Europees Hof: Duitse tolheffing in strijd met EU-recht
De tolheffing voor personenauto’s die Duitsland wil invoeren is in strijd met het Europees recht. Dat heeft het Europees Hof van Justitie dinsdag geoordeeld. De plannen van Berlijn zijn discriminerend voor buitenlandse weggebruikers. De Duitse minister van Verkeer heeft laat weten dat de tolheffing in deze vorm door de uitspraak van tafel is.
De invoering van het tolvignet ligt al jaren onder vuur in de Europese Unie. Buurlanden Nederland, Oostenrijk en Luxemburg stapten in 2017 naar het Europees Hof van Justitie om de Duitse PKW-Maut aan te kaarten. De tolheffing zou volgens deze landen ingaan tegen de gelijke behandeling van EU-burgers. Het Europees Hof stelde hen in het gelijk.
Vernieuwde plannen
De Duitse regering besloot al in 2013 om een tolheffing in te voeren op regionale en provinciale wegen, en op snelwegen. Het plan stuitte direct op veel weerstand in de Europese Unie. Aanvankelijk wilde de Duitse overheid al haar burgers compenseren door een lagere wegenbelasting in te voeren, maar na kritiek van de Europese Commissie paste de Duitse overheid het plan aan.
Duitse automobilisten kregen alleen nog compensatie als ze in milieuvriendelijke auto’s rijden, en buitenlandse bestuurders hoefden alleen tol te betalen op de snelwegen. Buitenlandse automobilisten die tijdelijk op de Duitse wegen rijden krijgen recht op een voordelig tarief. Zij kunnen kiezen tussen een vignet voor tien dagen, twee maanden of een jaar. Het prijskaartje voor een jaarvignet: maximaal 130 euro.
In maart 2017 stemde het Duitse parlement in met de vernieuwde plannen. Het Europees Parlement stemde daarna tegen, maar de Europese Commissie maakte op 17 mei 2017 bekend dat Duitsland de tolheffing in mag voeren. Duitsland zou volgens de Commissie genoeg maatregelen hebben genomen om discriminatie uit te sluiten. Voor Nederland, Oostenrijk en Luxemburg was dat besluit aanleiding om naar het Europees Hof van Justitie te stappen.
Dinsdag oordeelde het Hof dat het vignet nog steeds discriminerend is voor buitenlandse automobilisten. Daarmee ging het opmerkelijk genoeg in tegen het advies dat advocaat-generaal Nils Wahl afgelopen februari in de zaak gaf. Volgens Wahl was er juist geen sprake van discriminatie op basis van nationaliteit, maar het Europees Hof vindt het oneerlijk dat Duitse automobilisten in milieuvriendelijke auto’s nog steeds via de motorrijtuigenbelasting worden gecompenseerd voor de tolheffing. De last komt daarmee te veel op de schouders van buitenlandse automobilisten te liggen, vindt het Hof.
De invoering van de tolheffing stond gepland voor 2019, maar liep eerder al vertraging op. Er zouden te veel problemen zijn met de bescherming van persoonsgegevens van automobilisten en de leveranciers van het tolheffingssysteem zouden hun financiering niet rond krijgen. De Duitse overheid wilde de tolheffing in de herfst van 2020 invoeren.
Opsteker voor de automobilist
Inmiddels heeft de Duitse minister voor Verkeer, Andreas Scheuer, laten weten dat het tolvignet in de voorgestelde vorm van tafel is. ‘We moeten de beslissing van het Europees Hof respecteren en accepteren.’ Scheuer heeft meteen een ‘task force’ opgezet om de gevolgen van de beslissing te onderzoeken.
Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) laat in een reactie weten dat de uitspraak een opsteker is voor de Nederlandse automobilist. Die hoeft nu niet op te draaien voor de kosten van het Duitse vignet. Tweede Kamerlid Maurits von Martels (CDA) sluit zich daarbij aan, al houdt hij een slag om de arm. ‘De aanhouder wint. De invoering van de tolheffing loop nu meer vertraging op, maar we moeten zien hoe snel de Duitse overheid iets met de uitspraak gaat doen.’
Twitter bericht wordt geladen...
Europees beleid
Andreas Reichhardt, minister van Verkeer bij medestander Oostenrijk, vindt de uitspraak niet alleen een overwinning voor zijn land, maar ook voor de EU als geheel. De ANWB ziet de uitspraak als een waarschuwing voor EU-landen als België en Denemarken, die met vergelijkbare plannen bezig zijn. ‘Ze moeten nu een andere richting kiezen,’ zegt woordvoerder Ad Vonk.
Tweede Kamerlid Kröger (Groenlinks) denkt dat de wetgeving over tolheffingen in Europa afgestemd moet worden, maar dat kost volgens haar veel tijd. ‘Nationale overheden moeten dan ook eerst zelfstandig de mogelijkheden onderzoeken. Door de uitspraak moet Duitsland op zoek naar een nieuwe methode. Er mag geen verschil zijn tussen binnenlandse en buitenlandse weggebruikers.’
Meer over Europese tolwegen
Toen Brussel in tweede instantie toch instemde met de tolplannen van Duitsland stonden Nederland, Oostenrijk en Luxemburg perplex. Lees waarom de buurlanden zo fel tegen het Duitse plan gekeerd waren.
Vele andere Europese landen bezitten momenteel al tolwegen en milieuzones. Bovendien worden het er steeds meer. Wie deze zomer door Europa gaat reizen, moet dan ook rekening houden met een doolhof van tolwegen en een voorruit vol eco-vignetten.