Trump stelt zich in verklaring pal achter Saoedi-Arabië op

Op de dag dat het langverwachte CIA-rapport over de moord op journalist Jamal Khashoggi zou worden gepubliceerd, stelde de Amerikaanse president Donald Trump zich alvast pal achter Saoedi-Arabië op.

„De Verenigde Staten zullen een standvastige bondgenoot van Saoedi-Arabië blijven, om de belangen veilig te stellen van ons land, Israël en alle andere partners in de regio”, zo schreef de president in een verklaring die hij dinsdag rond het Amerikaanse middaguur liet uitgaan.

Daarmee lijkt de president een voorschot te nemen op de inhoud van het rapport (die hij misschien al kende voor hij zijn verklaring schreef) en op scherpe reacties vanuit het Congres. Trumps partijgenoot, de invloedrijke senator Lindsey Graham (South-Carolina), hamert al dagenlang op de verantwoordelijkheid van de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman inzake de moord. The Washington Post onthulde dit weekend dat de broer van de kroonprins persoonlijk met Khashoggi had gebeld om hem naar het Saoedische consulaat in Istanbul te lokken, waar hij begin vorige maand werd vermoord. Hij zou dit volgens de CIA op bevel van de kroonprins hebben gedaan, aldus de krant.

Lees ook: Khashoggi-affaire raakt Riad meer dan het laat blijken

Schijnbaar met instemming

Als dat inderdaad de conclusie van de CIA is, dan lijkt Trump in zijn verklaring meer belang te hechten aan de lezing van Saoedi-Arabië over de moord. Hij schrijft dat de Saoedische koning en kroonprins elke betrokkenheid hebben ontkend en haalt schijnbaar met instemming twijfelachtige Saoedische verklaringen over Khashoggi aan: „Vertegenwoordigers van Saoedi-Arabië zeggen dat Jamal Khashoggi een ‘staatsvijand’ was en een lid van de Moslim Broederschap maar mijn besluit is daar op geen enkele manier door beïnvloed.” Hij schrijft: „Kan heel goed dat de kroonprins weet had van deze tragische gebeurtenis – misschien wel, misschien ook niet!”

In de verklaring, die opent met de zin „De wereld is een heel gevaarlijke plek!”, noemt Trump allereerst Iran, „’s werelds grootste helper van het terrorisme”. Even voor zijn verklaring uitging had minister van Financiën, Steven Mnuchin, bekendgemaakt dat Amerikaanse opsporingsambtenaren een complot hebben ontdekt waarbij Iran olie levert aan Syrië, waarvoor Syrië Iran middels Russische (staats)banken terugbetaalt. Mnuchin waarschuwde landen die, direct of indirect, bij deze constructie betrokken zijn: ze zijn een inbreuk op de Amerikaanse sancties tegen Syrië en Iran.

Het geld dat Syrië voor de olie betaalt, gaat volgens de Amerikanen via de Iraanse Revolutionaire Garde naar organisaties die op de Amerikaanse terreurlijst staan, Hamas en Hezbollah.

Saoedische steun

Deze informatie past precies in de verklaring van Trump, die schrijft dat Iran in Jemen, Irak en Libanon terroristische activiteiten ondersteunt, terwijl Saoedi-Arabië „miljarden dollars heeft toegezegd voor het gevecht tegen Radicaal Islamitisch Terrorisme”.

Trump voert in zijn verklaring uitgaven van Saoedi-Arabië in de VS aan als belangrijke reden om het land te blijven steunen. Hij schrijft dat Saoedi-Arabië hem in een ontmoeting vorig jaar heeft beloofd „450 miljard dollar” uit te geven in de VS, waarvan „110 miljard” aan wapentuig. Volgens Trump zijn hiermee „honderdduizenden banen” gemoeid. Bij het sluiten van de deal met Saoedi-Arabië bracht het Witte Huis zelf een verklaring naar buiten waarin rekening werd gehouden met „mogelijk tienduizenden nieuwe banen in de VS”. Factcheckers van Politifact wijzen erop dat het ministerie van Buitenlandse Zaken op 16 oktober bekendmaakte dat van de beloofde 110 miljard dollar er 14,5 miljard daadwerkelijk waren uitgegeven. „Er loopt nog van alles”, zei minister Mike Pompeo dinsdag op vragen hierover tijdens een persconferentie.

Correctie (22 november 2018): In een eerdere versie van dit stuk werd gesproken over de Saoedische ambassade in Istanbul. In deze Turkse stad staat een consulaat van Saoedi-Arabië. De ambassade bevindt zich in de hoofdstad Ankara.