Hendriëlle de Groot Gezondheid 8 mei 2024, 15:52

Leestijd: 6 minuten

Intuïtief eten is populair, maar werkt het ook en hoe pas je het toe?

Intuïtief eten, oftewel eten wanneer je honger hebt en stoppen als je verzadigd bent, is populair. Maar werkt het ook, of is het de zoveelste dieethype?

Het klinkt zo simpel: je eet wanneer je trek hebt, en als je vol zit, neem je niets. Toch struggelen veel mensen met hun gewicht. Het aantal mensen met overwicht neemt toe. De afgelopen veertig jaar is het aantal mensen met overgewicht verdrievoudigd, becijferde het CBS. En deze stijgende trend zet zich voort. Geen wonder dus, dat veel mensen allerlei diëten uitproberen om dat getal op de weegschaal omlaag te krijgen, zodat ze zich gezond voelen en hun favoriete outfits weer kunnen dragen.

Diëtiste Femke van Liere (44) van diëtistenpraktijk Fit For Foodies ziet ze regelmatig in haar praktijk: mensen die kampen met fors overgewicht, en moedeloos zijn geraakt door de vele diëten die ze hebben gevolgd. Waarbij de kilo’s er net zo snel weer bij kwamen, omdat de strikte dieetregels niet een leven lang vol te houden zijn. Sterker nog: vaak leiden diëten uiteindelijk alleen maar tot meer gewichtstoename.

Dieet is een tijdelijke maatregel

„Het volgen van een dieet is vaak een tijdelijke maatregel, waarbij je relatie met eetgedrag niet verandert”, legt ze uit. „Terwijl dat op de lange termijn wel nodig is.” Van Liere werkt al 22 jaar als diëtist. Jarenlang lag de focus op strenge diëten, het tellen van calorieën en regelmatig wegen. Ze zag dat dat niet werkte, omdat cliënten toch weer terugvielen in hun oude gewoontes.

„Daarom ben ik mij steeds meer gaan ontwikkelen in eetpatronen en eetgedrag. Mensen zijn te veel gefixeerd op hun gewicht, en eetregels over wat ze vooral niet mogen eten. Zo zag ik laatst een vrouw, die zichzelf van alles ontzegde en depri was nadat ze op de weegschaal stond.”

Intuïtief eten

Het is Van Lieres overtuiging dat de meeste diëten alleen maar op korte termijn werken. Daarom is zij pleitbezorger van intuïtief eten. Dat betekent niet dat je alles maar kunt eten waar je zin in hebt, zoals patat, ijs en chocola en alle dieetregels maar overboord moet gooien, maar veel meer dat je zowel je gevoel en verstand volgt. „Intuïtief eten houdt eigenlijk in dat je alle diëten en overtuigingen die je in de loop van je leven hebt aangeleerd, los durft te laten. Je denkt dan minder in termen van ‘goede’ en ‘slechte’ producten, maar je streeft naar een gezonde basis. Je gebruikt zowel je verstand als je gevoel.”

Ze legt uit hoe dat in de praktijk werkt. „Als je eetdrang hebt, probeer je te voelen of het fysieke honger is, of dat het vanuit een bepaald gevoel komt, zoals verveling of onrust. Je kiest op dat moment of je iets wel of niet wilt eten.” Ze geeft een voorbeeld uit haar praktijk. „Ik had laatst een cliënt, die op een terrasje een ijsje wilde eten met haar dementerende vader. Dat gaf zo’n mooie verbinding. Maar volgens haar oude overtuiging, mocht zij geen ijsje. Maar in dit geval voegde het iets toe aan de situatie.”

Bitterballen op een feestje

Ze raadt aan om wel een basiseetpatroon aan te houden, met ontbijt, lunch en diner, maar daar niet te krampachtig mee om te gaan. Bij een speciale gelegenheid mag je daar best van afwijken.

„Het is belangrijk om te leren beoordelen hoe iets voelt. Als je iets verleidelijks wordt aangeboden, zoals bitterballen op een feestje, stel jezelf dan een paar vragen”, raadt ze aan. „Vind ik dit erg lekker, scoort het een 9? Voegt het iets toe aan de situatie? En voel ik mij er over een half uur nog goed over? Brengt het mij dichter bij de persoon die ik wil zijn? Dit soort vragen helpen om richting te geven.”

Intuïtief eten is geen dieet, maar levensstijl

Op de vraag of intuïtief eten voor iedereen geschikt is, antwoordt Van Liere volmondig ‘ja’. „Ik zet het bij bijna iedereen in. Het is ook geen dieet, maar een levensstijl, een way of life. In principe mag alles, en dat haalt een grote druk weg. Je kunt dan beter omgaan met de keuzemomenten.”

Het is haar ervaring dat het in het begin de nodig inspanning kost, maar dat mensen op een gegeven moment uit zichzelf gezonde eetkeuzes gaan maken. „De meeste mensen voelen zich niet goed bij patat als ontbijt. Dat is heel natuurlijk.”

Verkeerd eetpatroon kan leiden tot lichamelijke klachten

Dat een verkeerd eetpatroon ook aanleiding kan geven tot allerlei lichamelijke klachten, ervaarde Aimée van der Sterren (53), die nu haar eigen ervaringen inzet om anderen te helpen volgens de Chinese voedingsleer en de beginselen van intuïtief eten. „Al een lange tijd kampte ik met allerlei klachten, zoals vermoeidheid, darmklachten en een verstoorde cyclus”, vertelt Aimée. Ze experimenteerde met suiker- en glutenvrije diëten, maar de klachten hielden aan. „Intuïtief voelde ik aan: mijn lichaam heeft iets anders nodig. Ik ben toen veel meer gaan luisteren naar mijn buik, in plaats van naar mijn hoofd.”

Zo voelt ze bijvoorbeeld dat ze ‘s ochtends behoefte heeft aan iets warms, zoals pompoensoep, en dat haar lichaam op andere momenten juist iets fris nodig heeft, bijvoorbeeld fruit. Ze kwam er ook achter dat haar klachten terugkwamen als ze weer veel suikers ging eten, en dat ze juist behoefte had aan gezonde vetten en stevige maaltijden om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen.

Geleidelijk aan verdwenen haar klachten, door naar haar lichaam te luisteren. Ze kreeg meer energie, sliep beter en ook mentaal zat ze beter in haar vel. Inmiddels begeleidt ze zelf mensen op basis van intuïtief eten. „Iedereen heeft bepaalde voeding die echt bij hem of haar past. Maar als mens zijn we vaak te veel gericht op wat we denken wat gezond is.”

‘Koud eten verstoort de spijsvertering’

Omdat elk persoon anders is, is het lastig om algemene ‘eetregels’ te geven. „Veel mensen eten koud in de ochtend, zoals kwark of yoghurt. Daarmee verstoren ze hun spijsvertering. Als je de dag begint met iets warms, zoals een omeletje, dan merk je al verschil”, zegt Van der Sterren. „Je gaat je dan energieker voelen. Als je eet wat bij je past, komt je ‘buikbrein’ steeds meer naar boven.”

Onze buik wordt ook wel ons tweede brein genoemd, omdat het voortdurend signalen naar de hersenen stuurt en vice versa. „Dat is een bewustzijn, dat jouw lijf weet wat het nodig heeft. Het is soms lastig om daarbij te komen, omdat er een deken met verlangens en behoeftes overheen ligt. Bijvoorbeeld het verlangen naar chocola. Maar dat komt vanuit je hoofd.”

Tips voor intuïtief eten

Voor mensen die ook meer naar hun intuïtie willen leren luisteren als het gaat om eten, heeft diëtiste Femke van Liere een aantal tips.

• Leer om het verschil te voelen tussen honger en verzadiging. Wanneer heb je de fysieke behoefte om te eten? En wanneer is het genoeg?
• Zorg ervoor dat je maaltijden goed kunt overbruggen met tussendoortjes. Vooruit eten heeft weinig nut, in tegenstelling tot wat veel mensen denken. Verdeel je eten dus wat meer over de dag.
• Laat eetregels los. Regels zijn dwingend, en de meeste diëten hangen van ver- en geboden aan elkaar. Leer om zelf keuzes te maken, en te ervaren wat goed bij jou past. Dat is bij elk persoon verschillend.

Voedingswetenschapper haalt populaire diëten onderuit (dit werkt volgens haar wel)

Reacties