Biologische landbouw beter voor klimaat en natuur dan gangbare landbouw
Wageningse onderzoekers concluderen dat meer biologische landbouw bijdraagt aan minder broeikasgassen en meer natuur. Minister Adema wil biologisch stimuleren.
Biologische landbouw is in vergelijking met gangbare landbouw beter voor het klimaat en de natuur. Dit staat in een rapport van de Wageningen Universiteit (WUR). “We willen in Nederland op een duurzame manier voedsel produceren. Dit onderzoek geeft aan in hoeverre biologische landbouw daaraan kan bijdragen”, zegt onderzoeker Gerard Migchels.
Het rapport is gemaakt op verzoek van minister Piet Adema (landbouw). Hij volgt de Europese Farm to Fork-strategie. Die gaat uit van de groei van 9 naar 25 procent biologische landbouw in 2030. Adema vindt voor Nederland een toename van 4 naar 15 procent in 2030 een mooie eerste stap, zei hij in december. “Biologische productie helpt bij uitdagingen zoals klimaat, natuur, dierenwelzijn, water, bodem en gezondheid”, schreef hij.
Minder koeien per hectare
De Wageningse onderzoekers stellen dat meer biologische melkveehouderij bijdraagt aan vermindering van de uitstoot van broeikasgassen, zoals kooldioxide en methaan. Dat geldt zeker voor de emissies per hectare omdat in de biologische landbouw minder koeien worden gehouden per grondoppervlak. Een opvallende conclusie is volgens onderzoeker Migchels dat per liter melk de uitstoot tussen biologisch en gangbaar vrijwel gelijk is.
Een nadeel bij een biologische koe is dat er meer methaan in de pens (één van de vier magen van het dier) ontstaat door het eten van meer kuilgras en minder mais en krachtvoer. Een positieve factor is dat er geen kunstmest wordt gebruikt en de dieren minder krachtvoer (bijvoorbeeld uit Zuid-Amerika) krijgen. De productie van kunstmest en krachtvoer kost veel energie en veroorzaakt daarom een hoge uitstoot van kooldioxide.
In de akkerbouw scoort biologisch ook beter doordat er geen energie nodig is voor de productie van kunstmest en synthetische bestrijdingsmiddelen. Daar staat onder meer tegenover dat een biologische boer vaker met de trekker en een machine onkruid weg moet halen en daarbij diesel verbrandt en dus kooldioxide uitstoot. Als alle factoren worden gewogen luidt de conclusie van de onderzoekers dat in de akkerbouw per hectare biologisch beter is voor het klimaat, maar per kilo product is gangbaar interessanter.
40 procent minder stikstof
Te veel stikstof veroorzaakt onder meer eenzijdige natuur. De emissies van stikstof worden veroorzaakt door mest. Minder koeien per hectare, zoals in de biologische landbouw, leidt dus tot minder uitstoot. Gemiddeld daalt de uitstoot van stikstof per hectare met 40 tot 50 procent door biologische melkveehouderij.
Gerard Migchels nuanceert de resultaten: “Dit is de conclusie bij de huidige manier van werken. Als door meer onderzoek bijvoorbeeld de productie in de biologische akkerbouw behoorlijk stijgt, worden ook de klimaatprestaties beter. Maar als kunstmest, die nu wordt geproduceerd met fossiele brandstoffen, straks met schone energie wordt gemaakt, gaat de score van de gangbare landbouw omhoog.”
De onderzoekers werkten met data die zijn verzameld bij een groot aantal bedrijven. Zij vergelijken een gemiddeld gangbaar boerenbedrijf met een gemiddeld biologisch bedrijf. Migchels wijst erop dat bedrijven nogal kunnen verschillen. “Je hebt gangbare boeren die nu al redelijk extensief werken, met minder koeien per hectare, of minder kunstmest gebruiken. Als zo’n boer overschakelt naar biologisch is het effect natuurlijk kleiner dan wanneer een bedrijf met veel koeien per hectare en een hoge melkproductie per koe die stap maakt.”
‘Vraag naar biologisch stimuleren’
De plannen van Adema werden in december kritisch onthaald omdat nog onduidelijk is hoe hij de groei van de biologische sector wil stimuleren. De Algemene Rekenkamer concludeerde dat twee weken geleden ook. Al vaker heeft een minister van landbouw dergelijke ambities uitgesproken, en dat is niet gelukt. De minister moet met betere acties komen dan bij eerdere mislukte plannen, stelt de Rekenkamer: “Nederland is het enige land in de EU dat biologische landbouw niet gericht stimuleert.”
Het rapport van de WUR beveelt onder meer aan om een programma op te zetten waardoor er meer grond beschikbaar komt voor gangbare bedrijven die willen overschakelen naar biologisch. Er moet ook meer onderzoek worden gedaan naar verhoging van de productie zonder chemische bestrijdingsmiddelen.
Gerard Migchels: “Als Adema groei van de biologische landbouw wil, is de belangrijkste uitdaging om ervoor te zorgen dat ook de vraag naar dit type producten toeneemt. Anders daalt de prijs. Het zou enorm helpen als bijvoorbeeld Albert Heijn en Jumbo voor hun huismerk alleen nog maar biologische melk verkopen.”
Lees ook:
Gaat 15 procent biologische landbouw in 2030 lukken?
Het kabinet wil het aandeel biologische landbouw binnen acht jaar laten groeien van 4 naar 15 procent. Gaat dat lukken?