Synode CGK sluit zonder aanwijzen roepende kerk
De synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) gaat woensdag sluiten zonder dat zij een zogeheten roepende kerk heeft aangewezen voor een volgende synode.
Dat is de uitslag van diverse stemmingen die dinsdagavond plaatsvonden in de Oenenburgkerk in Nunspeet, waar de 52 afgevaardigden naar de generale synode vergaderden. Een tegenvoorstel van ds. J. Nutma om de synodevergadering deze week níét te sluiten en juist wel een roepende kerk aan te wijzen, kreeg de steun van 19 afgevaardigden. Er stemden 31 afgevaardigden tegen dit voorstel en 2 onthielden zich van stemming.
Welke gevolgen het niet aanwijzen van een roepende kerk precies heeft, is nog niet geheel duidelijk. Het moderamen stelde dinsdag in elk geval dat het „niet aan zijn opdracht heeft kunnen voldoen” en dat het „de verantwoordelijkheid teruggeeft aan de plaatselijke kerken”.
„Dit betekent feitelijk het einde van het kerkverband”, concludeerden enkele afgevaardigden na afloop van de vergadering in de wandelgangen. Om eraan toe te voegen: „Niet het einde van onze kerken. Die komen zondag weer gewoon in kerkdiensten bijeen. Maar het kerkverband is nu aan zijn einde gekomen.”
Afspraken
De synode had toen de hele dinsdag al vergaderd over een rapport van het moderamen (synodebestuur) over de vraag hoe het nu verder moet met het diep verdeelde kerkverband, nadat in maart het laatste reddingsplan was gestrand. De vraag lag op tafel of de synode deze week definitief gesloten moest worden en of er nog wel een kerk kon worden aangewezen die de volgende synode bijeen gaat roepen.
In de laatste synodeweek, eind maart, besloten de afgevaardigden dat de synode alleen vervolgd kan worden wanneer kerken die tegen de afspraken in vrouwen in de ambten hebben bevestigd „in groten getale aangeven terug te zullen keren binnen de bedding van de genomen synodale besluiten”. Dat is niet gebeurd.
Vaarwel zeggen
Een aantal synodeleden vond dinsdag dat er nu wel genoeg is gepraat. Zij leken al afscheid te willen nemen. „Door ongehoorzaamheid bevindt ons kerkverband zich in de situatie waarin we nu zitten”, zei afgevaardigde D. Schaafsma. „Als we elkaar voor het laatst in de ogen kijken, en daar ziet het naar uit, dan kunnen we niet vaarwel zeggen zonder de oproep aan gemeenten om terug te keren.”
Ds. H.C. Bezemer wees er onder meer op dat gemeenten die vrouwen in de ambten hebben bevestigd, daar niet op zijn teruggekomen. „We kunnen dus niet anders dan de synode sluiten, zoals we eind maart hebben uitgesproken. Het aanwijzen van een roepende kerk veronderstelt dat er nog een gezamenlijke weg is – en die is er niet meer. Het kerkverband is, zoals Niels van Driel in Ambtelijk Contact schreef, opgeblazen door kerkenraden die zich niets meer aantrekken van de besluiten van meerdere vergaderingen.”
Ds. M. Groen repte dinsdag van „een gerucht dat rondgaat, namelijk dat er een plan bestaat om na het sluiten van deze synode een convent van kerken te starten, waar alleen die kerken worden toegelaten die de synodebesluiten inzake vrouw en ambt opvolgen, om zo met die groep de CGK voort te zetten”.
„Laten we de moed niet opgeven”, zei ds. J.R. Bulten, „maar een roepende kerk aanwijzen. Anders lijkt het alsof de Christelijke Gereformeerde Kerken ten einde zijn. We zijn nog niet uitgesproken; er is nog hoop.”
Houtskoolschets
Ds. J.G. Schenau deed nog een poging om voldoende steun te krijgen voor de eind maart afgewezen houtskoolschets om de kerk in een A-deel en een B-deel te herschikken. „Toen wist de synode nog niet dat het moderamen zou voorstellen om helemaal niet meer verder te spreken. Vanwege de chaos die er nu dreigt, zou ik nu vóór het voorstel van het moderamen stemmen. En misschien zijn er meer afgevaardigden, bijvoorbeeld die zich toen van stemming onthielden.”
Het noodplan om de Christelijke Gereformeerde Kerken in twee afdelingen te verdelen, kreeg in maart niet de vereiste 80 procent steun. Van de 52 synodeleden stemden er 31 voor het plan, 12 tegen en 9 onthielden zich van stemming.
Maar dinsdagavond werd ook die route afgesneden. Er stemden 27 afgevaardigden tegen het voorstel van ds. Schenau om de zogeheten houtskoolschets opnieuw in stemming te brengen.
De afgevaardigden ouderling W. Hijmissen (l.) en ds. H. Raveling. beeld Ruben Schipper Fotografie
Synodeleden zingen een psalm aan het begin van de vergaderdag in Nunspeet. beeld Ruben Schipper Fotografie
Ds. H.C. Bezemer (r.) spreekt de synode toe. beeld Ruben Schipper Fotografie
Generale synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken. beeld Ruben Schipper FotografieStemming. beeld Ruben Schipper Fotografie
Generale synode van de CGK. beeld Ruben Schipper Fotografie
De afgevaardigden ds. J. de Bruin (l.) en ds. S.M. Buth. beeld Ruben Schipper FotografieNiet wenselijk
Op de agenda van de synode stond dinsdagmorgen eerst het revisieverzoek van mr. J.R. (Hans) Bügel uit Dronten. Daarin vroeg hij de synode terug te komen op haar op 28 maart genomen besluit om de synode na een of twee vergaderdagen te sluiten. Bügel vindt dat de synode haar agenda „gewoon moet afwerken” en dreigde op zijn website met een kort geding bij de wereldlijke rechter. Het moderamen van de synode agendeerde daarna het revisieverzoek toch. „We wilden deze broeder ook recht doen”, legde preses ds. P.D.J. Buijs dinsdag uit.
De 52 synodeleden besloten na een gespreksronde met 41 stemmen voor, 5 tegen en 5 onthoudingen het revisieverzoek niet ontvankelijk te verklaren. Het is niet alleen te laat ingediend, het „inhoudelijk behandelen van een revisieverzoek door dezelfde synode die het besluit heeft genomen” is ook „niet mogelijk en niet wenselijk”, aldus de synode.
De generale synode spreekt woensdag nog over een aantal benoemingen en enkele kleinere thema’s, zoals evangelisatie, archieven en de samenwerking van de christelijke gereformeerde kerk in Baarn met de plaatselijke hervormde gemeente.
