'Nog altijd laten we kindbruiden in de steek'
Als de vakantie uitdraait op een reis naar een gedwongen huwelijk, heeft de wet het nakijken. Kindbruiden verdienen beter, vinden Lotte Schipper en Klaas Valkering.
Het is eigenlijk niet voor te stellen: op je veertiende vertrek je voor een ontspannen zomervakantie met je ouders naar het land van je grootouders en daar word je achtergelaten. Moederziel alleen, vaak zonder paspoort, en getrouwd met een vaak onbekende man van minstens twee keer jouw leeftijd. En dat alles terwijl jouw klasgenoten met de caravan naar Frankrijk zijn vertrokken.
Het overkomt jaarlijks tenminste 250 jonge Nederlandse meisjes. Voor deze meisjes is de familiereis uitgedraaid op een huwelijksreis, waarna het leven zoals ze dat kenden voorgoed voorbij is. Dit schrikbarend hoge aantal moet snel omlaag, deze meisjes hebben ons nodig.
Kindhuwelijken zijn in Nederland gelukkig verboden, maar daar laten deze families zich niet door tegenhouden. De straf op huwelijksdwang is laag, de pakkans klein en een ticket is snel geboekt.
Dat moet anders. Zo vond ook het parlement dat in 2015 in recordtempo een wet aannam die kindhuwelijken verbiedt en de erkenning hiervan onmogelijk maakte.
Toenmalig minister Asscher deed er nog een schepje bovenop. Hij kwam met een actieplan en reserveerde jaarlijks een miljoen euro voor de aanpak van gedwongen huwelijken.
Nu, ruim 3 jaar verder, zien we dat deze maatregelen nog weinig effect hebben gehad. Sterker nog, begin deze maand deed het Landelijk Knooppunt Huwelijksdwang en Achterlating (LKHA) een waarschuwing dat het aantal jongeren dat wordt uithuwelijkt in het land van herkomst van hun ouders stijgt. Toch lijkt de aandacht voor die oproep alweer verdampt: zijn wij te druk met het plannen van onze vakantie in Frankrijk?
Taboe doorbreken
Wij roepen op tot een hardere en meer structurele aanpak van de strijd tegen kindhuwelijken. We moeten duidelijk maken dat kindhuwelijken onder Nederlandse kinderen niet worden getolereerd, en tegelijkertijd het taboe op dit onderwerp doorbreken.
De meeste meisjes durven namelijk geen melding te maken en daarmee blijven de meeste gevallen onopgemerkt.
Verbetering van deze situatie begint met structureel meer geld voor de aanpak van dit probleem. Het miljoen dat Asscher jaarlijks reserveerde is per 2018 weer van de begroting verdwenen zoals dit ook gebeurde met eerdere actieplannen. Goede intenties, weinig succes.
Niet voor niets vraagt het Kennisplatform Integratie & Samenleving om dit beleid te decentraliseren. Door gemeentes een grotere rol te geven ontstaat meer continuïteit en een meer doelgerichte aanpak.
Gemeenten en vooral de vrijwilligers, zoals 'ervaringsdeskundigen', weten vaak veel beter wat er speelt binnen deze gemeenschappen.
Niet erkend
Daarnaast moet harder worden opgetreden. De straffen op het dwingen van minderjarigen om te trouwen zijn op dit moment ronduit laag. Het is toch bizar dat iemand die een portemonnee steelt van een meisje van 12 de kans loopt langer achter de tralies te zitten dan wanneer hij datzelfde meisje van 12 dwingt om te trouwen?
Wat ons betreft wordt aansluiting gezocht bij de straffen op mensenhandel. Ook moeten politie en justitie meer ruimte krijgen om zelfstandig tot vervolging over te gaan bij dwanghuwelijken.
Voor 250 Nederlandse meisjes per jaar is de familievakantie het eind van het bekende leven
Nu is het nog zo dat bij bepaalde vormen van kindhuwelijken de minderjarige bruid eerst zelf aangifte moet doen, of erger nog dat een van haar ouders, die vaak verantwoordelijk zijn voor dit huwelijk, dit moeten doen. Dat werkt natuurlijk niet.
Er gebeurt nog iets geks met gedwongen bruiden in Nederland. Door de wetswijziging van 2015 worden kindhuwelijken in Nederland gelukkig niet erkend. Dat verandert echter wanneer de meisjes 18 worden. Het huwelijk dat eerst niet werd erkend, is vanaf dat moment toch geldig, ook wanneer deze meisjes hier bezwaar tegen hebben.
Langdurige echtscheiding
Hierdoor komt het voor dat kindbruidjes ongewenst alsnog vastzitten aan hun gedwongen huwelijk en een lange echtscheidingsprocedure door moeten. Hier kan de Kamer eenvoudige stappen in zetten door voortaan kindhuwelijken standaard als ongeldig te bestempelen en niet alsnog gelding laten krijgen wanneer de bruid de leeftijd van 18 passeert.
Wij begrijpen heus wel dat we gedwongen kindhuwelijken niet vandaag op morgen de wereld uit krijgen. Ook wij treden in de voetstappen van veel politici die eerder vol goede moed dit probleem hebben willen aanpakken.
Het mag niet zo zijn dat deze meisjes worden vergeten. Daarom roepen wij het kabinet op deze meisjes hoog op de agenda te zetten. Want hoewel ze op reis gaan met een retourticket, is hun kindhuwelijk een enkele reis in de verkeerde richting.
