Industrie gaat weinig betalen voor CO2-heffing
De veelbesproken CO2-heffing gaat in 2021 in. Of het klimaat er wat aan heeft, is nog maar de vraag.
Dankzij de coronacrisis is de industrie voorlopig weinig geld kwijt aan de CO2-heffing. De extra taks op de uitstoot van kooldioxide gaat wel volgens afspraak volgend jaar in, maar zal zo laag zijn dat bedrijven er geen last van hebben.
Dat heeft het kabinet laten weten in een toelichting bij het concept-wetsvoorstel over de CO2-heffing. Die zal de eerste jaren tot ‘nagenoeg geen lastenverzwaringen voor het bedrijfsleven’ leiden, aldus de toelichting. ‘Een voorzichtige start’ is nodig, volgens het kabinet, gezien ‘de onzekere economische ontwikkeling van de komende jaren’.
De CO2-heffing is vorig jaar na moeizame onderhandelingen vastgelegd in het Klimaatakkoord. Zo’n driehonderd bedrijven in de industrie gaan vanaf 2021 extra betalen voor uitstoot boven op de prijs die ze in het Europees emissiehandelssysteem (ETS) kwijt zijn voor uitstoot van CO2. De heffing moet investeringen in duurzame energie stimuleren. Hoe hoog het prijskaartje wordt, is nog onduidelijk. Dat wordt later dit jaar bekend.
‘We moeten veel creatiever kijken’
De energie-intensieve industrie is blij met de toezegging van het kabinet. “Het is goed om nu pas op de plaats te maken, nu nog onduidelijk is hoe diep de economische crisis is”, reageert Hans Grünfeld, directeur van belangenorganisatie VEMW. “Bedrijven hebben al minder ruimte voor investeringen, terwijl ze juist geld in duurzaamheid moeten steken.” Dat zal evengoed wel gebeuren, verwacht Grünfeld, omdat het doel voor vermindering van de uitstoot in 2030, ongeveer 60 procent reductie voor de industrie, overeind blijft. “In de komende tien jaar komen nog een of twee grote onderhoudsbeurten voorbij waarbij bedrijven de machines stilleggen. Dat zijn natuurlijke momenten om die maatregelen te nemen. Bedrijven waren al volop bezig daar plannen voor te maken.”
MVO Nederland, het netwerk van zo’n tweeduizend duurzame bedrijven, vreest juist dat het doel voor 2030 moeilijker te halen wordt. De organisatie zette pas een handtekening onder het Klimaatakkoord nadat de zwaarbevochten CO2-heffing daar onderdeel van uit zou maken. “Het is al vijf voor twaalf, hoezo zou je de CO2-heffing op deze manier moeten uitstellen?” vraagt directeur Maria van der Heijden zich af. “De doelstelling voor 2030 staat nog, als je maatregelen naar de toekomst verschuift, wordt het alleen maar duurder. We moeten veel creatiever kijken hoe we deze crisis kunnen benutten om de overstap naar schone energie te maken. Het gevaar is nu dat er investeringen worden gedaan die tegen de klimaatdoelstellingen ingaan.”
Economen vinden CO2-heffing efficiënt
De CO2-heffing is doeltreffend om bedrijven de klimaatbestendige kant op te sturen, is de overtuiging van MVO Nederland. “Het is een simpel en effectief instrument, prijs stuurt het gedrag”, zegt Van der Heijden. De energie-intensieve industrie is een andere mening toegedaan. De Nederlandse opslag op het Europese handelssysteem kan betekenen dat bedrijven hun investeringen niet in Nederland doen, maar in vestigingen daarbuiten. Belangrijke voorwaarden voor een duurzame toekomst, zoals voldoende stroominfrastructuur en subsidieregelingen voor duurzame energie, zijn bovendien niet voldoende uitgewerkt in het Klimaatakkoord, vindt de VEMW.
Volgens economen is een CO2-heffing een heel efficiënt middel om de uitstoot van broeikasgassen terug te brengen. Vorig jaar pleitten zeventig gezaghebbende Nederlandse economen voor een CO2-prijs van minstens 50 euro per ton uitstoot, voor de hele economie. Dat is goedkoper dan allerlei ingewikkelde subsidieregelingen optuigen. Als de CO2-prijs ieder jaar met 2 tot 5 procent toeneemt, geeft dat bedrijven duidelijkheid en kunnen ze hun investeringen daarop afstemmen. De Nederlandse concurrentiepositie komt daarmee volgens de economen niet in gevaar. De opbrengst van de heffing is deels te gebruiken voor de ontwikkeling van schone technologie.
Lees ook:
Verzacht de pijn, laat bedrijven CO2-rechten verrekenen met belasting
Niet uitstellen die heffing, betoogt columnist Irene van Staveren, maak er creatief gebruik van nu.
Nederlandse economen pleiten voor CO2-taks
De uitstoot van CO2 moet serieus geld gaan kosten, adviseren Nederlandse economen het kabinet. Anders komt gevaarlijke opwarming dichtbij.