Scooterverbod voor toeristen op Bali? Op het eiland zijn ze wel klaar met de scheurende ‘bule’s’

‘Mijn scooter betekent vrijheid’, zegt de Oekraïner Vitaly in het populaire vegacafé Crate op het Indonesische eiland Bali. De 41-jarige boekillustrator is afgekeurd voor militaire dienst en woont al een halfjaar in de toeristische badplaats Canggu. ‘Als ik niet meer op mijn scooter mag rijden, ga ik liever ergens anders naartoe.’

Voor de deur glimt zijn Yamaha N-max in de zon. Parkeerwachters spanden een roze hoes over zijn buddyseat om te voorkomen dat Vitaly zijn billen brandt bij het wegrijden. Want dat is typerend voor Bali: veel toeristen stappen in strandkleding op hun scooter; teenslippers aan, de natte haren wapperend in de wind.

Tot grote ergernis van de Balinezen. Zij mopperen dat de bule’s (buitenlanders – afgeleid van albino) niet kunnen motorrijden, verkeersregels aan hun laars lappen en geen respect tonen voor hun cultuur en autoriteiten. Dat vinden ze al langer, maar dit seizoen lijkt de bom gebarsten. Filmpjes van westerse yogameisjes of getatoeëerde lifestylecoaches zonder helm die agenten uitfoeteren omdat ze staande worden gehouden, gaan deze maand viraal.

Een instagramaccount met honderden voorbeelden van buitenlanders (veelal Russen) die de wet overtreden was vorige week de druppel voor gouverneur Wayan Koster die op een persconferentie onder meer een scooterverhuurverbod voor buitenlanders aankondigde. ‘Je hoort hier niet rond te rijden op een motor zonder kleren aan, zonder helm op en zelfs zonder rijbewijs.’ Hij wil dat buitenlanders voortaan een auto met chauffeur boeken bij een reisbureau.

Die opmerking heeft veel buitenlanders doen schrikken in toeristische plaatsen als Ubud, Uluwatu en Canggu. ‘Als ik niet meer op mijn scooter mag cruisen, dan verandert de hele Bali-ervaring ingrijpend’, zegt de Canadees Kris Chatt die al jaren op het eiland komt. Zelf draagt hij naar eigen zeggen altijd een helm. ‘Of nou ja, niet op ritjes binnen Canggu; daar is het te warm voor.’

Hij wijst, net als andere vaste gasten van Crate, naar Russische nieuwkomers die het verpesten voor de rest. ‘Ze negeren alle regels en pikken de banen van Balinezen in.’ Ook gouverneur Koster signaleerde op zijn persconferentie een nieuw soort Rus: ‘Die komen hier niet alleen om vakantie te vieren, maar ook om te werken’.

Oorlog in Oekraïne

Zo is het mogelijke scooterverbod voor vakantiegangers op Bali een onverwacht gevolg van de oorlog in Oekraïne. Bij het strand van Canggu slaat de Russische it’er Gleb, de neus nog wit van de zonnebrandcrème voor surfers, een strijdvaardige toon aan als de verwijten aan zijn landgenoten ter sprake komen. ‘Op sociale media wordt alles overdreven en uit zijn verband getrokken.’

Hij wijst naar zijn witte N-max. ‘Die motor heb ik op de zaak gekocht, ik draag een helm, ik heb een werkvergunning. Alles legaal!’ Maar Russen, stelt hij, krijgen nu overal de schuld van. ‘De hele wereld is boos op ons.’ Op deemoediger toon: ‘Ik kreeg een oproep van het leger, dus ik moest wel weg uit Rusland. Af en toe kom ik hier een Oekraïner tegen en dan schaam ik mij.’

Het valt niet mee voorstanders van een mogelijk verbod te vinden op Bali, blijkt uit een rondgang. Ja, onder Grab-rijders, een Indonesische variant van taxidienst Uber. ‘Ik ben voor’, zegt de 27-jarige Sholekuda die onder de schaduw van een palmboom wacht op een oproep. De chauffeur verwacht niet alleen meer werk, maar ook meer veiligheid. ‘Bule’s rijden levensgevaarlijk. Ze veranderen voortdurend van richting en halen onverwacht in.’

De vereniging van scooterverhuurders waarschuwt echter voor banenverlies, net nu het eiland weer opkrabbelt na covid. Plaatsvervangend gouverneur Cok Ace laat desgevraagd weten dat het verbod tijdelijk zal zijn ter verbetering van de veiligheid van bezoekers op Bali. Hij wijst erop dat het aantal verkeersongevallen met buitenlanders is toegenomen van 35 (2021) naar 68 (2022) en dit jaar verder lijkt te stijgen.

Zelfs op de spoedeisende hulpafdeling van het grootste ziekenhuis in Denpasar, het Ngoerah Hospitaal, zijn ze niet enthousiast. Ook al komen daar dagelijks vijf tot tien verkeersslachtoffers binnen. ‘Vaak met ernstig hoofdletsel’ zegt afdelingshoofd I Komang Weka op de triage-afdeling. ‘Veel mensen dragen geen helm op korte ritjes.’

Interne bloeding

Volgens de chirurg levert een scootercrash vaak ernstig letsel op. ‘Dan moet ik een noodoperatie uitvoeren om bijvoorbeeld een interne bloeding te stoppen.’ Zijn persoonlijke mening: ‘Veel Balinezen, ook binnen mijn familie, verdienen hun geld met toerisme. Ik stel voor dat de politie eerst de bestaande verkeersregels gaat handhaven. Zoals het dragen van een helm, door iedereen.’

Op last van de gouverneur voerde de Balinese politie vorige week speciale razia’s (verkeerscontroles) uit. Daarbij werden 171 boetes uitgedeeld aan buitenlanders, waaronder 56 Russen en 10 Australiërs (terwijl er vier keer meer Australiërs op Bali zijn). De grootste scooterverhuurder van het eiland, Bikago, merkt dat klanten opeens mee moeten naar het bureau om boetes te betalen. Ter plekke afkopen met 100.000 rupiah (6 euro) ‘lunchgeld’ is niet meer mogelijk.

‘Een kleine groep expats heeft zich afgelopen maanden vreselijk misdragen en nu is iedereen de klos’, vindt de Nederlandse eigenaar Simon Landsheer. Na een scherpe omzetdaling is de verhuur in zijn acht vestigingen weer op peil. ‘De wet is niet veranderd. Het was een opmerking van een politicus die daadkrachtig wil overkomen.’ Landsheer verwacht niet dat een verbod er gaat komen. ‘Ik schat dat er wel 50.000 scooters worden verhuurd op Bali; in iedere familie is er wel iemand die daar zijn geld mee verdient.’