Veel meer besmettingen dan in het buitenland, volle ic’s, toch versoepelen: ‘Volkomen verkeerd signaal’

Maandagmiddag lagen er 813 coronapatiënten op de intensive care, het hoogste aantal sinds 29 april 2020. Het aantal nieuwe besmettingen over de afgelopen zeven dagen bedraagt 54.000. Dat is het hoogste weektotaal sinds 9 januari. Ter vergelijking: in Duitsland zitten ze relatief gezien op de helft van dat niveau, in Denemarken op een kwart en in het Verenigd Koninkrijk op een tiende.

Toch rept het kabinet van ‘positieve signalen’ die versoepelingen in Nederland vanaf volgende week mogelijk zouden maken. In Den Haag hebben ze ook gezien dat burgers de versoepelingen met hun gedrag zo ongeveer afdwingen. In de binnensteden zaten afgelopen weekend zo veel mensen in de zon dat er amper verschil te zien was met een ‘normale’ lentedag. Mensen wanen zich buiten veilig en laten dat duidelijk merken. De terrassen dichthouden: het gaat gewoon niet langer, lijkt de redenering van het kabinet.

Toch stuiten de uitgelekte plannen op kritiek. “Ik zie helemaal geen positieve signalen,” zegt Frits Rosendaal, arts-epidemioloog in Leiden. “De situatie is niks anders dan vorige week. We zitten nog steeds eng hoog. Nee, als je het mij vraagt is het niet zo’n verstandige stap.’’

Routekaarten

Bert Mulder, arts-microbioloog in Nijmegen en lid van het Redteam: “Op álle routekaarten die de afgelopen maanden gepresenteerd en vervolgens niet gebruikt zijn, worden versoepelingen bij het huidige besmettingsniveau als volstrekt onverantwoord bestempeld. We zitten op de hoogste trap van de escalatieladder. De ic’s hebben in bijna een jaar tijd niet zo vol gelegen! Het reproductiegetal zit niet onder de 1. Het is een volkomen verkeerd signaal, op dit moment.”

Een bron in het OMT: “Ik zie die positieve signalen ook niet. Of het zou moeten zijn dat het er enigszins op lijkt dat we in het ziekenhuis een plateaufase bereikt hebben, en dat het niet veel verder meer toeneemt. Maar in het ziekenhuis worden verpleegkundigen nu teruggeroepen van meivakantie, en worden operaties afgezegd.”

Toch ziet het kabinet dus ‘ruimte’. Bij de persconferentie vorige week zeiden Rutte en De Jonge dat het aantal nieuwe ziekenhuisopnamen duidelijk moet dalen, een aantal dagen achter elkaar dus, voor tot versoepelingen kan worden overgegaan.

Instroom

Is dan in elk geval aan dat criterium voldaan? De instroom op de ic’s is met gemiddeld 47 nieuwe coronapatiënten per dag een ietsjepietsje lager dan een week geleden (49). In de ziekenhuizen komen nu per dag 236 mensen met corona binnen, precies een week geleden waren dat er 253. Ook een lichte daling dus.

Het verleden leert dat zo’n afname niet meteen een signaal hoeft te zijn dat het structureel de goede kant uit gaat. Alleen al tijdens de derde golf waren er drie periodes waarin de situatie korte tijd leek te verbeteren, om daarna weer te verslechteren.

Kentering

Toch put ziekenhuisvoorman Ernst Kuipers vertrouwen uit de recente ontwikkeling. Hij meent een ‘kentering’ te zien, noemt dat ‘verheugend’ en geeft en passant ook zijn zegen aan versoepelingen. Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg, rekende voor dat bij versoepelingen op 28 april de eerste patiënten die daardoor besmet raken op zijn vroegst twee weken later in de ziekenhuizen terecht komen. “Tegen die tijd zijn weer heel veel meer mensen gevaccineerd dan nu.”

Het kabinet lijkt die gok dus ook te nemen, en speculeert erop dat de lichte daling in het aantal nieuwe opnamen doorzet. Mulder is er allesbehalve gerust op en spreekt van ‘wensdenken’. “Ik heb het gevoel dat ziekenhuizen onder nog grotere druk gezet worden, in de hoop dat code zwart niet bereikt wordt, terwijl er nog onvoldoende gevaccineerd is in de groep vijftig- tot zeventigjarigen. Misschien concluderen we achteraf opgelucht dat het goed is afgelopen. Maar een juiste strategie hoe je dit virus op een goede manier aanpakt, zit er echt niet achter.”