Als je uitgaat van het ergste, valt het altijd mee

In het laatste kwartaal van 2018 dachten velen dat het zover was: de bear market leek zich definitief aan te kondigen. Maar na een stevige daling herstelde de koers zich in een eindejaarsrally alsnog. En hoe langer de echte crash uitblijft, hoe luider de waarschuwingen vanuit de markt.

Zo ook vorige week, toen de maandelijkse enquête van Bank of America Merrill Lynch onder 234 institutionele beleggers een alarmerende uitkomst gaf. De ondervraagden – die samen ruim 433 miljard euro in beheer hebben – waren de afgelopen tien jaar niet zo negatief over de groei van de wereldeconomie, de schuldenpositie van veel bedrijven en de politieke onzekerheid.

Volgens Martine Hafkamp van vermogensbeheerder Fintessa moeten de waarschuwingen in perspectief worden gezien: wie van het ergste scenario uitgaat, zal zien dat het uiteindelijk relatief meevalt. „De voorspellingen zijn al tijden somber, waarna je ziet dat de koersen uiteindelijk best positief uitvallen”, aldus Hafkamp. Ze noemt de Brexit-stemming van vorige week als voorbeeld. „Ook daar zag je een vrij beperkte reactie omdat de verwachte uitkomst al in de markt was geprijsd: er werd al rekening gehouden met deze uitkomst.”

Uit de enquête van de Amerikaanse zakenbank bleek – weinig verrassend – dat institutionele beleggers de handelsoorlog tussen de VS en China als grootste gevaar voor de wereldeconomie zien. Verder voorzien de ondervraagde beleggers dat veel bedrijven er in 2019 bij lange na niet zo florissant voor zullen staan als afgelopen jaar. Hafkamp: „Ook dat mag geen verrassing heten. De bedrijfswinsten van afgelopen jaar waren enorm dankzij de belastingvoordelen die president Trump doorvoerde. Het is op zich logisch dat de winsten niet eeuwig zo kunnen blijven stijgen, dus daar houden ze nu al rekening mee.”

In aanloop naar het jaarcijferseizoen, dat woensdag wordt afgetrapt door chipmachinemaker ASML, gaf ook ABN Amro MeesPierson vorige week een waarschuwend signaal ten aanzien van aandelen. Waar het eind december nog een licht positief advies voor de aankoop van aandelen gaf, schroefde ABN Amro dit terug naar ‘neutraal’ – waarmee het de positie in aandelen verkleint. „De voorspelling was vorig jaar al dat de economische groei en de bedrijfswinsten zouden afnemen. Wij verwachten nu dat die nog weleens een stukje lager kunnen uitvallen”, licht hoofd beleggingsstrategie Ralph Wessels van ABN Amro toe.

De bank wijzigde het advies op basis van macro-economische cijfers, maar ook politieke onzekerheid als de ‘shutdown’ in de VS, de handelsoorlog en de Brexit. Ook het vertrek van ECB-president Mario Draghi dit jaar hoort daarbij. „Dat alles is voor ons reden om het risico een stapje terug te brengen, al voorzien wij voor 2019 nog geen recessie en betwijfel ik dat de markt die nu al massaal inprijst”, aldus Wessels.

Dat de huidige groeiperiode op zijn eind loopt, wordt algemeen aangenomen. Hoe goed kan de markt eigenlijk een recessie voorspellen? Wessels citeert de Amerikaanse econoom Paul Samuelson: „De markt voorzag negen van de vijf recessies”, zei hij. Economen niet één. De obligatierente voorspelt het een stuk nauwkeuriger, maar ook als we naar de rentes kijken, zien we nog geen recessie aankomen.”

Als het laatste kwartaal van 2018 iets duidelijk maakt, is dat volgens Hafkamp de beweeglijkheid in de markt aandelen weer een normale prijs geeft. En dat biedt kansen. „Neem bijvoorbeeld de 5G-technologie. Die is in ontwikkeling en gaat er komen, wat in de toekomst reden kan zijn om de telecombedrijven in de gaten te houden,” zegt ze. „Als belegger ben je natuurlijk geen daghandelaar, je moet je huiswerk doen voor de langere termijn.”