Vele tienduizenden jongeren kunnen telefoon of computer hacken

Hoewel het gros van de jongeren hacken met criminaliteit associeert, vinden ze het ook spannend en wekt het ‘digitaal inbreken’ hun nieuwsgierigheid op. Vooral jongens zien het als een leuke bezigheid, meisjes zien het vaker als iets oneerlijks.

Met de opmars van alle digitale diensten groeit ook de behoefte aan mensen die de onlineveiligheid kunnen waarborgen. Juist in die cybersecurity is er een groeiend personeelstekort. Daarom deed Veiliginternetten.nl een representatief onderzoek onder ruim duizend 12- tot 18-jarigen naar hun ‘hackervaring’. Want hoe kan het zo lastig zijn mensen te vinden voor cybersecurity, terwijl jongeren uren achter de computer doorbrengen?

80 procent van de tieners denkt dat hacken een criminele activiteit is. ,,Ze zien hacken als inbreken, als iets wat niet mag. Als deze jongeren merken dat ze ergens illegaal binnenkomen, schrikken ze zich een hoedje en duiken ze weg. Daardoor gaat talent verloren’’, verklaart Marjolijn Bonthuis, adjunct-directeur van ECP Platform voor de InformatieSamenleving en een van de initiatiefnemers van Veilig-internetten.nl.

En inderdaad, hacken kan illegaal zijn, maar dat is het niet altijd. Bedrijven kunnen hackers toestemming geven hun website te kraken, zolang ze daar melding van maken. ,,Dan kunnen bedrijven hun beveiliging verbeteren en hebben ze er wat aan’’, legt Bonthuis uit.

Dat weten lang niet alle scholieren. Uit het onderzoek blijkt dat vijf procent zonder toestemming een computer binnendrong, eenzelfde aantal tieners een e-mailaccount hackte en nog eens veertien procent zich toegang verschafte tot een mobiele telefoon. 

Het hackavontuur begint veelal onschuldig met het kraken van een computerspel, bijvoorbeeld omdat ze een level niet halen en de instellingen willen aanpassen. Als ze door hebben dat ze dat kunnen, worden ze nieuwsgierig. Ze hacken bijvoorbeeld Magister – een app van school met onder meer roosters en cijfers - of leggen de website van de school plat. Twee jaar geleden schreef deze krant al dat leerlingen op tientallen middelbare scholen illegaal in de administratie zaten te neuzen of computers lamlegden.

Ook al is dat illegaal, volgens Bonthuis kunnen scholen op verschillende manieren reageren. ,,Ja, je kunt ze schorsen. Maar je kunt ook inzien dat het knap is wat ze hebben gedaan en ze betrekken bij de beveiliging van je digitale producten.’’ 

Het Openbaar Ministerie (OM) krijgt regelmatig strafdossiers tegen jonge hackers. In 2016 kwamen bijvoorbeeld zestig tieners voor de rechter; dat waren er in tien jaar tijd zes keer zoveel geworden. Bonthuis: ,,Die jongeren hebben vaak niet door hoe ernstig of strafbaar het is wat ze doen. Ze zijn nog jong en wijken af van de traditionele daders. Voor het OM is het lastig een strafmaat te bepalen, want het is niet echt diefstal en wat is de intentie? Maar ook deze tieners moeten snappen wat wel en niet mag.’’