Dit is het overheersende gevoel: dat er ergens in het traject naar dit Reuzegom-arrest iets onoorbaars is gebeurd

Afgelopen vrijdagnamiddag. Op een terrasje aan de Waalse Kaai zit een Reuzegom-advocaat te genieten van de zon en een koffietje. Hij wenkt je en vraagt: “Vind jij dit nu niet degoutant? Allez, voor die familie.”

Het maatschappelijke onbehagen na het arrest dat 18 leden van studentenclub Reuzegom deed wegkomen met werkstraffen en boetes die zelfs lager liggen dan toen hun illustere voorgangers in 2009 hun schachten verplichtten een varkentje te doden is immens. Even voor de duidelijkheid: De Morgen is een krant die wordt gemaakt door mensen die bij voorkeur zo weinig mogelijk mensen in de gevangenis willen zien. Behalve het Openbaar Ministerie heeft niemand ook maar één van de 18 Reuzegommers ooit handboeien of deurspionnen toegewenst, ook de nabestaanden van Sanda Dia niet.

Als dit arrest in die mate onbegrip genereert dat zelfs een van die ‘dure advocaten’ zelf er niks meer van snapt, dan staat dat helemaal los van de strafmaat. Het heeft te maken met bepaalde passages in dat arrest. Zoals deze: “Het door beklaagde J.S. om 12.08 uur geplaatste bericht waarin hij stelt dat ‘S. rijp voor de vuilbak is’ wordt door het hof niet relevant geacht.”

Of deze: “De visproef, waarbij een levende goudvis moet ingeslikt worden en vervolgens middels de inname van visolie opnieuw moet worden uitgebraakt, evenals de proef met de geblenderde muis, betroffen traditionele en vaste door alle leden van de studentenclub Reuzegom gekende dooprituelen.”

Moet de geblenderde muis niet stilaan in de Vlaamse canon? Want dan was er ook nog deze 18-voudige overweging: “De negatieve berichtgeving via de (sociale) media en de impact hiervan op de beklaagde en zijn leefwereld, evenals het tijdsverloop sedert de feiten.”

Het zijn de advocaten van de 18 zelf die de procedure oeverloos hebben gerekt. De eerste onderzoeksrechter in Turnhout werd van de zaak gehaald omdat de moeder van een van de 18 net als zij was benoemd in de Antwerpse rechtbank van eerste aanleg. En vervangen door een veel minder ijverige onderzoeksrechter. Toen advocate Elisa Van Bocxlaer haar in 2019 vroeg om een lijst met oud-leden van Reuzegom bij het dossier te voegen, was het meteen njet. De advocate, destijds in deze krant: “Zodra het dossier in Hasselt zat, hebben wij op al onze vragen een negatief antwoord gekregen. Terwijl je toch zou denken dat iedereen een eerlijk proces zou willen? Hoe kunnen wij, bij wijze van spreken, nagaan of de persoon die aan het eind moet oordelen zelf niet ooit is gedoopt bij Reuzegom?”

Dat is dus het overheersende gevoel. Dat er ergens in het traject naar dit arrest iets onoorbaars is gebeurd.

In de jaren 80 en 90 kwam dat ook wel eens voor. We hadden toen politici die een parlementaire onderzoekscommissie oprichtten om het hele verloop van de procedure tegen het licht te houden. Als aan het eind blijkt dat mensen in Vlaanderen massaal hun vertrouwen in justitie verloren omdat iedereen opeens spoken zag, kan het geen kwaad dat de wetgevende macht klaarheid brengt. Het parlement heeft dat recht.