Yvonne Coldeweijer is een spiegel van de huidige samenleving

Deze week sprak ik iemand die niet wist wie Yvonne Coldeweijer is. Een doodnormale man van mijn leeftijd, die ik niet inschatte als volkomen wereldvreemd of stupide, maar hij had gewoon nog nooit van haar gehoord. Een juicekanaal? Geen idee wat dat was. ‘Moet ik dat weten?’, vroeg hij nog verontschuldigend.

Tja, goeie vraag wel. Vooropgesteld, mensen die er prat op gaan nooit televisie te kijken of triomfantelijk vertellen dat ze niet eens een tv hebben, zijn natuurlijk bloedje-irritant. Nog een slagje erger zijn hoogopgeleide lui die zichzelf zelfvoldaan ‘nieuwsmijder’ noemen, omdat ze ‘geen negativiteit’ in hun leven willen. Een luxe die een hoop mensen op deze wereld zich graag zouden kunnen veroorloven, maar helaas zijn dit soort statements enkel weggelegd voor de klasse die het zo goed voor mekaar heeft dat ze zich volledig kan onttrekken aan alles wat zich buiten de eigen bubbel afspeelt.

Gecremeerde kroket

Maar mis je nou werkelijk iets als je niet weet wat Coldeweijer dagelijks voor roddel en achterklap afscheidt? Als het wel en wee van de familie Hazes totaal aan je voorbij gaat, en er geen enkel belletje gaat rinkelen bij de term ‘gecremeerde kroket’? Het meest voor de hand liggende antwoord is: nee, je kunt dit allemaal gerust missen.

De wereld draait ook door zonder dat je weet wat Claudia de Breij vindt van het gedrag van Matthijs van Nieuwkerk (‘verachtelijk en schandalig’). Als je geen kennis hebt genomen van de verregende vakantie van Gordon naar Bora Bora (‘in de folder stond: ‘veel watervallen,’ maar ze bedoelden waarschijnlijk: ‘er kan veel water vallen!’, zei Goor van onder een paraplu). Als je niet weet dat Koen Kardashian naar Istanboel is gevlogen voor een nieuw neusschot (‘don’t do drugs,’ sprak hij zijn Instagramvolgers vaderlijk toe). Het is allemaal fluff, vermakelijke roddelpraat voor bij het koffiezetapparaat, maar verder volstrekt irrelevant.

Ethisch ijkpunt

En toch valt een mediafenomeen als Coldeweijer ook niet los te zien van de tijd waarin we leven. Ze is, meer nog dan een uitwas, een spiegel van de huidige samenleving. Ze is het product van zowel het verdienmodel van grote techbedrijven, enkel gericht op het zo lang mogelijk vasthouden van de aandacht van de gebruikers, als van een sinds de ontkerkelijking moreel op drift geraakte samenleving met een onstilbare honger naar nieuws dat een ethisch ijkpunt geeft, ongeacht hoe onethisch de afzender van dat nieuws zelf opereert. Zanger A gaat vreemd: schande! Rapper B is een vrouwenmepper: weg ermee! Vrouw C is een golddigger: aan de schandpaal!

Nee, Coldewijer geeft niet het antwoord op de vraag hoe de wereld in elkaar steekt. Maar voor wie de wereld van nu, en de invloed van (sociale) media op de samenleving, probeert te doorgronden kan het ook geen kwaad om kennis te nemen van wat zich afspeelt in het troebele water van de juicekanalen. En als het geen diepe inzichten oplevert over mens en maatschappij, dan geeft het je tenminste iets om over te praten bij het koffieapparaat.