De TikTok-baas kent zijn weg in Europa en de VS, maar is dat genoeg om de toekomst van zijn app veilig te stellen?

Het TikTokaccount @shou.time bevat voornamelijk video’s van Amerikaanse sportwedstrijden en uitjes in westerse hoofdsteden. De oudste is van 14 februari 2022. Buiten de video’s van verschillende TikTok-kantoren, en de verbaasde reacties over het lage aantal volgers (13 duizend) en posts (21), wijst niets erop dat dit het account betreft van Shou Zi Chew, ceo van het Chinese sociale-mediaplatform met een miljard actieve gebruikers.

Chews TikTokaccount is een van de weinige inkijkjes in zijn privéleven, en zelfs dat lijkt te zijn afgestemd op hoe TikTok zichzelf graag presenteert: westers, jong, speels en cultuurminnend. De app ligt in zowel de Verenigde Staten als Europa onder vuur. TikTok zou onder andere gebruikersdata doorspelen naar China, onwelgevallige boodschappen censureren en kinderen blootstellen aan een uiterst verslavend algoritme. Een aimabel gezicht als dat van Chew kan de app goed gebruiken.

Afgaande op zijn biografie is Chew (40) verre van een instrument van de Chinese Communistische Partij, zoals westerse regeringen TikTok wel zien. Hij is geboren in Singapore en groeit daar ook op, maar wil meer van de wereld zien. Hij studeert economie aan het University College London en werkt tussen 2006 en 2008 voor zakenbank Goldman Sachs.

In 2008 vertrekt hij uit Londen om bedrijfskunde te studeren aan Harvard. Tijdens die studie loopt hij een zomer stage bij ‘een start-up genaamd Facebook’, zo vertelt hij later aan het alumnimagazine van de universiteit. Aan zijn tijd op Harvard houdt hij zijn nauwste vriendschappen over, en hij ontmoet er zijn latere vrouw, de Chinese Vivan Kao. Chew prijst de universiteit om haar reputatie, die deuren voor hem opent: ‘Het platform dat Harvard ons heeft gegeven heeft echt geholpen succesvol te zijn, vooral in dit deel van de wereld’, waarmee hij doelt op het Westen.

Vloeiend Mandarijn

Chew maakt snel carrière. Als partner bij DST, een jonge investeringsfirma in de techsector, is hij in 2013 een van de eerste geldschieters van de Chinese start-up ByteDance, die later TikTok zou ontwikkelen. Daarna begeleidt Chew, die vloeiend Mandarijn spreekt, als financieel directeur de beursgang en internationale uitbreiding van Xiaomi, tegenwoordig de op een na grootste smartphonefabrikant ter wereld.

In die tijd onderhoudt Chew naar eigen zeggen nauw contact met het bestuur van Bytedance. In maart 2021 treedt hij aan als eerste financieel directeur van het bedrijf, vijf weken later neemt hij ook de leiding over TikTok. Chews aanstelling als financieel directeur voedt speculatie over een buitenlandse beursgang voor Bytedance, maar nadat de Chinese regering de teugels aantrekt in de techsector ziet het bedrijf af van dat plan. In november treedt Chew terug als financieel directeur van het moederbedrijf om zich volledig te richten op TikTok.

‘Shou is opgegroeid met zowel de Amerikaanse als de Chinese taal en cultuur om hem heen’, vertelt Hugo Barra, die met hem bij Xiaomi werkte, aan The New York Times. Chew is volgens Barra geschikter ‘dan iedereen die ik ooit heb ontmoet in de Chinese zakenwereld’ als directeur van een Chinees bedrijf dat een ‘wereldwijde grootmacht’ wil zijn, in het oosten en in het westen.

Geopolitiek steekspel

Het gunstig stemmen van westerse regeringen is vermoedelijk Chews grootste uitdaging bij TikTok. Al een aantal jaar is de app het lijdend voorwerp in een geopolitiek steekspel tussen China en de VS, dat in 2020 Chews Amerikaanse voorganger bij TikTok Kevin Mayer tot aftreden dwingt.

Ook in Europa moet Chew het succes van zijn app verdedigen tegenover kritische beleidsmakers. Begin januari bezocht hij Brussel voor een reeks vergaderingen met Eurocommissarissen over privacy, desinformatie, en de veiligheid van de app voor kinderen. Hij verzekert zijn gesprekspartners dat het platform zich wil houden aan Europese regelgeving, maar de grote vraag is hoeveel hij zelf te vertellen heeft over de koers van het bedrijf.

Vijf anonieme voormalige werknemers en bestuurders van ByteDance vertellen The New York Times dat een klein groepje Chinese bestuurders van ByteDance en TikTok verantwoordelijk is voor de strategische besluitvorming bij de app. Chew’s takenpakket zou zich, buiten de ontmoetingen met westerse politici, beperken tot financiën en operationeel management. Chew zelf ontkent dat: ‘Ik ben verantwoordelijk voor alle strategische besluiten bij TikTok.’

In elk geval beweegt Chew zich op sociaal en cultureel vlak moeiteloos tussen China en het Westen. Hij bezoekt met zijn vrouw het glamoureuze Met Gala in New York, stelt bij een kennismakingsetentje met zijn staf in Los Angeles voor om het hele restaurant op te kopen zodat het langer openblijft, en plaatst op TikTok video’s met American footballspelers en acteur Bill Murray. Het komende jaar zal hij moeten laten zien dat hij ook de toekomst van zijn app veilig kan stellen.