'Nederland ontsnapt aan een ramp'
Dat stellen emeritus hoogleraar Veiligheidskunde en Rampenbestrijding Ben Ale en hoogleraar constructieleer Rob Nijsse. Op verzoek van EenVandaag bekeken ze het rapport dat organisatieadviesbureau Berenschot opstelde over de gang van zaken rondom het afsluiten van de Merwedebrug in 2016. De verkeersbrug op de A27 tussen Gorinchem en Sleeuwijk werd dat najaar op stel en sprong gesloten voor zwaar vrachtverkeer vanwege ‘haarscheurtjes’ in de draagconstructie.
Dat had niet veel later moeten gebeuren, verklaarden de onderzoekers van de TU Delft tegenover EenVandaag. ‘Nederland is ontsnapt aan een ramp.’ De scheurtjes waren dermate ernstig dat de brug nog een ‘restlevensduur’ van zes dagen zou hebben. De restlevensduur is volgens Nijssen een computerberekening die meet hoeveel klappen de scheuren in de brug nog maximaal kunnen opvangen. Rijkswaterstaat (RWS) schatte indertijd dat er dagelijks 95.000 voertuigen, waaronder 18.000 vrachtwagens, over de brug reden.
De problemen in de draagbalkconstructie kwamen aan het licht toen RWS in verband met de voorgenomen verbreding van de A27 een extra inspectieronde uitvoerde op de 57 jaar oude brug.
Toen de haarscheurtjes werden ontdekt, besloot de overheidsorganisatie de brug met onmiddellijke ingang te sluiten voor zwaar vrachtverkeer. Met alle verkeerschaos en economische gevolgen van dien.
Nijsse noemt het ‘schrijnend’ dat het zo ver heeft moeten komen. Volgens de onderzoeker had er veel eerder ingegrepen moeten worden. ‘Er werd lange tijd te weinig geld uitgetrokken voor het onderhoud van bruggen, terwijl het instorten van zo’n brug miljardenschade met zich meebrengt, het is penny wise and pound foolish.’ Haarscheurtjes komen voor in alle Nederlandse bruggen. Door een toename van zwaar vrachtverkeer krijgen deze meer te verduren, waardoor ze uiteindelijk kunnen uitscheuren.
Ook Theo Scholten van Bouwend Nederland vindt dat er meer aandacht moet komen voor structureel onderhoud. Zijn organisatie onderzocht in 2015 8000 gemeentelijke bruggen en zag dat 3000 daarvan in matige tot slechte conditie verkeerden. Ook Rijkswaterstaat zelf nam in 2017 zeventig ‘strategische’ bruggen onder de loep, daarvan kampte een kwart met achterstallig onderhoud.
Toch hoeven we volgens Scholten niet te vrezen voor Genuaanse toestanden: ‘De constructie van de Morandibrug wordt hier niet toegepast en de staat van die brug was echt erbarmelijk.’
Onderzoeksorganisatie TNO stelt dat ook in het geval van de Merwedebrug geen ‘ramp zoals in Italië dreigde‘.
Sinds het incident met de Merwedebrug zegt Rijkswaterstaat extra te controleren op onder meer draagconstructies. Daarnaast voert de dienst regelmatig risicoanalyses uit. Ondanks de continue monitoring en het inspectieprogramma kunnen zich echter incidenten voordoen, laat een woordvoerder weten. <
Den Haag
Vorig jaar januari kondigde minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) aan fors meer te investeren in het opknappen en onderhouden van bruggen en viaducten. Vanaf 2020 wordt hier jaarlijks 350 miljoen euro voor uitgetrokken. De stalen Merwedebrug wordt, net als drie andere bruggen op de A27, geheel vervangen door een betonnen exemplaar. Daarvoor trekt de minister 389 miljoen uit.
