De spanning rond de oorlog is voelbaar op Roland Garros. ‘Heb het emotioneel moeilijk met spelers uit terroristische landen’
Roland Garros boycot geen spelers uit Belarus of Rusland vanwege de oorlog, waarop een rel met een Oekraïense tennisster volgde. Ook andere spelers zijn gespannen.
“Waarom moeten wij dat eigenlijk hardop zeggen?” De vraag waarom zij de Oekraïne-oorlog niet veroordeelt, irriteert de Belarussische Aryna Sabalenka. “Mocht ik die kunnen stoppen, dan zou ik het doen. Maar helaas ligt dat niet in mijn handen.” Ze sluit haar persconferentie tóch af met een veelgeprezen statement. “Geen normaal mens keurt de oorlog goed.”
De mondiale nummer twee speelt gewoon op Roland Garros omdat de tenniswereld normaliter geen Russen en Belarussen boycot, ondanks de oorlog. Alleen Wimbledon deed het vorig jaar, maar komende editie niet. Dat zij welkom zijn in Parijs, onder neutrale vlag, leidde op de eerste speeldag echter direct tot een rel.
Zondag trof Sabalenka de Oekraïense Marta Kostyuk in de eerste ronde, een uitgesproken critica van het tennisbeleid. Kostyuk geeft speelsters van ‘de vijand’ geen hand. “Wij zijn in oorlog”, legde Kostyuk uit toen ze recent een Russische opponent negeerde. Zondag gebeurde wat verwacht werd: ook Sabalenka kreeg na haar winst geen hand van Kostyuk. Ze nam het Sabalenka kwalijk dat ze in Rusland traint.
Ongelukkig genoeg pookte miscommunicatie het vuurtje verder op. Sabalenka begreep het als zij geen hand van Kostyuk zou krijgen. “Als ze me haat, is dat oké.” De boze Kostyuk dacht echter dat Sabalenka haar daadwerkelijk haatte en haalde nog eens uit.
Toen Kostyuk Sabalenka zondag voorbijliep, floot het publiek de Oekraïense uit. Sabalenka dacht eerst dat het op haar gericht was. De Belarussische boog sarcastisch naar het publiek.
‘Emotioneel moeilijk’
Sabalenka vond dat politiek en sport niet vermengd moesten worden. Nu de rel hét gesprek in Parijs is, lijkt dat voor het verdere verloop onvermijdelijk. Veel Russische, Belarussische maar ook Oekraïense tennissers spelen komende dagen op Roland Garros. Een dag later is de spanning onder andere spelers groot.
Zo noemt de Oekraïense Danaya Yastremska het fluitconcert ‘niet aardig’ en begreep ze het ook niet. “Jullie weten toch dat wij hen geen hand geven?”, zegt de Oekraïense fel na haar gewonnen wedstrijd. Ook zij gaat geen handen schudden met Russen of Belarussen, mochten zij elkaar loten.
Ook bij Elina Svitolina is irritatie te proeven over de rel. “We zijn met flauwekul bezig", zei ze na haar gewonnen wedstrijd. “We focussen ons op lege woorden die niets helpen. De kern is dat Oekraïeners hulp nodig hebben. Doneer een paar dollar.” Zelf doneert Svitolina haar prijzengeld aan hulpacties voor kinderen in haar thuisland.
Er waren dus ook mooie momenten. Bij de voor België uitkomende Maryna Zanevska zaten haar Oekraïense ouders op de tribune, die ze al een jaar niet had gezien door de oorlog. Na haar verlies kreeg ze een staande ovatie van de toeschouwers. Zanevska barstte in huilen uit en zei het moeilijk te hebben met de situatie in haar thuisland.
Yastremska zegt zich ook niet fijn te voelen, vooral ook door de aanwezigheid van Russen en Belarussen in Parijs. ”Hoe kunnen wij de baan op tegen spelers uit terroristische landen? Ik heb het daar emotioneel moeilijk mee. Misschien moet je eens aan hen vragen of zij zich goed voelen om tegen Oekraïners te spelen.”
Geen lastige vragen
Dat kan als na Yastremska Antastasia Pavlyuchenkova de ruimte binnenloopt, maar de Russin voelt zich ‘niet comfortabel’ te antwoorden op vragen over de rel. Als een Oekraïense journalist vraagt waarom ze haar tweet ‘Stop de oorlog, stop het geweld’ verwijderde, en of dat vrijwillig was, kijkt de Russin gespannen heen en weer. Het laat de angst zien over wat thuis gebeurt.
Naderhand komt het nog tot een woordenwisseling over die vraag tussen de Oekraïense journalist en een Russische collega. De spanning werkt ook door naar het aanwezige journaille.
Het meest tekenend is de persconferentie van Aslan Karatsev. Als de Rus een vraag van Trouw krijgt over het incident, grijpen persvoorlichters van Roland Garros in. “Alleen vragen over de wedstrijd, alstublieft.” Tegen Karatsev: “Je hoeft niet te antwoorden.” Hij is boos door de vraag, beëindigt vroegtijdig zijn praatje en loopt weg. Politiek en sport moeten gescheiden blijven op Roland Garros, zelfs als dat niet kan.
Nu ook de spanningen stijgen tussen Servië en Kosovo, lijdt dat in Parijs tot nieuwe discussie. Serviër Novak Djokovic signeerde de camera met ‘Kosovo is het hart van Servië. Stop het geweld'. Dat leidde tot ophef in Kosovo. De Franse tennisfederatie reageerde dat het spelers niet beknot in hun uitingen.
Lees ook:
Sabalenka wint de Australian Open, en wordt een speelbal van Loekasjenko’s propaganda
De grandslamzege van Aryna Sabalenka legde de balanceeract tussen sport en politiek bij de Australian Open op schrijnende wijze bloot.