Blokkade A12 door Extinction Rebellion eindigt in vrolijk arrestatiefestival (tot chagrijn van agenten)

De ontvangst in de arrestantenbus was opvallend hartelijk. ‘Ik wil mijn waardering uitspreken voor jullie inspanningen voor het milieu’, waren de eerste woorden van de hoofdagent tegen de opgepakte klimaatactvisten. Het typeerde de gemoedelijke sfeer in de volgepropte bus, zeggen Dik van der Meulen (60) en Mariëtte Baarda (56), als ze zaterdag weer terugkeren op het Malieveld, nadat ze kortstondig zijn afgevoerd door de politie. ‘De agenten waren uitgesproken vriendelijk’, zegt Baarda. ‘De grappen vlogen over en weer, zowel van hun als onze kant.’

Zij zijn twee van de 1.587 arrestanten die zaterdagmiddag zittend op het wegdek in Den Haag zijn aangehouden bij een demonstratie van Extinction Rebellion. Voor de zevende keer gaat de activistische klimaatbeweging over tot een bezetting van het begin van de snelweg A12. Het aantal aanhoudingen is bijzonder hoog en aanzienlijk meer dan bij eerdere demonstraties van Extinction Rebellion: in januari waren het er 768, in maart 700. ‘Ons doel was om de blokkade van de A12 op te heffen en dat doel is bereikt’, aldus Hilda Vijverberg, perswoordvoerder van de politie Den Haag. ‘Bovendien is dit snel en effectief gebeurd.’

Politie gefrustreerd

Op 48 gevallen na – personen die worden verdacht van vernieling of belediging – besloot het Openbaar Ministerie zaterdag niemand te vervolgen voor strafbare feiten. ‘We zijn afgezet bij het ADO-stadion’, zegt Van der Meulen. ‘We zijn naar station Ypenburg gelopen en hebben als een soort aalscholvers onze kleding staan drogen in de zon.’ Omdat zijn blouse compleet doorweekt was door het waterkanon, kreeg hij van een vrouwelijke demonstrant haar droge shirtje aangereikt. Het toont de camaraderie onder de activisten. ‘Er is echt een soort verbroedering’, zegt Baarda.

Onder de politieagenten, die vanuit het hele land waren opgetrommeld voor de breed aangekondigde protestactie, ontstaat na afloop frustratie over het geringe aantal aanklachten. ‘Als je als politie massaal gaat aanhouden, omdat er tal van strafbare feiten worden begaan en er daarna automatisch voor bijna alle zaken seponering volgt, is dat niet bepaald goed voor de motivatie’, zegt Jan Struijs, voorzitter van de Nederlandse Politiebond, tegen persbureau ANP. Het OM stelt daartegenover dat er in de meeste gevallen sprake is van een ‘gering feit’, waarvoor het geen hoge straffen zal eisen en de rechter die dus ook niet zal opleggen. ‘Dan staat het voeren van honderden zaken in geen verhouding meer tot wat het zal opleveren’, aldus de persofficier in een verklaring.

Ontwarren armen en benen

Beer (64) uit Amsterdam is een van de activisten die gehaakt in de armen van zijn buurvrouw op de Utrechtsebaan is gaan zitten. Hij nam al twee keer eerder deel aan een demonstratie als supporter langs de kant van de weg, maar dit keer besloot hij aan de blokkade mee te doen. De aanleiding was de arrestatie van zes leden van Extinction Rebellion in januari begin dit jaar wegens opruiing: het had hem woedend gemaakt. ‘Zij zijn opgepakt op basis van een vermoeden. Dat gebeurde vroeger ook met mijn grootvader, toen hij werd opgepakt door de Sicherheitsdienst (de inlichtingendienst van nazi-Duitsland, red.). Dat kan echt niet.’

Waar de politie bij vorige demonstraties vrij lang wachtte met optreden, heeft zij daar dit keer weinig trek in. Direct na de bestorming van de weg rond het middaguur worden de van Duitsland gehuurde waterkanonnen tevoorschijn gehaald. Gedurende het hele protest worden de demonstranten hiermee natgespoten. Rond de klok van twee begint de politie met het oppakken van de eerste demonstranten, die zich intussen in rijen op het asfalt hebben gepositioneerd. Vergezeld door luidkeelse steunbetuigingen, gezang, dans, speeches en tromgeroffel worden activisten aan de lopende band weggesleept. Dit is het beeld tot even na vijf uur, dan is de weg weer leeg.

Niet iedereen is bereid om zich te laten arresteren. Een groot deel van de naar schatting van de organisatie zesduizend aanwezigen behoort tot de supportersgroep. Zij laten zich niet oppakken, maar bieden mentale ondersteuning aan de demonstranten die op het asfalt zitten. ‘You are not alone!’, klinkt er uit hun kelen, wanneer de politie weer eens een poging doet om de benen en armen van de zittende activisten te ontwarren.

‘Zaak van leven of dood’

Michiel (55), directeur van een machinebouwbedrijf en pianist in een bigband, is er als supporter. Zijn vrouw en drie zoons hebben besloten thuis te blijven. ‘Het besef dat er iets moet gebeuren, is er wel bij hen, maar het gevoel van urgentie is minder. Er heerst meer gelatenheid.’ Bij hemzelf zijn de zorgen over de opwarming van de aarde groot. ‘Ik heb mijn zoon geadviseerd in Scandinavië te gaan studeren. Dat is de enige plek in Europa waar het straks nog uit te houden is.’

Als Van der Meulen en Baarda een uur na hun arrestatie weer terug zijn bij de demonstratie, heeft de politie bijna alle activisten van het asfalt verwijderd. ‘Jammer dat er al zoveel mensen weg zijn’, zegt Baarda licht teleurgesteld. Het mag het enthousiasme voor het protest niet drukken; volgende keer zijn ze er gewoon weer bij, zegt Van der Meulen. ‘Het is immers een zaak van leven of dood.’