May overleeft leiderschapscrisis in eigen partij

De Britse premier Theresa May heeft een leiderschapsstemming binnen haar Conservatieve Partij overleefd. Na een zenuwslopende avond maakte Graham Brady, voorzitter van het comité van Conservatieve backbenchers, om 21.00 uur (lokale tijd) bekend dat 200 Tories May steunen. 117 fractiegenoten willen van May af.

Dat is genoeg voor de premier om verder te kunnen. Maar een derde van de fractie heeft in haar geen vertrouwen meer. Dat maakt het bijzonder moeilijk voor May om de komende weken steun te vergaren voor haar Brexit-plannen.

Na de stemming zei ze dat het „een lange en uitdagende dag was”. Ze riep op tot nationale eenheid.

De stemming zelf was een langgerekte aangelegenheid. Twee uur lang konden de 317 Conservatieven een zaal in het parlement binnenlopen om het stembiljet in te vullen. Ze moesten een kruisje zetten: „Ik HEB vertrouwen in Theresa May als Leider van de Conservatieve Partij”. Of: „Ik HEB GEEN vertrouwen in Theresa May als Leider van de Conservatieve Partij”.

Voor de stemming sprak May haar fractiegenoten toe. Ze zei dat ze „in haar hart” het liefst als partijleider de volgende verkiezingen, gepland voor 2022, ingaat. Ze snapt echter dat haar fractiegenoten dat niet willen. Zodra het Verenigd Koninkrijk op een ordentelijke wijze uit de EU is gestapt, zal May aftreden, beloofde ze.

Na de tussentijdse verkiezingen vorig jaar juni zei ze al te dienen zolang haar partij dat wenste. Nu moest ze een stap verder gaan. Een groter offer kan een premier niet brengen om de macht vast te houden.

Lees ook: Volhardende May mag toch verder

Geen millimeter opschieten

Nu May de stemming heeft overleefd, mag haar leiderschap een jaar lang niet door haar fractiegenoten in twijfel getrokken worden. Dat is winst voor de premier. May hoeft niet meer achterom te kijken na elke uitspraak, na ieder miniem stapje naar een ordentelijke Brexit.

Maar in de Brexit-onderhandelingen schiet ze er geen millimeter mee op. Het verzet tegen haar is aanzienlijk en beperkt zich niet tot de circa 70 Conservatieven die een harde Brexit willen. Dit is geen uitslag waardoor hardliners als Jacob Rees-Mogg en Boris Johnson hun verzet tegen haar premierschap en haar Brexit-plannen zullen staken. Hardliners drongen na de uitslag onmiddellijk aan op het vertrek van May.

De premier deed enkele grote beloftes om haar fractie achter zich te krijgen. Ze zei dat ze een Brexit-deal zal regelen die kan rekenen op de steun van de Noord-Ierse unionisten, haar gedoogpartner. De unionisten eisen dat na de Brexit Noord-Ierland wat betreft handel niet anders behandeld wordt dan de rest van het Verenigd Koninkrijk. In de huidige afspraken met de EU is dat wel het geval.

May beloofde dat ze een betere noodoplossing om de grens op het Ierse eiland ‘onzichtbaar’ te houden wil regelen. Er moet bindend worden vastgesteld dat de Britten niet oneindig lang aan de noodoplossing vastzitten.

Toezeggingen doen is makkelijk. De uitvoering wordt, gezien de verdeeldheid in de Britse politiek en de weigering in Dublin en Brussel om te heronderhandelen, een bijna onmogelijke klus.

Lees ook: Voor Theresa May was het constant ploeteren