Een bijzonder beschamende College Tour met Sigrid Kaag
Ze hadden het zo opzwepend ingestoken vooraf met dat filmpje van de dochters van Sigrid Kaag, dat 721.000 mensen en ik wel móesten kijken naar College Tour (KRO-NCRV). Het was de honderdvijftigste aflevering van het programma, de eerste van het vijftiende jaar, en die beloofde wat. Minister van financiën Kaag pinkte een traan weg toen ze hoorde dat haar dochters vrezen dat hun moeder misschien hetzelfde overkomt als de vermoorde Els Borst. “Ik dacht dat Nederland tolerant was”, zei de een. “Eigenlijk wil ik dat ze een andere baan vindt. Ze verdienen haar niet.”
Twan Huys mocht erover vertellen bij Op1 vrijdag. Hij was ‘verpletterd’ geweest door de dochters en dacht als vader van twee kinderen meteen ‘wat zou ik doen’? “Na afloop dachten we allemaal: wat een bijzonder gesprek was dit. We hebben echt iemand gezien zoals we haar nog nooit gezien hebben.”
Het was een beetje veel, vooraf, en deed vermoeden dat de rest niet veel om het lijf had. Het nieuws dat Kaag ‘altijd naar haar dochters luistert’ en kennelijk een vertrek uit de politiek overweegt na deze regeerperiode is al lang besproken. Maar wat zei ze nog meer? Het was immers ook een beetje ‘op de vrouw af’ om over haar kinderen te beginnen, en niet over haar werk. Zoals ook alleen haar gevraagd werd of ze klaar was voor het Torentje, en mannen niet, zei ze later.
Elk kwartier een haatdraagende tweet
Ik twijfel of de vragen over werk en privé wel in verhouding waren. De standaard sex-drugs-and-rock-’n- roll-vraag – ze had nooit gerookt of drugs geprobeerd, bang om de controle te verliezen, maar hield wel van een glas wijn en dansen op Arabische muziek – was geen opmaat naar politieke vragen. Bijvoorbeeld over die beloofde nieuwe bestuurscultuur die D66 niet in de hand blijkt te hebben, of het D66-klimaatbeleid.
Des te meer focuste Huys op het gevoel van ontheemding binnen Kaags gezin. Ze had na haar Midden-Oostenstudies in onder andere Caïro en Oxford 34 jaar lang een internationale diplomatencarrière, trouwde met een Palestijnse man en haar kinderen spreken maar half Nederlands. Dat roept bij sommige Nederlanders aversie op. Ze krijgt elk kwartier een haatdragende tweet. Mensen met onvrede over het vluchtelingen- of stikstofdossier wachten haar ‘Middeleeuws’ met fakkels op en noemen haar heks. Geert Wilders werd ernstiger bedreigd dan zij, erkende ze zelf, maar met hem praat ze niet meer omdat hij ‘zelf geradicaliseerd is’ en over grenzen ging met dat heks-woord.
In een haatdragend klimaat kan een verward iemand – zoals degene die Els Borst neerstak – het gevoel krijgen dat-ie maar eens actie moest ondernemen, legde ze het gevaar uit. Huys vroeg niet naar het gebrek aan steun vanuit het kabinet. Wel of haar man en kinderen opgelucht zouden zijn als ze vertrok naar een baan in het buitenland (‘Ja’). Zelf wilde ze zoiets niet stante pede melden; bij haar leek dus alleen de timing in de weg te staan.
Het is bizar. We hebben hier een hoogontwikkelde, Nederlandse vrouw, met intelligente kinderen en een man die haar door dik en dun steunt, en met de intentie om het thuisgevoel in Nederland te ervaren. Een rolmodel, dat eigenlijk op het punt staat om als een vluchtelingengezin te vertrekken. En het gesprek gaat dan níet over steun, terwijl zo’n tierende minister Wiersma draagvlak krijgt om te blijven.
Als Kaag een andere student later in het programma aanraadt om vooral te gaan studeren wat die zelf leuk vindt, en niet wat verstandig is, weet je al bijna genoeg. Bijzonder gesprek? Bijzonder beschamend.
Vijf keer per week schrijven Maaike Bos en Renate van der Bas columns over televisie.