‘Surinaamse oppositieleider Santokhi moet zich eerst maar eens bewijzen’

Op de hoek van de Haagse Paul Krugerlaan wappert een knaloranje vlag met een olifant erop. Het is het logo van de VHP-partij, die gisteren met grote cijfers de Surinaamse parlementsverkiezingen won. “Kijk, op mijn shirt staat de olifant ook”, toont bewoner Ashok Jewlal met een grote glimlach. Al zijn hele leven steunt hij de van oorsprong Hindoestaans-Surinaamse VHP. Jewlal: “Nu krijgt de leider eindelijk de kans om het land te veranderen.”

De voorlopige uitslag van de Surinaamse verkiezingen is een grote overwinning voor oppositieleider Chan Santokhi. Maar voor zijn concurrent, de huidige president Desi Bouterse, kon het verlies bijna niet groter. Tien jaar leidde hij het land, maar met een verwacht verlies van 26 naar 16 zetels lijkt zijn presidentschap tot een einde te komen.

Een “grote opluchting”, volgens Jewlal, want er is “veel te doen”. Hij somt op: “De wisselkoers is slecht in Suriname. Daarom is alles duur. En het is onveilig: er zijn zoveel roofovervallen dat mensen zich niet meer veilig voelen in hun huis. Ik heb het vertrouwen dat Santokhi dat gaat aanpakken.”

Voorzitter van het Onafhankelijk Kiesbureau, Jennifer van Dijk-Silos, stelt dat alle stemmen voor de parlementsverkiezingen in Suriname van maandag allang zijn geteld. “Er wordt niks meer geteld. Wat er gebeurt bij de hoofdstembureaus is dat de processen-verbaal worden gecontroleerd”, zegt Van Dijk-Silos tegen Starnieuws.Ze begrijpt niet dat de officieuze uitslagen nog niet bekendgemaakt zijn door het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Niet zonder slag of stoot

In de Haagse winkelstraat zijn meer Surinaamse Nederlanders blij met Santokhi’s overwinning. Hoewel de Hindoestaanse VHP zich in 2016 openstelde voor alle Surinamers, heeft de partij nog veel kiezers in de Hindostaanse gemeenschap, waarvan een groot deel in de Hofstad woont. 

Ook winkelmedewerker Rohan Bishesar vindt de overwinning “een frisse wind in de politiek”, vertelt de VHP’er tussen de kleurrijke rozenslingers en olifantenbeeldjes. Tegelijkertijd is hij afwachtend. “Ik vraag me af of Bouterse zijn nederlaag accepteert”, peinst hij. “Hij is zo rustig nu, bijna té rustig.” Hij verwijst naar eind november, toen Bouterse twintig jaar cel kreeg voor zijn rol bij de Decembermoorden in 1982. Nu is hij als president nog onschendbaar, maar het einde van zijn presidentiële ambt betekent mogelijk ook een enkeltje cel. Bishesar: “Ik verwacht dat hij nog een konijn uit zijn hoed gaat halen, want hij geeft zijn macht niet zomaar op. Niet zonder of slag of stoot.”

Lilian Binda, die even verderop kruiden verkoopt, is sceptischer over de overwinning van Santokhi. “Surinamers vergeten wat voor goede dingen Bouterse de afgelopen tien jaar tijdens zijn presidentschap heeft ­gedaan. Hij voerde kinderbijslag en schoolmaaltijden in”, somt ze op. “En toen corona kwam, gooide hij als een van de eerste landen de grenzen dicht. Daardoor zijn er in Suriname weinig slachtoffers gevallen.” Die daadkracht moet Santokhi nog maar laten zien, benadrukt ze.

Geen enkele leider heeft een oplossing

Binda’s standpunt is niet populair in de Surinaams-Hindostaanse gemeenschap. “Santokhi heeft goede contacten met Nederland”, vertelt ze. Als ik zeg dat ik Bouterse steun, zegt iedereen: maar de Decembermoorden dan?” De gemeenschap moet vooruit kijken, vindt de winkelier. “Het is al veertig jaar geleden, je hebt er niets aan om hem nu in de cel te zeten.” Dharminder Jawalapershad, die in de winkel een religieuze ketting koopt, knikt. “Mensen kunnen veranderen, toch? Misschien heeft hij wel spijt van zijn ­daden.” Bovendien zijn de schulden van Suriname zó groot, dat geen ­enkele leider een oplossing heeft, denkt hij.

Hoe de komende machtswisseling ook zal verlopen, makkelijk wordt het in ieder geval niet voor Santokhi, meent winkelmedewerker Rohan Bishesar. “Het land heeft een flinke staatsschuld, de prijzen zijn hoog en corruptie teistert al jaren de politiek”, vertelt hij. “Iedere regering dacht tot nu toe eerst aan zichzelf en dan pas aan het volk. Ik hoop dat Santokhi slimmer is dan zijn voorgangers.”

Lees ook: 

De NPD van Bouterse is dominant aanwezig, maar de kiezers zijn verdeeld

Suriname koos maandag een nieuw parlement. Buiten de stembureaus overheerste het NDP-paars, zag correspondent Iwan Brawe, ter plekke in het land.