Het was dinsdag 23 april 2019, de dag na Pasen. Om kwart over acht ’s ochtends stond Henk Otten voor de deur van de Kiesraad. In het weekend had hij in NRC hard uitgehaald naar Thierry Baudet. Zij hadden samen Forum voor Democratie opgericht en bij de Provinciale Statenverkiezingen van een paar weken eerder was die partij de grootste geworden in de Eerste Kamer. Maar Otten, nummer 1 op de FVD-lijst voor de Eerste Kamer, moest niets hebben van Baudets ‘Uil van Minerva’-speech en ook niet van de „alt-right types” die Baudet om zich heen had.
Iedereen wist: Henk Otten werd uit de partij gezet. Maar híj had de lijst voor de Eerste Kamer en alle instemmingsverklaringen. Die ging hij inleveren bij de Kiesraad. Het enige wat Baudet nog kon doen om te voorkomen dat Henk Otten een zetel kreeg, zegt Otten nu, in zijn werkkamer in de Eerste Kamer: „Die lijst uit mijn handen trekken.” En dus had Otten iemand meegenomen: de grote, stevige Robert Baljeu, ook een FVD’er maar op Ottens hand. Als Baudet er was geweest en iets had geprobeerd: „Dan hadden we hem een beuk verkocht.”
Baudet was er niet. En zo viel FVD al uit elkaar voordat die partij in de Eerste Kamer kwam: Otten en ook de nummer vijf, Jeroen de Vries, splitsten zich af en werden ‘Groep Otten’. Ze richtten de partij GO op, die nauwelijks aandacht kreeg, en probeerden om met ex-50Plusser Henk Krol samen te werken in de (mislukte) Partij voor de Toekomst. Als senator stond Otten één keer vol in de schijnwerpers: in december 2019, toen hij mocht langskomen in Ruttes Torentje in ruil voor zijn steun voor de spoedwet over stikstof.
Het is bijna voorbij: als in juni de nieuwe Eerste Kamer wordt geïnstalleerd, deze keer met de BoerBurgerBeweging als grootste partij, verlaat Henk Otten de politiek. Of in elk geval tijdelijk, hij zegt dat hij een „sabbatical” neemt en niet meer nadenkt over een eigen partij. Otten vindt dat de versplintering moet stoppen, vorige week woensdag stemde hij op BBB.
Op de website van de Eerste Kamer kun je zien dat de afgelopen vier jaar niemand zo vaak het woord nam in de grote debatzaal als Otten: 203 keer. De enige die bij hem in de buurt komt is SGP’er Peter Schalk: 141 keer. Wat Otten het meest gaat missen, zegt hij: „De invloed om besluitvorming enigszins bij te sturen.” En niet: het eten in het Kamerrestaurant. Dat vond hij „onsmakelijk” en duur: „Vijftien euro voor een buffet!”
Woensdagavond had hij Caroline van der Plas gefeliciteerd en geappt: „Probeer de boel bij elkaar te houden.” Hij zegt dat hij haar wel vaker appt. „Gratis tips.” Soms reageert ze, soms niet. Had hij niet aan BBB willen meedoen? „Het had voor de hand gelegen als ze me hadden gevraagd, ik ben een boerenzoon én een burger. Maar het is niet gebeurd.”