Schandaal rond The Voice trekt diepe sporen door commerciële televisiewereld

De val van The Voice of Holland trekt diepe sporen in de Nederlandse commerciële televisiewereld, veroorzaakt door seksueel grensoverschrijdend gedrag op de set van de meest prestigieuze talentenjacht van de afgelopen tien jaar. RTL Nederland, producent ITV Studios, mediamiljardair John de Mol – het schandaal raakt de machtigste mediapartijen en werpt een schaduw over de voorgenomen fusie tussen RTL en Talpa.

Lees ook Tim Hofman en zijn BOOS maken nu de mediamacht boos

Momenteel bestudeert de Autoriteit Consument & Markt dit fusieplan. Dit voorjaar wordt daar uitsluitsel over verwacht. Sven Sauvé, topman van RTL Nederland, zei onlangs in NRC dat de fusie „niets met tv te maken heeft”. Hij schetste het speelveld waarop werkelijk de strijd wordt gevoerd: het strijdperk van de internationale streamingreuzen. Samen staan ze sterk, zo dachten De Mol en RTL, tegen Netflix en HBO.

En nu? Terwijl RTL diepgravend onafhankelijk onderzoek aankondigt en zich in een verklaring uiterst geschrokken toont, hult John De Mol zich in stilzwijgen. Op vragen van NRC reageerde De Mol afgelopen dagen niet. Zoon Johnny zei in zijn talkshow HLF8 maandagavond dat hij aanneemt dat zijn vader op de hoogte moet zijn geweest. Op de vraag of het onderzoek van The Voice-producent ITV en RTL zich ook zal uitstrekken tot wie in de Talpa-top wist van de misdragingen, reageerde RTL maandag niet. Het televisiebedrijf Talpa, met zenders Veronica, SBS 6, Net 5 en SBS 9, heeft niets met The Voice (uitgezonden op RTL 4) te maken. Dat hij wat uit te leggen heeft, komt doordat productiebedrijf Talpa Media The Voice tot 2020 produceerde, in de periode dat De Mols zwager Jeroen Rietbergen, bandleider bij de talentenjacht, zich opdrong aan deelnemers.

Lees ook het interview

Prestatiebonussen

De kwestie werpt de vraag op wat John De Mol wist op het moment dat ITV in 2015 Talpa Media met kroonjuweel The Voice overnam. Als onderdeel van een regeling die het bedrijf nog eens honderden miljoenen zou opleveren, zou hij als executive producer nog bij het programma betrokken blijven.

In november 2019 gaf hij aan geen gebruik meer te willen maken van de mogelijkheid nog tot 2022 met Talpa samen te werken voor ITV. In januari 2020 zijn alle banden verbroken. Karin de Groot, die bij Talpa TV werkte, wordt de nieuwe bestuursvoorzitter van ITV. Zij zit nu met een erfenis waar ze zelf geen weet van zegt te hebben.

ITV kan dus de grootste financiële schade tegemoet zien, mocht The Voice of Holland definitief wordenstopgezet. De Nederlandse activiteiten van ITV Studios bedroegen in 2020 60 miljoen euro, in een mager jaar waarin de productie door Covid-19 deels stillag. Het jaar daarvoor zette ITV Studios in Nederland nog 120 miljoen om, ook door het afsluiten van internationale licentiedeals waarvan de opbrengst deels in Nederland terechtkomt. Uit het jaarverslag is niet af te leiden hoeveel The Voice of Holland zelf precies oplevert.

Lees ook De cartoon van Ruben L. Oppenheimer naar aanleiding van het schandaal bij ‘The Voice’

The Voice is het belangrijkste internationale tv-format van het Britse ITV. Momenteel wordt het programma in ruim zeventig landen geproduceerd. Het bedrijfsonderdeel ITV Studios noteerde in 2020 omgerekend 1,63 miljard euro omzet uit productie, distributie en licentie van tv-programma’s en films (merendeel uit de Britse en Amerikaanse markt). The Voice draagt daaraan naar schatting tussen 100 en 200 miljoen bij.

The Voice of Holland is ook de belangrijkste show van RTL Nederland, op de vrijdag- en zaterdagavonden. De licentierechten voor het uitzenden in Nederland zijn ondergebracht bij RTL-dochter Fremantle, waarbij RTL Nederland het programma uitzendt en verdient aan de reclame rond het programma.

„De problemen rond The Voice zullen zeker het verdienmodel van de fusie aantasten, maar zonder cijfermatige details is niet te zeggen of dat de deal voor RTL onaantrekkelijk zou maken”, zegt Hans Schenk, emeritus hoogleraar economie, gespecialiseerd in contractrecht. Hij acht het denkbaar dat er een afwaardering van Talpa plaatsvindt.

Lees ook Bij ‘Shownieuws’ kon je zien hoe machtig de familie De Mol is

In een uiterst geval zou een vertrouwenscrisis kunnen ontstaan tussen RTL en De Mol, waarmee het fusievoornemen onder druk kan komen. Schenk noemt de affaire „ernstig”, maar merkt ook op dat in het bedrijfsleven vaak „krokodillentranen geplengd” worden bij publicitaire crises. In 2019 schoof RTL zusterbedrijf en producent Blue Circle de schuld in de schoenen toen het erop leek dat een jongen een dronken deelneemster had aangerand op de set van realityprogramma De Villa. Toen drie maanden later bleek dat er geen strafbare feitenwaren geweest en dat de montage tot een suggestieve scène had geleid, sloten de rangen zich weer.

Dit artikel is dinsdagochtend geüpdatet met Johnny de Mol en HLF8.