Netanyahu: Nog 117 levende en 20 dode gijzelaars in Gaza
Israël gaat ervan uit dat er nog 117 gijzelaars levend vastzitten in Gaza. Ook zou Hamas twintig lichamen van dode gijzelaars vasthouden. Dat heeft de Israëlische premier Benjamin Netanyahu zondag tegen CNN gezegd.
Israël beschouwt de doden nog steeds als gijzelaars. Hoe zij zouden zijn omgekomen, is onduidelijk. Hamas beweerde eerder dat tientallen gijzelaars Israëlische bombardementen niet hebben overleefd, maar leverde daarbij geen bewijs. Zaterdag liet de kibboets Be’eri weten dat de 25-jarige Sahar Baruch in Gaza om was gekomen. Het is ook onduidelijk hoe dat is gebeurd.
De militaire tak van Hamas heeft zondag gezegd dat Israël geen gijzelaars terugkrijgt, tenzij er opnieuw onderhandelingen plaatsvinden over een ruil met Palestijnse gevangenen in Israël. „Israël zal de gijzelaars niet terugkrijgen met geweld”, laat een woordvoerder van de Qassam-brigades weten aan Al Jazeera.
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/web-1012buigijzelaars.jpg|//images.nrc.nl/6y1_PDaZkJWay3WkYSqV-LzsZs8=/1920x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/web-1012buigijzelaars.jpg|//images.nrc.nl/5Jtd5irUpwNVAJh6rK3i8xd27wg=/5760x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/web-1012buigijzelaars.jpg)
Zaterdag liet de kibboets Be’eri weten dat de 25-jarige Sahar Baruch in Gaza om was gekomen. Abir Sultan/EPA
Dodental Palestijnen in Gazastrook loopt op tot 18.000
Het aantal omgekomen Palestijnen in Gaza als gevolg van de oorlog tussen Israël en Hamas is opgelopen tot zeker 18.000. Dat heeft een woordvoerder van het Gazaanse ministerie van Volksgezondheid zondag bekendgemaakt, meldt persbureau Reuters. Meer dan 49.500 mensen zijn gewond geraakt.
De afgelopen 24 uur kwamen er volgens het ministerie 297 Palestijnen om het leven bij gevechten. Zeker 550 mensen raakten gewond. Afgelopen zaterdag en deze zondag zijn de gevechten in de Gazastrook flink opgelaaid. Zo’n 90 procent van de 2,3 miljoen inwoners van de Gazastrook is momenteel ontheemd.
Het Gazaanse ministerie van Volksgezondheid wordt net als vrijwel alle officiële instanties in de Gazastrook bestuurd door Hamas. De cijfers zijn niet onafhankelijk voor NRC te verifiëren, maar volgens onafhankelijke deskundigen heeft het ministerie een betrouwbare reputatie als het op deze cijfers aankomt.
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/web-1012buigaza.jpg|//images.nrc.nl/cyd1tVFgdmskmh9ipZLzmUbrsPY=/1920x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/web-1012buigaza.jpg|//images.nrc.nl/sRq0og5dpamQC_esPW7KkQiuI1c=/5760x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/web-1012buigaza.jpg)
Palestijnen rouwen bij de lichamen van omgekomen familieleden, buiten een ziekenhuis in Khan Yunis in de Gazastrook, Foto Mahmud Hams/ AFP
Hoofdredactioneel commentaar: Laat de noodknop van VN-chef Guterres niet louter symboliek zijn
Vanuit militair-strategisch opzicht is het begrijpelijk dat Israël na de verschrikkelijke terreuraanvallen van Hamas op 7 oktober een krachtig signaal afgeeft in Gaza om buurlanden op afstand te houden. Maar de proporties in deze oorlog zijn in elk opzicht zoekgeraakt, schrijft NRC zondag in een hoofdredactioneel commentaar. Als hoeder van het Handvest van de Verenigde Naties, en daarmee van de internationale rechtsorde en de mensenrechten, is het de rol van VN-baas Guterres om dit aan de kaak te stellen.
Rutte belt met koning Jordanië over ‘zeer zorgwekkende humanitaire situatie in Gaza’
Demissionair premier Mark Rutte heeft zondag met koning Abdullah II van Jordanië gebeld over de „zeer zorgwekkende humanitaire situatie in Gaza”. Dat schrijft Rutte op X. Ook heeft Rutte zijn zorgen gedeeld over de ontwikkelingen op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever.
De premier zegt in het gesprek vooral benadrukt te hebben dat een „massieve intensivering” van hulp voor de Gazanen nodig is, en dat Nederland daartoe zal blijven oproepen. „Ik heb Koning Abdullah ook bedankt voor zijn zeer positieve rol bij de inzet van humanitaire hulp.”
Het hof van koning Abdullah II schrijft op X dat de vorst in het telefoongesprek gewaarschuwd heeft „voor de gevolgen van aanhoudende Israëlische agressie tegen Gaza” en dat de situatie op de Westelijke Jordaanoever uit de hand dreigt te lopen, vanwege „het geweld van extremistische kolonisten tegen de Palestijnen”. Ook heeft de koning opgeroepen tot een onmiddellijk staakt-het-vuren en de bescherming van burgers.
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/web-1012binabdullah.jpg|//images.nrc.nl/QcePS0NnCS2iIGjw2rhc6EwQN5w=/1920x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/web-1012binabdullah.jpg|//images.nrc.nl/I4adWq2Wh5HbJdplQPozvWU8ZOs=/5760x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/web-1012binabdullah.jpg)
De Jordaanse koning Abdullah II tijdens een bijeenkomst in Amman, in november. Foto Royal Hashemite Court/ Reuters
VN-baas Guterres: ‘Veiligheidsraad is verlamd door geostrategische verdeeldheid’
António Guterres, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, is teleurgesteld dat de VN-Veiligheidsraad tegen een humanitair staakt-het-vuren in Gaza heeft gestemd. Dat zei hij zondag tijdens een bezoek aan een forum in Qatar, schrijven internationale persbureaus. De Verenigde Staten blokkeerden de resolutie vrijdag met hun vetorecht.
Volgens Guterres is de Veiligheidsraad „verlamd door geostrategische verdeeldheid” en heeft het wegstemmen van de resolutie „het gezag en de geloofwaardigheid van de Veiligheidsraad ernstig aangetast”. De secretaris-generaal benadrukte zijn oproep tot een staakt-het-vuren vol te houden.
Voor het eerst in zijn zesjarige ambtstermijn deed Guterres vorige week een beroep op artikel 99 van het VN-Handvest, waarmee hij de Veiligheidsraad bijeen kon roepen buiten de lidstaten om. Hij maakte gebruik van dat instrument omdat hij de oorlog tussen Israël en Hamas als een bedreiging voor de internationale vrede en veiligheid beschouwt. De laatste keer dat artikel 99 werd toegepast, was in 1989.
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/topshot-us-un-israel-palestinian-conflict-diplomacy57729894.jpg|//images.nrc.nl/QzkokuuiL_7zMSrQJokmwleStTk=/1920x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/topshot-us-un-israel-palestinian-conflict-diplomacy57729894.jpg|//images.nrc.nl/0vo2p3ufL1l86HzbddKORl8YwZo=/5760x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/topshot-us-un-israel-palestinian-conflict-diplomacy57729894.jpg)
VN-baas António Guterres afgelopen vrijdag tijdens de stemming van de Veiligheidsraad. Foto Yuki Iwamura/AFP
In beeld: na nieuwe evacuatieoproep vluchten steeds meer mensen naar Rafah
Israël voert offensief in Gaza op, beveelt evacuatie van centrum Khan Younis
Het Israëlische leger heeft zaterdag het lucht- en grondoffensief in Gaza voortgezet. Het leger is daarin gesterkt door een Amerikaans veto van een resolutie in de VN-Veiligheidsraad, waarin werd opgeroepen tot een onmiddellijk staakt-het-vuren in Gaza, en door groen licht van Washington voor een noodverkoop ter waarde van 106 miljoen dollar (ongeveer 98 miljoen euro) aan tankmunitie. Dat melden internationale persbureaus.
Israël heeft bewoners van de zuidelijke stad Khan Younis zaterdag bevolen het centrum te verlaten. Sinds vorige week de wapenstilstand tussen Israël en Hamas ten einde kwam, heeft Israël zijn grondaanval op de zuidelijke helft van de Gazastrook uitgebreid door Khan Younis binnen te dringen. Daarbij ging het in eerste instantie vooral om oostelijke delen van de stad.
Ook hebben beide partijen melding gemaakt van een golf van gevechten in het noorden van de Gazastrook. In centraal Gaza zijn volgens bewoners de Israëlische tankbeschietingen op de vluchtelingenkampen Bureij en Maghazi hervat. Volgens Palestijnse gezondheidsfunctionarissen zijn zeven Palestijnen omgekomen bij een Israëlische luchtaanval op Bureij.
Onmiddellijke verkoop
Washington kondigde de verkoop van bijna 14.000 stuks tankmunitie aan na het omstreden veto van de VS in de V-raad. Volgens de Amerikaanse regering heeft minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken bepaald dat er „een noodsituatie bestaat” in het nationale belang die de onmiddellijke verkoop vereist. Daarmee kan het Congres worden omzeild - een zeldzame stap.
Israël zegt dat het vooruitgang boekt. Volgens de nationale veiligheidsadviseur Tzachi Hanegbi hebben Israëlische militairen tot nu toe minstens zevenduizend Hamas-militanten gedood, al zei hij niet waar die schatting op is gebaseerd.
Het officiële dodental in Gaza, opgesteld door het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid in de door Hamas bestuurde enclave, steeg zaterdag tot meer dan 17.700. Volgens het ministerie gaat het daarbij voor ongeveer 40 procent om kinderen onder de 18 jaar. Vele duizenden anderen worden vermist en zijn vermoedelijk gedood onder het puin.
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/israel-palestinians57731903.jpg|//images.nrc.nl/wk8U_bdBlRylgPRvcmM8KpK58-k=/1920x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/israel-palestinians57731903.jpg|//images.nrc.nl/qllVUQvAl_eXjx5FwXgrKydsT10=/5760x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/israel-palestinians57731903.jpg)
Gewonde Palestijnen zitten zaterdag op de vloer van het Nasser-ziekenhuis in Khan Younis, na aanhoudende Israëlische aanvallen. Foto Ibraheem Abu Mustafa / Reuters
Rector van University of Pennsylvania stapt op na kritiek op getuigenis over antisemitisme
De rector van de Amerikaanse University of Pennsylvania, Liz Magill, stapt op naar aanleiding van haar getuigenis over antisemitisme op de universiteit tegenover het Amerikaanse Congres, afgelopen dinsdag. Dat heeft de raad van toezicht van de prestigieuze universiteit zaterdag verklaard.
Magill lag zwaar onder vuur omdat ze, ondanks herhaaldelijke vragen van een lid van het Huis van Afgevaardigden, niet onomwonden zei dat het oproepen tot genocide van Joden indruist tegen de gedragscode van de universiteit. Evenals de voorzitters van twee andere Amerikaanse topuniversiteiten, Harvard University en het Massachusetts Institute of Technology (MIT), hield ze het, ook na aandringen, bij juridisch voorzichtige antwoorden dat dat zou afhangen „van de context”.
Magill getuigde samen met Claudine Gay van Harvard en Sally Kornbluth van MIT over spanningen op hun instellingen tussen pro-Palestijnse en pro-Israëlische betogers naar aanleiding van de oorlog tussen Israël en Hamas. Joodse studenten melden toenemend antisemitisme op Amerikaanse universiteiten en beschuldigen universiteitsbesturen ervan dat te tolereren.
Storm van kritiek
De houding van de voorzitters leidde tot een storm van kritiek. Onder meer het Witte Huis hekelde hun getuigenis. Gouverneur Josh Shapiro van Pennsylvania noemde de getuigenis van Magill „onaanvaardbaar” en „schandalig”. Oproepen tot het ontslag van met name Magill en Gay zwollen de afgelopen dagen aan. Magill betuigde woensdag spijt in een videoboodschap. Gay bood vrijdag haar excuses aan.
De raad van toezicht van de University of Pennsylvania hield zaterdag een speciale vergadering, nadat een belangrijke donateur een schenking van ongeveer 100 miljoen dollar had ingetrokken. Ook de voorzitter van de raad van toezicht stapt op. Magill blijft aan tot een vervanger is gevonden.
De Afgevaardigde die de voorzitters ondervroeg, de prominente Republikein Elise Stefanik, juichte het ontslag van Magill zaterdag toe. „Eén weg, twee te gaan”, schreef ze op X, het voormalige Twitter. „Dit is nog maar het begin van de aanpak van de wijdverbreide rot van het antisemitisme die de meest ‘prestigieuze’ instellingen voor hoger onderwijs in Amerika heeft vernietigd.”
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/congress-education-colleges-antisemitism57666463.jpg|//images.nrc.nl/WFAEMW4qWmueCByHOvKUcz2W31c=/1920x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/congress-education-colleges-antisemitism57666463.jpg|//images.nrc.nl/fxoCAQt1X0nry6I-EmgdqytrZFA=/5760x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/congress-education-colleges-antisemitism57666463.jpg)
Rector Liz Magill van de University of Pennsylvania dinsdag tijdens haar getuigenis tegenover het Amerikaanse Congres in Washington. Foto Mark Schiefelbein / AP
Rector van Harvard biedt excuses aan voor uitspraken die als antisemitisch werden gezien
De rector magnificus van de Amerikaanse universiteit Harvard, Claudine Gay, heeft excuses aangeboden voor uitspraken die zij deed in het Amerikaanse Congres. Haar uitspraken worden gezien als antisemitisch. Gay was in het Congres om tijdens een hoorzitting te spreken over de onrust die is ontstaan op de campus na het uitbreken van de Gaza-oorlog. Ondanks de excuses eisen 74 congresleden Gays aftreden in een brief.
In de hoorzitting van dinsdag vroeg een Congreslid de bestuurder of oproepen tot genocide tegen Joden indruist tegen de regels van de universiteit. Daarop antwoordde Gay dat dat „afhankelijk is van de context”.
In een interview met universiteitskrant Harvard Crimson bood Gay donderdag excuses aan voor haar uitspraken. „Woorden doen ertoe”, zei ze tegen de krant. Ook geeft Gay in het interview toe dat ze de tegenwoordigheid van geest had moeten hebben om een ander antwoord te geven dat ook past bij haar eigen principes, namelijk dat „oproepen tot geweld tegen onze Joodse gemeenschap en dreigingen richting Joodse studenten niet thuishoren op Harvard”.
Gay was niet de enige bestuurder van een vooraanstaande Amerikaanse universiteit wier uitspraken woede opwekten. Ook de bestuurders van het Massachusetts Institute of Technology en de universiteit van Pennsylvania moesten terugkomen op uitspraken die ze deden in hoorzittingen.
Op Amerikaanse universiteitscampussen lopen de emoties en spanningen hoog op sinds de oorlog tussen Israël en Gaza is uitgebroken. Er is veel verdeeldheid en er vonden incidenten plaats bij pro-Israëlische bijeenkomsten en demonstraties voor Gaza. Zowel Joodse als islamitische studenten ervaren een sterk gevoel van onveiligheid, en activisten ook.
Israëlische bombardementen op Gaza gaan door, ook op locaties aangewezen als veilig
De Israëlische bombardementen op de Gazastrook gaan onverminderd door, ook op zuidelijk gelegen plekken waar burgers volgens het Israëlische leger heen kunnen om veilig te schuilen. Dat melden internationale persbureaus zaterdag. Volgens Al Jazeera zijn tientallen Gazanen omgekomen in de nacht van vrijdag op zaterdag, onder wie een familie van dertien mensen in de zuidelijke stad Khan Younis.
„Aanvallen vanuit de lucht, het land en de zee zijn intens, non-stop en wijdverspreid”, aldus de secretaris-generaal van de Verenigde Naties António Guterres vrijdag. Gazanen „wordt verteld dat ze moeten rondbewegen als ballen in een flipperkast, tussen steeds kleiner wordende gebiedjes in het zuiden”, aldus Guterres.
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/web-0912buigaza.jpg|//images.nrc.nl/MJwQZu0Ub_yarBILdjd2IQ_d3MY=/1920x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/web-0912buigaza.jpg|//images.nrc.nl/AWFnqSTXR1thElzJ3XmPkKtkCP4=/5760x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/web-0912buigaza.jpg)
De Israëlische bombardementen vinden plaats in de hele Gazastrook. Foto Atef Safadi/EPA
Kritiek op veto van Verenigde Staten bij stemming in VN-Veiligheidsraad over staakt-het-vuren
De VS stemden vrijdag als enige tegen een resolutie in de VN-Veiligheidsraad voor een onmiddellijk staakt-het-vuren in Gaza. Dertien van de vijftien leden van de Veiligheidsraad stemden voor, het Verenigd Koninkrijk onthield zich van stemming.
Mensenrechtenorganisaties hebben kritiek geuit op de Amerikaanse positie. De VN-vertegenwoordiger van Human Rights Watch, Louis Charbonneau, stelt op X dat de Verenigde Staten riskeren „medeplichtig te zijn aan oorlogsmisdaden” door Israël van wapens en „diplomatieke dekking” te blijven voorzien terwijl het land „wreedheden” begaat in Gaza.
VN-chef António Guterres riep eerder op vrijdag op tot een onmiddellijk bestand en waarschuwde alle leden van de VN-Veiligheidsraad voor een „mondiale dreiging” als gevolg van de oorlog in Gaza. Hij deed daarom een zeldzaam beroep op Artikel 99 van het Handvest van de VN, dat hem in staat stelt om de leden van de Raad bij elkaar te roepen om te spreken over een zaak die de internationale stabiliteit bedreigt.
De Amerikaanse VN-ambassadeur Robert Wood zei in de Veiligheidsraad dat zijn land de resolutie niet steunt, omdat de voorgestelde wapenstilstand „alleen de kiem zal leggen voor een volgende oorlog”. De VN-ambassadeur van Israël heeft de Amerikaanse president Joe Biden op X bedankt voor het veto van zijn land tegen het staakt-het-vuren in Gaza. Volgens de ambassadeur staat de VS „stevig aan onze zijde”.
Welkom in dit blog
In dit blog volgt NRC de situatie in Israël en de Gazastrook en ontwikkelingen die daarmee te maken hebben. Lees hier het vorige blog terug.
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/palestinian-israel-conflict57747409.jpg|//images.nrc.nl/Hj8fSnTATfIs5xmlI68MFMjxCpI=/1920x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/palestinian-israel-conflict57747409.jpg|//images.nrc.nl/aORLVCD7CJP11CFEbLMPlDC95ZI=/5760x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/palestinian-israel-conflict57747409.jpg)
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/palestinian-israel-conflict57747405.jpg|//images.nrc.nl/HIALiTcjo4ukkCDNNrvkcIpyExA=/1920x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/palestinian-israel-conflict57747405.jpg|//images.nrc.nl/VnvF47yomzCZHM2A2qn06rJtEo4=/5760x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/palestinian-israel-conflict57747405.jpg)
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/palestinian-israel-conflict57747374.jpg|//images.nrc.nl/r0iI4kpzKnbEjdyTo4QcmVskI9c=/1920x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/palestinian-israel-conflict57747374.jpg|//images.nrc.nl/iI1RvG_xMfN36_sON8z9EVB40S8=/5760x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/palestinian-israel-conflict57747374.jpg)
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/israel-palestinians-gaza-drone-tent-camp57747036.jpg|//images.nrc.nl/zmLovhF7vnWiTxM5cOC8sGXPKo4=/1920x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/israel-palestinians-gaza-drone-tent-camp57747036.jpg|//images.nrc.nl/2UhGRBoYuXH7b8ODBwoKetA3KJk=/5760x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/liveblog/files/2023/12/israel-palestinians-gaza-drone-tent-camp57747036.jpg)