Direct naar artikelinhoud
Aanhangers van Erdogan vierden zondag feest op het Taksimplein in Istanbul.Beeld AFP
Verkiezingen

Erdogan blijft stempel drukken op Turkije, dat afstevent op eeuwfeest

President Erdogan kan na zijn verkiezingszege van zondag zijn conservatieve koers voortzetten. Hij belooft ‘de Eeuw van Turkije’.

“Samen gaan we door met het bouwen en herleven van de Eeuw van Turkije”, zei president Recep Tayyip Erdogan zondagavond tijdens zijn overwinningsspeech. Het verslaan van oppositiekandidaat Kemal Kiliçdaroglu met 52,2 procent van de stemmen zal Erdogan sterken om zijn huidige koers voort te zetten op weg naar het honderdjarig bestaan van de republiek Turkije in oktober dit jaar.

Sommige analisten denken dat Erdogan met de overwinning op zak een meer gematigd beleid zal gaan voeren. Maar zijn speech vanuit het presidentieel paleis in Ankara liet daar, net als een toespraak eerder op de avond in Istanbul, weinig van zien.

Erdogan riep wel dat alle 85 miljoen inwoners van Turkije de winnaars van deze verkiezingen waren en dat er geen verliezers bestonden. Maar die belofte klonk hol toen hij meteen daarna de oppositie uitmaakte voor lhbt-supporters en een bedreiging voor de ‘heilige familiewaarden’.

Erdogan houdt vol: lage rente zorgt voor lage inflatie

Later op de avond beloofde hij dat de Koerdische politicus Selahattin Demirtas onder zijn regering nooit zou worden vrijgelaten, ondanks een uitspraak van het Europees Hof van de Rechten van de Mens die Turkije daartoe oproept. Het doet vermoeden dat er op het gebied van vrijheid voor minderheden, Koerden en andere andersdenkenden geen verbetering komt.

Hoe de regering met de economische crisis om zal gaan, is een ander groot vraagteken. De aanstelling van kabinetsleden kan straks meer zeggen over welke economische koers Erdogan wil varen, maar het is zeer de vraag of hij wil breken met zijn onorthodoxe economische theorieën. De financiële problemen van vele burgers hebben er namelijk niet voor gezorgd dat de steun voor Erdogan dramatisch is afgenomen.

Tijdens zijn speech verzekerde Erdogan dat hij een internationaal gerespecteerd economisch managementteam wil aanstellen, maar hij sprak ook positief over wat zijn regering met lage rente heeft bereikt. Hij blijft volhouden dat lage rente zorgt voor lage inflatie, iets dat indruist tegen wat de meeste economen denken.

Regeringscoalitie is fragiel

De verwachting is dat doorgaan op het huidige economische pad ervoor zal zorgen dat de economie nog verder verslechtert. Een instorting van de lira heeft ook gevolgen voor de prijzen in de supermarkt, omdat grondstoffen en een groot gedeelte van de energie wordt geïmporteerd uit het buitenland.

Omdat investeerders instabiele markten vaak mijden, zal de regering-Erdogan voor buitenlandse investeringen vooral naar de Golf moeten kijken om aan de broodnodige buitenlandse valuta te komen. Want de binnenlandse voorraad daarvan zou bijna de bodem hebben bereikt.

Tegelijk hebben de verkiezingen ook laten zien waar Erdogan kwetsbaar is. Niet alleen heeft 48,2 procent van de stemmers zich via de stembus uitgesproken tegen hem, maar zijn eigen regeringscoalitie is ook nog nooit zo fragiel geweest.

Kiliçdaroglu: Meest oneerlijke verkiezingen in jaren

Erdogans partij AKP heeft flink aan stemmen ingeleverd in het parlement. De president heeft het te danken aan marginalere partijen dat hij zijn meerderheid kan behouden. De invloed van deze ultranationalistische, ultraconservatieve en Koerdische islamistische politici, die extremer zijn dan de meeste AKP-leden, leidt tot ongerustheid bij onder meer progressieve vrouwenorganisaties.

Kiliçdaroglu uitte zondag zijn zorgen over de problemen waarmee het land te maken krijgt. “Het waren de meest oneerlijke verkiezingen in jaren”, zei hij. De uitslag heeft volgens hem ook laten zien dat mensen dit systeem willen veranderen.

Maar zondagavond op straat was daar weinig van te zien. Erdogan-aanhangers, jong en oud, gingen de straat op om te vieren dat hun leider dat nog tenminste vijf jaar blijft.

Kiezen voor ‘de Eeuw van Turkije’.

Nu Erdogan zijn grootste politieke uitdaging heeft overleefd, kan hij de overwinning nog extra glans geven op 29 oktober 2023, het jubileum van de republiek. Tijdens zijn campagne benadrukt hij al maanden dat een keuze voor hem een keuze is voor de ‘de Eeuw van Turkije’.

Dat hij zijn conservatieve en nationalistische stempel mag drukken op dit eeuwfeest, moet ervoor zorgen dat Mustafa Kemal Atatürk, oprichter van de moderne republiek en boegbeeld van de seculieren, in zijn schaduw komt te staan als de ultieme leider van het land.

Lees ook:

Erdogan wint verkiezingen en blijft president van een hevig verdeeld Turkije

President Recept Tayyip Erdogan heeft de tweede ronde van de Turkse verkiezingen gewonnen. Hij mag nog vijf jaar het land besturen.