PvdA en GroenLinks nog verder in elkaars armen
GroenLinks en PvdA gaan nadenken over één lijst voor de Tweede Kamer. De steun bij achterbannen is groot – zolang het woord ‘fusie’ maar niet valt.
PvdA en GroenLinks smelten verder samen. Met grote steun van de achterban gaan de twee partijen de verkiezingscampagne in als ‘één links blok’, waarbij de weg naar nauwere linkse samenwerking open ligt.
Partijleiders Jesse Klaver (GL) en Attje Kuiken (PvdA) kregen zaterdag van de leden van hun partij van alle kanten aanmoediging om zich verder aan elkaar vast te klinken. De partijen kunnen gaan nadenken over één lijst voor de Tweede Kamer, al ligt daarover nog geen concreet voorstel. Bij de Europese verkiezingen in 2024 moet er sowieso één gezamenlijk verkiezingsprogramma komen vindt een overgrote meerderheid van de leden bij beide partijen.
De verwachtingen binnen de twee partijen om bij de Provinciale Statenverkiezingen van maart een goed resultaat te boeken, hebben een flinke boost gekregen na een gezamenlijk partijcongres, zaterdag in Den Bosch. “Dit kan de geschiedenisboeken in”, zegt PvdA-leider Kuiken over de sfeer. Ruim drieduizend leden zijn onder één dak bijeen – ieder nog wel in hun eigen hoek in de congreshal. De nieuwsgierigheid is groot. Bij de doorgang verdringen ’s middags GroenLinksers en PvdA’ers zich om bij elkaars sessies te kijken.
Leden hebben sweaters met daarop ‘Linkse wolk, ja graag’
Klaver en Kuiken zien samenwerken als een manier om links ‘de grootste’ te maken. Zij maken zich ook op andere manieren breed: het kabinetsbeleid wordt tot inzet gemaakt bij de Statenverkiezingen. “De VVD is al zenuwachtig”, zoekt Kuiken de confrontatie met Rutte. “Er is een links en progressief antwoord”, zegt Klaver.
Vooral bij de PvdA is opeens opvallend veel steun voor het samen optrekken. Leden lopen rond in sweaters met daarop ‘Linkse wolk, ja graag’. De statuten van de partij zijn aangepast om een gezamenlijke lijst in theorie mogelijk te maken. Moties over toenadering krijgen bijna 90 procent steun – meer dan bij GroenLinks, waar de ja-stem rond de 80 procent schommelt. Veel PvdA’ers vinden zelfs dat het te langzaam gaat. Het moet minder ‘op zijn egeltjes, meer met passie’, luidt een oproep, waarvoor luid applaus komt.
Eén woord wordt bij het historische samenzijn vermeden: fusie. De partijbesturen willen het kritische deel van beide achterbannen geruststellen dat nog niets definitief is. Zelfs voormalig PvdA-partijleider Job Cohen, eerder vóór een fusie, zegt zaterdag opeens: “Dat woord wil ik de komende jaren niet horen.”
Vergaande samenwerking stuitte in het verleden op veel weerstand
Maar waar zijn de critici gebleven? Vergaande linkse samenwerking stuitte in het verleden op veel weerstand bij beide achterbannen. PvdA’ers zagen te weinig sociaaldemocratische wortels bij GroenLinks, terwijl bij GroenLinks juist werd geschamperd dat PvdA’ers niet groen genoeg waren.
Maar zaterdag klonk ook bij GroenLinks vanaf de tribune, die voller is dan bij de PvdA, gejuich en gejoel bij moties over nauwere samenwerking. Toch hoor je daar ook aarzeling. Terwijl GroenLinks in de eerdere fase de kar van de samenwerking trok, heeft die partij nu te stellen met leden die twijfels en bezwaren uiten. Bijvoorbeeld over het ‘proces’. Bij jongerenafdeling Dwars leeft het gevoel dat de partij “naar een fusie toewerkt zonder dat het echt wordt uitgesproken”. Andere leden hebben het gevoel dat hun partij de weg al is ingeslagen waarop terugkeren geen optie is. Wees dan eerlijk, houden ze de partijleiding voor.
Volgens Paul Rosenmöller ‘zijn er eigenlijk geen fundamentele verschillen van mening’
Tijdens een deelsessie met bijna alleen maar GroenLinksers, komt nog een ander pijnpunt aan de oppervlakte: de ideologische verschillen blijven te onderbelicht, vindt een geërgerd GroenLinks-lid. De PvdA stemde in de Eerste Kamer vóór het Ceta-vrijhandelsverdrag met Canada, GroenLinks juist tegen. “Hoe gaat dat eruit zien als we straks één fractie zijn, terwijl die fundamentele verschillen nog blijven bestaan?”
Paul Rosenmöller, lijsttrekker voor de Senaatsfractie van GroenLinks, lacht even als hij dat voorbeeld hoort – Ceta wordt vaker genoemd om verschillen te benadrukken. “Maar dan vraag ik weleens: kun je nog een ander voorbeeld noemen? En dan blijft het vaak stil.” Volgens Rosenmöller hebben de twee partijen vooral heel veel overeenkomsten. “Fundamentele verschillen van mening”, zegt hij, “die zijn er eigenlijk niet.”
In het zaaltje klinkt het zacht: “Nou …”
Toch overheerst bij veel GroenLinksers pragmatisme over de samensmelting: als het toch die kant op gaat, kun je er maar beter een succes van maken. Tijdens het plenaire gedeelte is harde kritiek die hele dag nauwelijks te horen geweest.
Lees ook:De linkse samenwerking tussen PvdA en GroenLinks is in een nieuwe fase beland
De linkse samenwerking tussen PvdA en GroenLinks isin een stroomversnelling beland.
Lees ook:De VVD wil een rechts-links tegenstelling in de campagne, maar gaat dat werken?
De VVD is de verkiezingscampagne voor de Provinciale Staten begonnen met een klassieke aanval via De Telegraaf op de ‘linkse wolk’ PvdA en GroenLinks. De vraag is alleen: krijgt dit verhaal ook pootjes?