Air France-KLM haalt met ‘duurzaamheidsgerichte obligaties’ 1 miljard euro op

Groen geld voor de blauwe zwaan. Luchtvaartmaatschappij Air France-KLM heeft deze maand 1 miljard euro opgehaald bij beleggers met ‘duurzaamheidsgerichte obligaties’.

Aan deze obligaties zijn duurzame doelen gekoppeld. Zo moet het Frans-Nederlandse moederbedrijf van de ‘blauwe’ KLM-familie de uitstoot van broeikasgassen in 2025 met 10 procent hebben teruggebracht ten opzichte van 2019. Haalt Air France-KLM die doelen niet, dan moet het meer rente betalen aan de obligatiehouders.

„Dit is een manier om financiers te interesseren die niet langer zonder meer willen investeren in luchtvaartmaatschappijen”, zei Steven Zaat, financieel directeur van Air France-KLM, donderdag tijdens een nieuwjaarsbijeenkomst in Parijs. Zaat: „Wij zijn de eerste luchtvaartmaatschappij in de wereld die duurzaamheidsgerichte obligaties heeft uitgegeven.”

De uitgifte van de obligaties, ook wel sustainability-linked bonds, of SLB’s genoemd, was al eerder deze maand bekendgemaakt. Air France-KLM haalde 500 miljoen euro op met obligaties met een looptijd van 3,3 jaar (rente: 7,25 procent) en 500 miljoen met obligaties van 5,3 jaar (rente: 8,125 procent).

Lening aflossen

In de marge van de nieuwjaarsbijeenkomst gaf Zaat uitleg over de ‘groene’ financiering. Air France-KLM gaat de opbrengst gebruiken om de lening met staatsgaranties af te lossen die het bedrijf afsloot in het begin van de coronacrisis. In 2020 leende de luchtvaartmaatschappij – met een garantstelling van de Franse regering – 4 miljard euro van een groep banken.

In 2021 en 2022 heeft het bedrijf hiervan al 1,5 miljard euro terugbetaald. De opbrengst van de meest recente, ‘groene’ obligaties zou de lening terugbrengen tot 1,5 miljard euro. Air France kreeg ook nog een ‘coronalening’ direct van de Franse staat: die 3 miljard euro is omgezet in eeuwigdurende obligaties.

Het Nederlandse KLM ontving 3,4 miljard euro aan coronasteun: 1 miljard direct van de Nederlandse regering en 2,4 miljard aan bankleningen met staatsgaranties. De Nederlandse luchtvaartmaatschappij heeft alle steun inmiddels terugbetaald. Wel houdt het bedrijf de kredietlijn open: in moeilijke tijden zou KLM nog geld kunnen lenen (met staatsgarantie).

Air France-KLM gebruikt de ‘groene’ financiering dus om de banken terug te betalen. Is dat wel de bedoeling van een duurzaamheidsgerichte obligatie? „Ja, dat kan met een SLB”, zei Zaat donderdag in het achttiende-eeuwse Hôtel de la Marine in Parijs. „Een duurzaamheidsgerichte obligatie is iets anders dan een groene obligatie. Een SLB kent algemene doelen voor verduurzaming. Een groene obligatie moet je besteden aan een concreet doel.”

Een groene obligatie is niet nieuw in de luchtvaart. Schiphol gaf al twee keer zo’n obligatie uit, in 2018 en 2020. Het bedrijf gebruikt het geld om gebouwen op de luchthaven duurzamer te maken en te investeren in elektrisch vervoer. Elektrificatie is niet alleen van belang voor het milieu, maar ook om de arbeidsomstandigheden op het platform te verbeteren.

Sinds enkele jaren is financiering met een ‘groen randje’ populair bij bedrijven en beleggers. Ondernemingen moeten hun (directe en indirecte) bijdrage aan klimaatverandering verminderen, investeerders zoeken manieren om maatschappelijk bewuster te beleggen.

Lees ook Van Walmart tot Tennet: ‘groen’ geld ophalen was niet eerder zo simpel voor bedrijven

Tijdens een rondgang langs institutionele beleggers die NRC twee jaar geleden maakte, reageerden zij verdeeld op de vraag of een vervuilende sector als de luchtvaart aanspraak zou mogen maken op duurzame investeringen.

Er klinkt in elk geval regelmatig kritiek op de vorm van duurzame financiering die Air France-KLM heeft gekozen. Zo zouden de supermarkt-ketens Tesco en Carrefour volgens critici te weinig ambitie hebben getoond bij de uitgifte van duurzaamheidsgerelateerde obligaties in 2022. De doelstellingen zouden niet alleen te zacht zijn, maar de straf, in de vorm van een hogere rente, vinden critici ook te laag.

‘10 procent is realistísch’

Financieel directeur Steven Zaat ontkende in Parijs dat het doel dat Air France-KLM koppelt aan de SLB’s te weinig ambitieus is. „Een verlaging van 10 procent van onze uitstoot per passagier is een realistisch doel voor de periode tot 2025. Je kan wel hogere doelen afspreken, maar daarvan weet je al dat die niet uitvoerbaar zijn. Er is bijvoorbeeld niet genoeg SAF beschikbaar.” SAF staat voor sustainable aviation fuel of duurzame(re) kerosine. Die brandstof geeft minder uitstoot maar is (nog) veel duurder dan conventionele kerosine en ook slecht verkrijgbaar.

Zaat wijst op het feit dat de duurzaamheidsdoelen van Air France-KLM zijn gevalideerd door de onafhankelijke organisatie Science-Based Targets initiative (SBTi). De Frans-Nederlandse luchtvaartmaatschappij wil in 2030 30 procent van haar uitstoot verminderen, en in 2050 klimaatneutraal zijn. Air France-KLM liet zijn plannen beoordelen toen het SBTi nog uitging van een opwarming van de aarde die onder de 2 graden Celsius moet blijven. Inmiddels hanteert men een maximale opwarming van 1,5 graden. Daaraan voldoet de luchtvaartgroep niet.

Air France-KLM wil de komende jaren de uitstoot verlagen door zijn vloot te vernieuwen. Moderne vliegtuigen zijn zuiniger en stiller dan oudere toestellen. Voor een luchtvaartmaatschappij gaan klimaatdoelen en financieel voordeel daarbij hand in hand: als je minder kerosine gebruikt verlaag je de uitstoot én de kosten. Over de volgende stap, minder vliegen om de uitstoot sterker te verlagen, praat de luchtvaart niet graag.

Vrijdag maakte Air France-KLM bekend dat het nieuwe vrachttoestellen heeft besteld bij Airbus. Voor Martinair, de vrachtvervoerder van KLM, heeft de groep vier A350F’s besteld. Die zouden zo’n 40 procent minder CO₂ uitstoten en 50 procent minder geluid maken dan hun voorgangers. De nieuwe toestellen vervangen vanaf de tweede helft van 2026 de huidige Boeing 747-vrachtvliegtuigen.

Tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst in Parijs stelde bestuursvoorzitter Ben Smith van het Frans-Nederlandse concern dat de groep bijna weer terug is op een dienstregeling die vergelijkbaar is met die in 2019, voor de pandemie.

Net als KLM gaat Air France ook weer meer vliegen op China. Smith zei dat hij verwacht dat de operationele problemen op Schiphol, dat met de Parijse luchthaven Charles de Gaulle de belangrijkste ‘hub’ van de groep is, deze zomer zijn opgelost. Air France-KLM maakt op 17 februari zijn jaarcijfers bekend.

Correctie (30/1): Air France-KLM heeft in 2021 en 2022 1,5 miljard euro afgelost van de bankenlening. En niet 2,5 miljard euro zoals eerder vermeld. Dat is hierboven aangepast. Sustainable aviation fuel (SAF) wordt op dit moment veel gemaakt van organisch materiaal (frituurvet). Dat maakt de brandstof nog steeds fossiel, zoals eerder vermeld. Er wordt echter ook onderzoek gedaan naar een synthetische, niet-fossiele vorm van deze vliegtuigbrandstof.