen en daarnaast 'Islam dehors'. Islam, verdwijn! Ik ben in Parijs, zit in een ­café en praat met drie 'jongeren' - ze zullen ergens in de dertig zijn. Ze vragen hoe ik over een en ander denk.

"Ik vind dit verschrikkelijk," zeg ik.

Ze kennen mijn connectie met Theo van Gogh. Ik leg uit dat ik kritisch sta tegen­over de islam, maar niet tegen islamieten, en dat ik in geen enkel opzicht ook maar enige sympathie koester voor nazi's. Ik besluit met: "Wie hakenkruizen op een muur kladdert tegen moslims, is ook ­tegen Joden. En is ook voor ­geweld! Racisme is de arm­zaligste manier van denken. Je kunt beschuldigen zonder bewijzen."

Ze zijn het met me eens.

We praten over de toestand in Europa. "Er is iets aan de hand in Frankrijk," zegt de vriendin van een van de jongens, "en niemand weet voor wie hij sympathie moet opbrengen. De Gele Hesjes hebben soms gerechtvaardigde eisen maar soms ook niet. Het is links en rechts door elkaar. En niet ­gewoon links en rechts. Maar fanatiek links en fanatiek rechts. En eigenlijk zie ik dat in heel Europa."

Een jongen zegt: "De plek waar Europa zijn nieuwe moraliteit zoekt, is een verbrand bos!" We knikken en nemen nog een ballon rouge. Ik mijmer nog wat na over het begrip 'nieuwe moraliteit'.

Gisteren reed ik Parijs binnen via Porte de la Chapelle. Opeens stond ik in een file. Rond de auto's kwamen van alle kanten asielzoekers bedelen: moeders met kinderen, jonge meisjes, mannen met gescheurde kleding. Niemand gaf wat. Bedelen is het verkopen van je eigen waardigheid. Ik kon er slecht tegen.

"Ik schaam me als je dit vertelt," zei het meisje, "en als ik erover denk wat er moet gebeuren, schaam ik me ook. Elke oplossing is gebouwd op schaamte."

Ik knik.

"Het is tegenstrijdig," zeg de jongste jongen, "deze mensen zijn op zoek naar geluk, en wij zijn bereid ze gelukkiger te maken dan ze nu zijn. Maar hoe? Hoe ver ga je met geven?"

"De rijken hebben geld zat," zegt het meisje.

Er volgt een discussie over de econoom Piketty, de schrijver Houellebecq, Macron en Europa."

"Ben jij conservatief, Theodor?"

"Ik wil de jaren zeventig ­terug, met alles erop en eraan."

Theodor Holman (1953) is columnist, schrijver, televisie- en radiomaker. Elke dag, uitgezonderd zondag, lees je hier zijn column. Lees al zijn columns terug in het archief.

Reageren? t.holman@parool.nl