Trump en Poetin schouder aan schouder

Volgens Donald Trump en Vladimir Poetin verschillen de twee presidenten over veel zaken van mening, maar over één ding zijn ze het roerend met elkaar eens: het onderzoek van speciaal aanklager Robert Mueller naar Russische beïnvloeding van de Amerikaanse verkiezingen is nergens op gebaseerd.

Na afloop van hun ontmoeting in Helsinki stonden Trump en Poetin tijdens de persconferentie schouder aan schouder tegen Mueller. Bij kritische vragen van Amerikaanse journalisten sprong Poetin geregeld – en ongevraagd – bij. „Noemt u mij één feit waaruit blijkt dat er samenzwering was”, zei Poetin streng. „Totale onzin is het.”

Afgelopen vrijdag kwam Mueller met een nieuwe aanklacht tegen twaalf medewerkers van de Russische geheime dienst GROe. Volgens Mueller hebben de Russische spionnen ingebroken in de computersystemen van de Democratische Partij en de verkiezingscampagne van Hillary Clinton, en hebben ze gestolen informatie openbaar gemaakt. Het 29 pagina’s tellende document wemelt van de opzienbarende details.

Zij aan zij met Poetin sprak Trump geen kritisch woord over zijn Russische ambtgenoot. Wel noemde hij het Rusland-onderzoek een „ramp” voor de Verenigde Staten. Hij herhaalde zijn bewering dat zijn campagne niet heeft samengewerkt met Rusland (‘no collusion’) en vestigde de aandacht op de e-mails en de server van zijn tegenstander bij de verkiezingen, Hillary Clinton.

Vermoorde onschuld

Trump kreeg de helpende hand van Poetin, die de vermoorde onschuld speelde en zelfs Muellers naam – geveinsd of niet – even was vergeten. Volgens Poetin staat het de aanklager vrij om de twaalf „zogenaamde GROe-medewerkers” te laten verhoren door de Russische aanklager.

Trump kwam hier even later expliciet op terug, alsof de twee mannen het zo hadden afgesproken: „Een ongelooflijk aanbod”, zei de Amerikaanse president.

Lees ook de analyse: Trump zette Europa even op zijn kop

Maar de Amerikaanse journalisten lieten zich niet zo gemakkelijk afschudden. Trump werd direct gevraagd wie hij geloofde: de Amerikaanse inlichtingendiensten, die unaniem zeggen dat Rusland zich heeft gemengd in de presidentsverkiezingen van 2016, met als doel zijn kandidatuur te helpen? Of Poetin, die deze inmenging ontkent?

Tot ongeloof van Amerikaanse waarnemers liet Trump na om voor zijn eigen inlichtingendiensten te kiezen. „Zij hebben gezegd dat ze denken dat Rusland erachter zat. Ik heb hier president Poetin, en hij heeft gezegd dat het Rusland niet was”, antwoordde Trump. „Ik zal u dit vertellen: ik zie geen reden waarom dat wel zo zou zijn”, aldus de president. „Ik heb groot vertrouwen in mijn inlichtingenmensen, maar ik kan u zeggen dat president Poetin vandaag uiterst krachtig en sterk was in zijn ontkenning.”

In de Verenigde Staten is geschokt en verontwaardigd gereageerd op de opstelling van Trump, die direct werd vergeleken met capitulatie en verraad. Trumps optreden tijdens de persconferentie in Helsinki overschrijdt „de drempel van ‘high crimes and misdemeanors’”, schreef oud-CIA-directeur John Brennan op Twitter. Met die term verwees hij naar de maatstaf voor afzetting van een Amerikaanse president. „Het was niets minder dan verraad. Niet alleen waren zijn uitspraken onnozel, hij zit helemaal in de zak van Poetin.”

Geen bondgenoot

Dan Coats, de hoogste baas van de Amerikaanse inlichtingendiensten, nam afstand van de uitspraken van Trump. „Wij zijn duidelijk in onze inschatting van Russische inmenging in de verkiezingen van 2016 en hun aanhoudende, indringende pogingen om onze democratie te ondermijnen”, liet hij weten in een verklaring. „Wij zullen doorgaan om onverbloemde en objectieve inlichtingen te leveren ten behoeve van onze nationale veiligheid.”

Ook Paul Ryan, de Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, sprak zijn afkeuring uit over het optreden van Trump dat niet alleen wordt gezien als in strijd met Amerikaanse belangen, maar ook in conflict met de Republikeinse traditie van weerstand tegen Rusland.

„Het staat buiten kijf dat Rusland zich heeft gemengd in onze verkiezingen en blijft proberen om democratieën hier en rond de wereld te ondermijnen”, aldus Ryan. „De president moet beseffen dat Rusland onze bondgenoot niet is.”

Chantabel

De Russische televisie, die de hele dag verslag deed van de ontmoeting, sprak ondertussen schande van de vragen over de vermeende collusion tussen Trump en de Russen.

„Het was onbeleefd”, zo zei een verslaggeefster vanuit Helsinki. Ze doelde daarmee vooral op de vraag van een Amerikaanse journalist over de berichten dat Trump chantabel zou zijn omdat de Russen zouden beschikken over belastend videomateriaal over seksuele uitspattingen van Trump in een Moskouse hotelsuite.

Poetin liet zich niet uit de tent lokken. „Toen Trump naar Moskou kwam [in 2013, red.] wist ik niet eens dat hij er was”, zei de Russische president.

Dat is niet waar – Poetin liet Trump bellen om te laten weten dat hij niet aanwezig kon zijn op de Miss Universe-verkiezing die Trump organiseerde in de Russische hoofdstad – maar niemand kreeg de kans om dat Poetin voor te houden. „Zet u deze onzin uit uw hoofd”, zei Poetin.