De Britten hebben nog een vier weken voor een brexitakkoord; een no-deal-chaos dreigt
‘We zijn dicht bij de grens van wat voor ons nog aanvaardbaar is’, aldus een EU-diplomaat.
Als er ’s avonds laat een hoge stapel pizzadozen wordt bezorgd bij marathononderhandelingen, geldt dat als een goed teken: dan is er kennelijk genoeg aanleiding om door te praten. Het gebeurde woensdagavond in Londen, bij de brexit-gesprekken tussen de teams van David Frost (Verenigd Koninkrijk) en Michel Barnier (Europese Unie). Maar ondanks de positieve geluiden die ook donderdag klonken over een nabij akkoord, is dat er nog steeds niet.
De hoofdrolspelers in Londen deden er het zwijgen toe. Slechts de Britse onderwijsminister Gavin Williamson zei op Sky News dat er ‘goede vooruitgang’ is geboekt.
In Brussel overheerst de vertrouwde nuchterheid. In de drie overbekende struikelblokken – eerlijke concurrentie, toezicht op gemaakte afspraken, visserij – zou nog steeds weinig beweging zitten. “De verschillen zijn misschien een klein beetje kleiner geworden”, aldus een goed ingevoerde EU-diplomaat, “maar onvoldoende om te zeggen dat we dichtbij een akkoord zijn. Er zijn nog veel terreinen waarop de Britten echt hun positie moeten wijzigen.”
EU-landen vrezen dat de verleiding groot wordt
De contacten tussen de 27 EU-landen en hun hoofdonderhandelaar Barnier zijn deze week aanzienlijk opgevoerd. “Het is duidelijk dat we de grens van wat voor ons, de EU-27, nog aanvaardbaar is tot op enkele millimeters zijn genaderd”, aldus de diplomaat. “Daarom hebben we tegen Barnier gezegd: pas nou op, want het onderhandelingsmandaat is alweer twee jaar oud en beschrijft niet tot in detail welke constructies wel werken en welke niet.”
Daaruit kan worden opgemaakt dat veel EU-landen vrezen dat de verleiding om een akkoord te sluiten voor Barnier zo groot wordt, dat ze uiteindelijk worden opgescheept met afspraken die slechter uitpakken dan een no-deal-scenario.
Het VK vertrekt op 1 januari onherroepelijk uit de interne EU-markt en de douane-unie, na afloop van de overgangsperiode van elf maanden waarin het land de facto nog EU-lid was. Of er nu op het nippertje een handelsakkoord wordt gesloten of niet, de veranderingen zullen ingrijpend zijn. Douanecontroles worden onvermijdelijk, productie- en distributieketens raken verstoord, financiële markten zullen de bibbers krijgen.
Chaos aan de grens
Nu al klagen vervoerders in Calais over chaos en lange vrachtwagenfiles aan de Franse kant van de Eurotunnel, omdat Britse importeurs massaal voorraden aan het inslaan zijn. Het aantal vrachtwagens dat over en weer de grens oversteekt, zou zijn gestegen van gemiddeld zesduizend per dag naar negenduizend.
Nu er nog maar vier weken resteren, en het vrijwel onmogelijk wordt om een eventueel akkoord nog fatsoenlijk te laten ratificeren, is er nog een derde uitkomst mogelijk, naast de zwart-wit-tegenstelling tussen deal of geen deal vóór 1 januari.
Het is denkbaar dat Brussel en Londen gewoon blijven doorpraten, in het nieuwe jaar, al is dat dan met die (al dan niet tijdelijke) no-deal-chaos als achtergrond. “Als het niet lukt voor 1 januari, betekent dat niet dat het niet zou lukken voor 15 januari, 1 april of 1 juli”, aldus de diplomaat. “Het impliceert wel dat we grote problemen veroorzaken met alle bewegingen van personen, goederen, luchtvaart, enzovoorts. Maar die zijn dan geheel te wijten aan Londen.”
Eindejaarstop op komst
Mocht het de komende dagen tot een akkoord komen, dan moeten de 27 EU-regeringsleiders daar ja of nee tegen zeggen, eind volgende week tijdens hun eindejaarstop in Brussel. “Barnier kennende, komt hij niet terug met iets waar de leiders ‘nee’ tegen zeggen. Maar ik sluit het niet uit. Het kan zijn dat iemand zegt: voor mij is dit net die ene millimeter over de rode lijn.”
Het zou niet de eerste dramatische en onverwachte wending zijn in dit verhaal.
Lees ook:Het Nederlandse bedrijfsleven is nog lang niet klaar voor de brexit
Over vier weken verandert de handelsrelatie tussen de EU en het VK ingrijpend. Bedrijven bereiden zich onvoldoende voor op de brexit.
Door de brexit moeten houten pallets straks eerst door de sauna
Bedrijven moeten niet vergeten hun houten pallets te controleren. Zonder keurmerk mogen die straks niet op en neer tussen het VK en de EU.