Korte kieslijsten kunnen Forum zetels kosten

Lelystad

Zo krijgt de partij in Flevoland acht zetels, terwijl ze daar maar zeven kandidaten had die in de provincie wonen. De overige drie wonen in Noord-Holland. Zij staan daar ook op de lijst voor FvD én zijn er gekozen.

Kandidaten mogen op meer kieslijsten staan. Ze kunnen alleen niet in twee verschillende Provinciale Staten worden benoemd.

De provincie Flevoland maakt maandag de officiële uitslag van de verkiezingen bekend. Alle kandidaten die gekozen zijn, krijgen dan een benoemingsbrief. Ze hebben vervolgens tien dagen de tijd om die te aanvaarden en een uittreksel uit de Basis­registratie Personen te overhandigen, waaruit blijkt dat ze in de provincie wonen.

FvD staat dus voor een dilemma. Gaat een van de kandidaten die tegelijk op de Noord-Hollandse en op de Flevolandse lijst staat, halsoverkop verhuizen naar Flevoland? Of laat de partij in Flevoland een zetel verloren gaan?

Donderdag bleek dat de nummer acht in Flevoland, Amsterdammer Maxim Gortworst, kiest voor verhuizen naar Flevoland. 

restzetel

Ook in andere provincies zijn de kandidatenlijsten van FvD kort en zitten er dubbelingen in. Zo staan in ­Drenthe van de tien kandidaten er vier ook in Groningen op de lijst en één in Friesland. In Utrecht stonden vijf van de veertien kandidaten ook op een andere lijst.

Met wat snelle verhuizingen kunnen alle zetels mogelijk toch worden bezet.

Als bij de officiële uitslag blijkt dat Forum voor Democratie in een provincie onvoldoende kandidaten heeft, wordt de gemiste zetel als restzetel verdeeld onder de overige partijen.

Als er wel voldoende kandidaten zijn, maar er één niet benoemd kan worden omdat hij of zij niet in de provincie woont, blijft de niet te vervullen zetel leeg.

Dit is ook het geval als een kandidaat bedankt voor zijn of haar benoeming en er verder niemand op de lijst staat.

nieuwe partij

‘Het is politiek een rare figuur om mensen te kiezen voor de Provinciale Staten die niet in de provincie wonen’, vindt André Krouwel, politicoloog aan de Vrije Universiteit en bedenker van het Kieskompas. ‘Als Statenlid hoor je de provincie te kennen.’

Dat er te weinig kandidaten zijn voor de gewonnen zetels, is volgens hem minder opmerkelijk. ‘Dat is het ­manco van een nieuwe partij. Het is weleens eerder gebeurd bij lokale partijen die grote winst halen. Nieuwe partijen hebben vaak moeite met het rekruteren van vertegenwoordigers.’

Het is makkelijk zetels te winnen als nieuwe partij, maar het is moeilijk die winst te behouden of verder uit te bouwen, zegt Krouwel. ‘Er zijn sinds de Tweede Wereldoorlog ruim zeventig partijen bijgekomen in Nederland, maar de ‘kindersterfte’ is vrij groot. De meeste verdwijnen binnen drie verkiezingen. Zo overleefde de LPF niet en zijn verscheidene ouderenpartijen door intern geruzie uit elkaar gevallen.’

De partijen die overleven, zoals de SP en de Partij voor de Dieren, weten zich volgens Krouwel aan te passen aan het systeem. ‘Je moet leren samenwerken, coalities vormen en langdurig kiezers aan je weten te binden. Aanpassen is moeilijk voor ­Baudet, want hij is tegen het kartel, tegen wetenschappers, tegen journalisten, tegen ons allemaal.’

Partijen die al langer bestaan, zetten soms wel dertig, veertig mensen op de kandidatenlijst, zegt Krouwel. ‘Het kost niets. En al die lijstduwers weten zelf ook wel dat ze niet gekozen worden, maar ze halen toch stemmen binnen.’ <