May brengt brexit terug naar Brussel
Een aanpassing van het akkoord mag het niet heten, maar de Britse premier wil wel toezeggingen van Europa.
Kent u die van die cruciale stemming in het Lagerhuis over de brexit? Die kwam niet. Te elfder ure besloot premier Theresa May van het Verenigd Koninkrijk maandag haar akkoord met de EU over brexit terug te trekken. In plaats daarvan gaat ze eerst terug naar de leiders van de 27 andere landen in de EU, in een ultieme poging om extra garanties los te peuteren. Dinsdag brengt ze een bezoek aan premier Mark Rutte.
Het uitstel betekent dat het proces waarmee het Verenigd Koninkrijk uit de EU treedt in een nog grotere chaos is beland. Niemand kan meer met zekerheid zeggen hoe het nu verder zal gaan, terwijl de datum waarop het moet gebeuren rap naderbij komt.
May erkende dat een stemming zou betekenen dat ‘het akkoord met een behoorlijke marge zou worden afgewezen’
De verklaring van May, maandag aan het eind van de middag in het Lagerhuis, was de uiteindelijke deconfiture van een wekenlange poging van de premier om haar parlement achter het compromisakkoord te krijgen dat zij met de EU uitonderhandelde. Dat zat vanaf het begin af aan al niet mee. De Noord-Ierse partij DUP, die haar minderheidsregering gedoogt, was van meet af aan tegen, Labour zag er evenmin iets in en een groot deel van Mays eigen conservatieve partij was ook tegen.
May erkende maandag uiteindelijk dat een stemming, zoals was gepland voor dinsdag, zou betekenen dat ‘het akkoord met een behoorlijke marge zou worden afgewezen’. Britse media speculeerden al op een nederlaag die zo groot zou zijn dat je tot 1924 terug moest om vergelijkbare getallen te vinden.
Ierland
Het grote struikelpunt is wat in Londen en Belfast de backstop genoemd wordt. Het gaat om de regeling die moet voorkomen dat er een harde grens met grenscontroles komt tussen Ierland (dat bij de EU hoort) en Noord-Ierland (dat deel uitmaakt van het Verenigd Koninkrijk).
Die regeling wordt van kracht als er over twee jaar nog geen nieuwe afspraken zijn over de handelsrelatie tussen de EU en de verloren lidstaat. Dan komt er een ‘intern douanegebied’ tussen beide, waarin een beperkte vorm van vrij goederenverkeer zal plaatsvinden. De Britten vrezen dat die situatie oneindig kan blijven bestaan, waardoor de EU tot in lengte van dagen het Verenigd Koninkrijk regels kan blijven opleggen. De Noord-Ieren zit dwars dat Noord-Ierland op dat moment nét iets anders dan de rest van het Verenigd Koninkrijk zal worden behandeld.
Zolang we geen akkoord hebben, groeit het risico op een onopzettelijke brexit zonder deal
May zal vanaf nu met haar Europese collega’s gaan overleggen welke aanvullende garanties er mogelijk zijn, die bepalen dat die backstop tijdelijk is. Een regeringswoordvoerder legde uit dat ze niet zozeer het bereikte akkoord wil openbreken, maar alleen de bijbehorende politieke tekst. Ze denkt ook aan een ‘addendum’ bij het akkoord, een soort inlegvel.
Wanneer ze het resultaat opnieuw in stemming brengt, is onbekend. Maandag was sprake van volgende week, maar ook van januari, februari en zelfs 28 maart. Het Verenigd Koninkrijk zou op 29 maart de EU moeten verlaten. Regeringswoordvoerders zeiden maandag dat er geen plannen zijn om het tijdstip van uittreden uit te stellen. Het Europese Hof van Justitie bepaalde maandagochtend dat het Verenigd Koninkrijk op elk moment de brexit kan stoppen, maar daar denken de Britten al helemaal niet aan.
May voert nu de druk op haar parlement op. Er zijn maar weinig Lagerhuisleden die de EU willen verlaten zonder akkoord met de EU. “Zolang we geen akkoord hebben, groeit het risico op een onopzettelijke brexit zonder deal”, waarschuwde May maandag. Ze zei ook dat in dat scenario vooral de mensen die dat het minst kunnen verdragen, schade lijden.
Meer lezen over het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie? Op trouw.nl/brexit verzamelen wij de beste artikelen over de brexit.
Lees ook:
De EU wil best praten, maar het akkoord zit potdicht
Ze is welkom in Brussel, maar veel meer dan een kopje koffie zit er voor de Britse premier Theresa May waarschijnlijk niet in.
De douane kan een harde brexit niet aan
Nederland heeft lang niet genoeg controleurs om een harde grens met het Verenigd Koninkrijk te bemannen.
Theresa May: een koppige vrouw met onmogelijke missie marcheert voort
Na het sluiten van een akkoord met de EU ruim drie weken geleden beloofde premier Theresa May dat ze haar uiterste best zou doen om haar parlement er ook achter te krijgen. Het lijkt een onmogelijke missie.