'90 procent van de ziekenhuizen draait volgend jaar verlies'

Negentig procent van de ziekenhuizen in Nederland dreigt volgend jaar verlies te draaien door kostenstijgingen voor personeel, energie en inflatie. Daarvoor waarschuwt vrijdag de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ).

De NVZ baseert zich op onderzoek van het bureau Finance Ideas onder 56 ziekenhuizen. De vereniging roept het ministerie van Volksgezondheid en ook zorgverzekeraars op om „dit doemscenario” te voorkomen. NVZ-voorzitter Ad Melkert stelt dat het onderzoek een „alarmerende conclusie” heeft. „Ziekenhuizen hebben juist nu alle middelen nodig om te investeren in de beste zorg voor de patiënt, goede arbeidsvoorwaarden voor de zorgprofessionals en de uitvoering van het onlangs afgesloten Integraal Zorgakkoord.”

Ziekenhuizen maken momenteel afspraken met zorgverzekeraars voor komend jaar. Uit die onderhandelingen moet blijken op hoeveel inkomsten de ziekenhuizen in 2023 kunnen rekenen. De NVZ vreest dat door de extra uitgaven voor energie, personeel en inflatie de ruimte verdwijnt om te investeren in digitalisering en duurzaamheid.

Ook vragen ze het ministerie om hulp, met name bij de gestegen energiekosten. Eerder deze week verwees Volksgezondheidminister Ernst Kuipers (D66) in een Kamerbrief hiervoor nog naar de zorgverzekeraars. Een NVZ-woordvoerder zegt dat ziekenhuizen nu „de maximaal mogelijke financiële ruimte” nodig hebben van de zorgverzekeraars, maar vreest dat die daar niet in mee zullen gaan. Bovendien verschilt per ziekenhuis wat er nodig is, zegt hij. „Het maakt de onderhandelingen extra complex.”

Vorig jaar bleek al dat een vijfde van de ziekenhuizen die onderzocht waren door accountantskantoor BDO financieel ongezond was. Ook toen vormden de stijgende zorgvraag en toenemende personeelstekorten een bedreiging voor de sector. Kosten voor extern personeel stegen met 7,7 procent. Vanwege de coronasteun die de ziekenhuizen toen nog ontvingen, gingen er geen ziekenhuizen failliet.

Dit jaar verwacht de NVZ ook geen faillissementen, zegt een woordvoerder. „Ziekenhuizen hebben vastgoed en dus eigen vermogen.” Wel verwacht NVZ dat ziekenhuizen afspraken met zorgverzekeraars niet kunnen nakomen. „Ziekenhuizen kunnen de prijzen van behandelingen niet verhogen. Bedrijven wel.”

Dit jaar komt de inflatie bovenop de reeds bestaande problemen – inclusief stijgende prijzen voor energie, wat ziekenhuizen relatief veel verbruiken. Daar zijn ziekenhuizen dit jaar 175 procent méér aan kwijt dan vorig jaar, volgens de woordvoerder van NVZ. Het bericht is veelzeggend voor de staat van de zorg: door de gehele sector is de druk voelbaar. Zorg wordt schaars en zorgverleners lopen op hun tandvlees.