Koers Philips schiet omhoog na schikking van 1,1 miljard dollar in apneu-affaire

Philips heeft voor 1,1 miljard dollar (omgerekend 1,03 miljard euro) geschikt met Amerikaanse klanten over defecten in slaapapneu-apparaten van het bedrijf. Het gaat om zo’n 58 duizend patiënten die gebruikmaakten van de apparaten van Philips en daar letselschade aan overhielden, of onder medisch toezicht staan omdat ze vrezen voor toekomstige schade. Als onderdeel van de schikking hoeft Philips geen schuld te bekennen voor de verkoop van de apparaten.

Analisten voorspelden recent nog dat een schikking in deze zaak Philips enkele miljarden dollars zou kosten. Dat is dus aanzienlijk lager uitgevallen. De zaak leidde tot zorgen in de bestuurskamer van Philips en onder beleggers, onder meer omdat de Amerikaanse juryrechtspraak onvoorspelbaar is.

‘Hiermee is het overgrote deel van de claims achter de rug’, zei Philips-topman Roy Jakobs maandag na de bekendmaking van de schikking. Ook in andere delen van de wereld hebben gebruikers van de apparaten claims ingediend, maar daar zijn naar verwachting kleinere bedragen mee gemoeid. Inmiddels zijn bijna alle gebrekkige apparaten vervangen.

Mogelijk nog boete

‘Dat betekent niet dat alles is opgelost’, waarschuwde Jakobs. Er loopt nog een onderzoek van het Amerikaanse ministerie van Justitie, dat tot een boete kan leiden. Philips heeft daar nog geen geld voor apart gezet. Het onderzoek loopt nog en Jakobs wil niet speculeren over de uitkomst.

Daarnaast lopen er twee procedures van beleggers, die Philips aansprakelijk willen stellen voor de economische schade die zij hebben geleden door het koersverlies van hun aandelen. De leiding van het concern was namelijk al jaren op de hoogte van mogelijke problemen met de apparaten, maar handelde daar niet naar.

Na het bekendmaken van de schikking opende het aandeel Phillips maandag op de Amsterdamse beurs 33 procent hoger. De affaire leverde Philips vóór maandag een koersverlies van ruim 50 procent op. Dat is voorlopig nog niet goedgemaakt.

Kosten affaire: 5 miljard

In 2021 bleek dat het geluidsisolerende schuim in de slaapapneu-apparaten kan afbrokkelen. Aangenomen werd dat het schuim bij gebruikers tot gezondheidsschade leidt. Philips riep daarom 5,5 miljoen apparaten terug. Vorig jaar meldde het bedrijf op basis van eigen onderzoek dat de schuimdeeltjes niet tot een verhoogd risico op kanker of andere ziektes leiden. De afhandeling van de problemen kostte inclusief de nieuwste schikking al meer dan 5 miljard euro, nog los van geleden verliezen en beursdaling.

Vorig jaar schikte Philips al voor omgerekend 448 miljoen euro met Amerikaanse patiënten vanwege de economische schade die geleden zou zijn doordat de apparaten niet naar behoren werkten. Een rechter heeft die schikking onlangs bevestigd.

Jakobs noemt de twee schikkingen ‘belangrijke mijlpalen’ die ‘meer duidelijkheid scheppen over de weg vooruit voor Philips’. Jakobs zal vooral hopen dat hiermee een einde komt aan het reputatieleed door de apparaten. De aanhoudende verhalen over niet goed functionerende slaapapneu-machines leveren Philips veel negatieve publiciteit op.

Monsterverlies

Dat was ook te merken aan de financiële prestaties van Philips. Over vorig jaar leed het bedrijf een monsterverlies van 1,6 miljard euro. In de afgelopen maanden heeft Philips zesduizend banen geschrapt, waaronder 1.100 in Nederland.

De recentste schikking is getroffen met een groep patiënten die een gezamenlijke zaak hadden aangespannen. Uitbetaling begint volgend jaar, aldus Philips. Wel is er voor de schikking al 980 miljoen euro geserveerd op de eerste kwartaalrekening van dit jaar.

Philips heeft ook een overeenkomst bereikt met verzekeraars over uitbetaling van 540 miljoen euro ten behoeve van de terugroepactie van slaapapneu-apparaten. Dat geld komt naar verwachting in het tweede kwartaal van 2024 binnen.

Vooral in de VS

De problemen spelen zich vooral af op de Amerikaanse markt. In januari trof Philips al een overeenkomst met de Amerikaanse toezichthouder FDA, waardoor de verkoop van de apparaten voorlopig is gestopt. Pas als de apparaten van Philips aan alle veiligheidseisen voldoen, mogen ze weer de Amerikaanse markt op.

Philips maakte de schikking maandag bekend samen met de cijfers over het eerst kwartaal van 2024. Daarin boekte het bedrijf een omzet van 4,1 miljard euro. Dat komt neer op een groei van 2,4 procent, ondanks een tegenvallende afzet in groeimarkt China. Mede vanwege de schikking komt het verlies van Philips dit kwartaal uit op 800 miljoen euro.