Het bankroet van Fortis ging veel verder dan de portemonnee van de aandeelhouders

‘Klanten zouden op de eerste plaats moeten staan, werknemers op de tweede en aandeelhouders op de derde’, zei Jack Ma, oprichter van Alibaba. Maar in de praktijk is het rijtje omgekeerd.

Vrijdag werd bekend dat de aandeelhouders van de in 2008 failliet gegane bank-verzekeraar Fortis tien jaar na dato 1,3 miljard euro schadevergoeding krijgen. Een akkoord tussen Ageas, de rechtsopvolger van Fortis, en allerlei claimstichtingen werd door het gerechtshof in Amsterdam bekrachtigd en is daarmee definitief geworden. Het is de hoogste schaderegeling tussen een Europees bedrijf en beleggers ooit.

Zo’n 200 duizend beleggers die tussen februari 2007 en oktober 2008 aandelen Fortis hebben gehad, krijgen nu een jaar de tijd om met een speciaal formulier een deel van hun geld terug te krijgen. ‘Met een beetje geluk heeft u dit jaar al geld op uw rekening’, kraaide een van de claimstichtingen victorie.

Dat het tien jaar heeft geduurd, is ook deels te wijten aan de beleggers zelf die onderling slaags raakten over de verdeling van de schadevergoeding. De leden van de claimstichtingen die de processen voerden, wilden een 50 procent hogere vergoeding dan de beleggers die achterover leunend de uitkomst afwachtten. Die regeling vond geen genade in de ogen van het hof. Nu dat is teruggebracht tot 25 procent, wilde het hof er wel zijn fiat aan geven.

De reden voor de schadevergoeding is dat het management van Fortis in die tijd de beleggers niet goed informeerde of zelfs misleidde over het beleid van Fortis, inclusief de overname van ABN Amro die Fortis samen deed met Royal Bank of Scotland en Santander, en die de bank-verzekeraar uiteindelijk de kop kostte. De belastingbetaler moest de boel redden.

Dat bij Fortis sprake is geweest van wanbeleid waarbij beleggers op het verkeerde been zijn gezet, staat niet meer ter discussie. Maar met het bankroet werden niet alleen de aandeelhouders getroffen, maar schudde het hele financiële systeem op zijn grondvesten. Iedereen werd gedupeerd.

Door het faillissement van Fortis raakten mensen het vertrouwen in het bankwezen kwijt en ontstonden ook bankruns op ING, Aegon, DSB en SNS toen die allemaal onheil gingen melden. Drie van de vier moesten ook met staatssteun overeind worden gehouden. Vele werknemers hebben sinds die tijd hun baan verloren in de financiële sector. Het vertrouwen van klanten in banken is tien jaar later nog amper hersteld. Iedereen zou recht moeten hebben op schadevergoeding, zo niet smartegeld.

De aandeelhouders zouden daarbij op de laatste plaats moeten staan. Zij lopen willens en wetens een hoger risico omdat zij eigen vermogen aan een bedrijf beschikbaar stellen. Daarvoor krijgen ze een hogere vergoeding dan obligatiehouders en een veel hogere dan spaarders.

Dat ze tien jaar later voorin de rij staan, is toch een beetje de wereld op zijn kop.