‘Er is een mirakel nodig als we de klimaatdoelen nog willen halen’
Volgens de directeur van het Internationaal Energie Agentschap is er een drastische ingreep nodig om de klimaatdoelen van Parijs te halen.
Fatih Birol waarschuwt het publiek maar gelijk bij aanvang van zijn lezing: “De meeste boodschappen die ik u ga vertellen zijn pessimistisch.” De lezing van de directeur van het Internationaal Energie Agentschap, donderdag in Den Haag, biedt inderdaad weinig hoop voor wie denkt dat we de mondiale klimaatdoelen van Parijs gaan halen. Alleen door heel drastisch in te grijpen, kan de wereld de CO2-uitstoot binnen de perken houden.
Op basis van de emissies in de eerste tien maanden wordt 2018 het jaar waarin we de meeste CO2 uitstoten
Met het huidige beleid zal de uitstoot van broeikasgassen tot 2040 alleen maar verder stijgen, vertelt Birol in het atrium van het Planbureau voor de Leefomgeving. Eén van de statistieken die Birol zijn gehoor voorhoudt: “Zon en windenergie maken dit jaar wereldwijd een recordgroei door. Maar op basis van de emissies in de eerste tien maanden, wordt 2018 ook het jaar waarin we de meeste CO2 uitstoten.”
Zon en wind zijn volgens de Turkse econoom bij lange na niet genoeg om de uitstoot van broeikasgassen te compenseren. Steeds meer dorpen en steden in India en Afrika worden aangesloten op het energienet. Nog nooit hadden zoveel mensen op de wereld elektriciteit, een groei die zal doorzetten. Dat is op zichzelf goed nieuws, maar behalve een groot aandeel van zon, wind en kernenergie, zal in die opkomende landen veel stroom komen uit olie, gas en kolen.
Moreel niet in de haak
De vergroening van de Europese energievoorziening kan niet op tegen de vervuilende uitstoot in Azië en Afrika. Birol vindt het bovendien moreel niet in de haak om vanuit het Westen, dat jarenlang volop heeft vervuild, er bij Indonesië op aan te dringen om gloednieuwe kolencentrales te sluiten.
En zo heeft Birol meer verontrustende mededelingen. “Tenzij we heel stevig ingrijpen in de huidige infrastructuur, hebben we een klein mirakel nodig om ‘Parijs’ te halen.” Overstappen op zon- en windenergie is maar de helft van het werk. “Wanneer wij ’s avonds de meeste energie verbruiken, schijnt de zon niet.” En dus moeten alle landen ook nog een energievoorziening hebben om op terug te vallen: ofwel te ontwikkelen opslagvoorzieningen, biomassa, of kernenergie.
Om toch een lichtpuntje aan te wijzen: van de 42,3 biljoen dollar die tot 2040 wordt geïnvesteerd in de energiesector, wordt 70 procent door de overheid geïnitieerd. Birol: “De investeringsbeslissingen voor de toekomst van onze planeet liggen bij de overheid. Overheidsbeslissingen gaan de komende decennia heel belangrijk worden.”
Het is pijnlijk dat de CO2-uitstoot sinds vorig jaar weer toeneemt. We doen niet genoeg
En dat zal nodig zijn, zegt Birol, om de ontsnappingsroute te vinden waarover de wereld kan ontkomen aan een opwarming van 2,7 graden en de daarmee samenhangende ecologische rampspoed. Landen moeten grootschalig CO2 onder de grond opslaan (Carbon Capture and Storage, CCS) en inzetten op de snelle ontwikkeling van waterstof. Met CCS en waterstof breng je de CO2-uitstoot snel terug en je creëert tijd en ruimte voor ontwikkelende landen om te groeien en hun energievoorziening te vergroenen.
Het verhaal van Birol vindt weerklank bij minister Eric Wiebes, die een reactie geeft op de lezing. “Het is pijnlijk dat de CO2-uitstoot sinds vorig jaar weer toeneemt. We doen niet genoeg.” Ook Wiebes wil geen enkele optie uitsluiten om de CO2-uitstoot te verminderen. “Wind, zon, biomassa, CCS en kernenergie moeten in de toekomst allemaal een rol spelen. We hebben niet de luxe om kieskeurig te zijn.”
Internationaal Energie Agentschap
Bij het Internationaal Energie Agentschap zijn 29 landen aangesloten. Het agentschap werd in 1973 opgericht in reactie op de oliecrisis. Inmiddels adviseert het IEA ook over andere energiezaken. De lezing van directeur Fatih Birol is zijn toelichting op het jaarverslag van de IEA, de ‘World Energy Outlook’.
Lees ook:
Een temperatuurstijging van twee graden is wellicht al te veel voor de aarde
Terwijl Nederland werkt aan een Klimaatakkoord, houden wetenschappers er rekening mee dat de ambities verder moeten worden aangescherpt.
Het VN-klimaatbureau waarschuwt nog één keer
Het klimaatbureau van de VN slaat opnieuw alarm: de wereld moet nu in actie komen. Zou die boodschap deze keer wel aankomen?