Het overkwam zeker 37.000 Koeweiti’s deze week in een massale operatie om de nationale database op te schonen. Het merendeel van hen zijn vrouwen die oorspronkelijk uit een ander land komen, maar zijn getrouwd met een Koeweitse man.

Dat was ooit genoeg om zelf de Koeweitse nationaliteit te krijgen, maar niet meer sinds de emir van het land, sjeik Meshal al-Ahmad Al-Sabah, in 2023 aan de macht kwam. Nog geen halfjaar na zijn aantreden stelde emir Meshal het Koeweitse parlement buiten werking, waardoor de enige min of meer democratische Golfstaat terugviel in autocratie.

Sindsdien is de emir bezig een agenda van hervormingen uit te rollen, en het aan banden leggen van het aantal genationaliseerde Koeweiti’s is daar een belangrijk onderdeel van. Paspoorthouders kosten de overheid namelijk geld. Ze krijgen onder meer gratis onderwijs, gezondheidszorg en riante tegemoetkomingen rond huisvesting.

Dat is het voordeel van een oliestaat: de inwoners kunnen in de watten gelegd worden, mits hun aantal niet te groot wordt.

Er is nog een reden om het aantal Koeweiti’s te beperken: een kleiner aantal zorgt voor minder politieke druk, zeker in een land als Koeweit waar de staatsburgers niet bang zijn om hun mondje te roeren. Het is dan ook te verwachten dat nog meer Koeweitse paspoorthouders hun nationaliteit gaan verliezen.

Met de kwestie legt Koeweit een probleem bloot dat in de hele Golfregio speelt

Met de kwestie legt Koeweit een probleem bloot dat in de hele Golfregio speelt: het is vrijwel onmogelijk om een nationaal paspoort te krijgen als je niet aan heel strikte voorwaarden voldoet. Dat geldt niet alleen in Koeweit, maar ook in bijvoorbeeld Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten. In deze landen zijn er veel meer inwoners dan staatsburgers. In de VAE bijvoorbeeld wonen ongeveer 11,3 miljoen mensen. Slechts zo’n 1,3 miljoen van hen zijn Emirati staatsburger. De overige 10 miljoen zijn buitenlanders – een verhouding van bijna 1 op 10. Grofweg dezelfde percentages gelden voor Qatar: er zijn maar 360.000 Qatari’s op een bevolking van ruim 3 miljoen.

Het is dus niet zo vreemd dat de overheden van deze olielanden de toegang tot hun paspoort met alle beschikbare mogelijkheden afschermen. Maar dat lijdt niet zelden tot schrijnende situaties, zoals de vrouwen uit Koeweit die nu met tienduizenden tegelijk hun nationaliteit kwijtraken.

Het meest tragisch is de situatie van de zogenoemde Bedoon, Arabisch voor ‘zonder’. Dit zijn honderdduizenden mensen die soms al generaties in de regio wonen maar verstoken zijn van alle vormen van documentatie en daarom nergens aanspraak op kunnen maken.

Alle Golfstaten, maar in het bijzonder Koeweit, hebben hierdoor groepen inwoners binnen hun grenzen die nergens heen kunnen. En er is in de wijde omtrek geen lobbygroep van belang te vinden die het voor hen opneemt.

rd.nl/blikmoosten