Staatssecretaris Vijlbrief van mijnbouw: ‘Ik wil het cynisme in Groningen wegnemen’

Nee, staatssecretaris Hans Vijlbrief (D66) van Mijnbouwschade belooft niet dat de gaskraan alsnog dit jaar dicht gaat, en ook niet dat de contracten met Duitsland worden herzien. Maar één ding belooft hij wel: zijn volle inzet om gedupeerden van de door gaswinning veroorzaakte aardbevingen in Groningen recht te doen. Dat zei hij maandag, na de eerste dag van een tweedaags bezoek aan de provincie.

De nieuwe staatssecretaris sprak onder anderen met gedupeerden in Middelstum. Ook ging hij in gesprek met wethouders van de beefgemeenten. Dinsdag staan gesprekken met het Groninger Gasberaad en de Groninger Bodem Beweging op het programma.

Het was een kennismaking, zegt commissaris van de koning René Paas, ‘met een paar zware kwesties’. Namelijk: de geplande verhoging van de gaswinning en de subsidiechaos van vorige week. Afgelopen zaterdag trokken meer dan 10.000 mensen met fakkels door de Groninger binnenstad om respect te eisen van Den Haag. “Ik heb weleens ontspannener naar een kennismaking toegeleefd”, zegt Paas.

“Groningers kunnen verwachten dat ik daadkracht zal inzetten, in Den Haag en hier”, belooft de staatssecretaris. “Dat zal niet gemakkelijk zijn en ook niet altijd precies gaan zoals iedereen wil. Maar ze kunnen mijn volle inzet verwachten.”

Subsidieloterij

Afgelopen week trok het kabinet 250 miljoen euro extra uit voor Groningers die achter het net visten bij de subsidieloterij. De politieke troubleshooter én Groninger Johan Remkes werd gisteren benoemd als voorzitter van het Nationaal Programma Groningen dat met 1,15 miljard euro de provincie tot 2030 vooruit moet helpen. 

Nog deze week zal Vijlbrief contact hebben met zijn Duitse ambtsgenoot. Naast de vertraagde bouw van een stikstoffabriek in Zuidbroek zijn contracten met Duitsland de voornaamste reden dat de gaskraan verder open gaat.

De staatssecretaris noemt de verhalen die hij in Groningen hoorde ‘indrukwekkend’. Hij trof ‘een zekere mate van verdriet en treurigheid’ aan. “Een gebrek aan vertrouwen. Mensen die de moed verloren hebben. Dat was voor mij ooit een grote reden om de politiek in te gaan. Ik vind het een grote eer om dit te mogen doen.”

Een rotgevoel

Exact een week eerder, terwijl hij beëdigd werd in Den Haag, stonden in Groningen duizenden gedupeerden in de rij – online of buiten, in de kou. “Ik stond er met een rotgevoel”, zegt hij desgevraagd over dat moment. De subsidiechaos noemt hij ‘beschamend’. Ook de beelden van de fakkeltocht die hij op televisie zag, maakten diepe indruk. Overwogen om zaterdagavond noordwaarts te tijgen en mee te lopen heeft hij evenwel niet. “Het leek me niet zo gepast om als Haagse bestuurder in een dienstauto deze kant op te komen. Bovendien vond ik het meer iets van de Groningers zelf.’’

Hij waagt zich niet aan garanties en beloften. “Als je gevraagd wordt of je dingen kunt garanderen, kun je ‘ja’ zeggen terwijl je het niet zeker weet. Maar je kunt ook ‘nee’ zeggen en het ondertussen regelen. Dat is hoe ik het wil gaan doen.”

Met Vijlbrief heeft zowel het kabinet als Groningen een ‘nieuwe spits’, zegt Paas. “Maar de wedstrijd is nog maar net begonnen.” Dat Groningers niet meer geloven dat er iets ten goede gaat veranderen, begrijpt Vijlbrief. “Mijn reactie op het cynisme is dat ik het wil wegnemen.”

Lees ook:

Kabinet trekt extra 250 miljoen uit voor Groningers om hun woningen te verduurzamen

Het kabinet trekt 250 miljoen euro extra uit voor een subsidieregeling waarbij Groningers 10.000 euro kunnen krijgen om een verbetering of verduurzaming van hun woning te helpen bekostigen.

Schaamte en excuses voor subsidiechaos in Groningen

Groningse provincie- en gemeentebestuurders steken de hand in eigen boezem: dat de subsidie te weinig was, zag je al aankomen. Maar er is niks tegen ondernomen.