Fred Gibson: ‘Rouwen is geen lineair proces, het gaat deel uitmaken van je wezen’

In het nummer Bleu (Better With Time) van Fred Again zingt een autotune stem over een dancebeat: dat je maar moet bedenken dat het met de tijd allemaal beter wordt. I just know that it get better with time. Klinkt misschien een tikkie gratuit, maar dat regeltje is geen loos riedeltje dat dient als melodieus behang voor het ritme. Fred Gibson, alias Fred Again, zegt via Zoom dat de zin voor hem een diepere betekenis heeft. ‘Ik ben er online op gestuit en heb het zinnetje vervolgens gesampeld. Het resoneerde diep van binnen, en het voelde belangrijk voor het verhaal dat ik wilde vertellen met dit album.’

Gibson heeft het over zijn onlangs uitgekomen album Actual Life 3, het derde van een trilogie, waarin de immens populaire 29-jarige Londense producer, singer-songwriter en muzikant de covid 19-lockdown en de rouw om een dierbare die in die periode overleed, verwerkte – als waren het dagboeken. Wie de overledene is, laat hij tijdens het interview liever onbenoemd.

Gibsons muziek, voornamelijk dance, neigt soms naar melancholie die oplost in loutering. Daar klinkt een bepaalde intimiteit in door, bewerkstelligd door de vele vocale samples. Spraak en zang plukt hij van sociale media of uit gesprekken die hij opvangt in het Londense openbaar vervoer, maar hij gebruikt ook uitspraken van vrienden en kennissen. Daarmee raakte hij wereldwijd een gevoelige snaar. Gibson heeft net een uitverkochte Amerikaans tournee achter de rug. Voor het concert in Afas Live, op vrijdagavond 25 november, was na een paar minuten geen kaartje meer te krijgen. En deze zomer was Fred Again dé openbaring van Lowlands.

Als artiest welteverstaan. Want voordat Gibson zijn debuut Actual Life uitbracht, in 2021, had hij al immense successen geboekt als producer van onder andere Skrillex, FKA Twigs, Stormzy en Eminem. Gibson is de man bij wie je aanklopt als je om een pophit verlegen zit. Hij schreef en/of produceerde twaalf van de vijftien nummers van Ed Sheerans No.6 Collaborations Project. En tijdens de Brit Award 2020 won hij, als jongste ooit, de Producer of The Year Award.

Ook al komt Actual Life 3 deels voort uit Gibsons rouwproces, het album ontbeert een sombere sfeer. Integendeel. De teksten en ondertitels hinten naar de transformatie van het negatieve naar het positieve (Better with Time, Pull Me out of This, End of a Nightmare). Op een beat gezet klinken ze als mantra’s die je een hart onder de riem willen steken. De combinatie van samples, Gibsons zang en pianospel, doet in eerste instantie denken aan uniforme hitparade dance. Maar in de slimme opbouw groeit en verdicht het geluid zich tot een goedaardig monster dat jou, je vrienden en de hele dansvloer opslokt. Gebeurde ook op Lowlands. Fred Again bracht een massa in vervoering die bestond uit gelijke delen opwinding en camaraderie.

Kijk naar het TikTokfilmpje waarop Gibson plaatjes draait voor de befaamde Britse Boiler Room Sessies (een stream van een dj-set, red.), en proef wat van de extase. Met een brede grijns en op knuffelafstand van zijn fans springt hij mee. Totdat een van hen iets te dicht bij de apparatuur komt en per ongeluk de muziek uitdoet. Oorverdovende stilte. Er keek nog nooit iemand zo verschrikt, zo schuldbewust op TikTok. Maar Gibson trakteert de dader op een vergevende glimlach, en zet de muziek weer aan. De fan springt opgelucht in Gibsons armen en iedereen danst door.

Het is de ‘power of redemption’ van dance. Gibson, en met hem de meute uitzinnige fans die zijn optredens bijwonen, gelooft in de helende werking van zijn muziek. In de breedste zin van het woord. Het is niet alleen die veelbeschreven bevrijding van het lichaam, dance helpt hem ook bij het ‘rust vinden te midden van al die verschillende soorten chaos in mijn hoofd’.

‘Ik heb gemerkt dat rouwen niet een lineair proces is, met een begin een midden en een eind. Het gaat deel uitmaken van je eigen wezen. Voor mij was het de uitdaging om al die negatieve gevoelens om te vormen tot iets persoonlijks en positiefs dat óók deel van me uitmaakt.’ Zo vertelt hij dat het nummer Danielle (Smile On My Face) ook rechtstreeks gericht is aan die overleden dierbare die hem altijd aan het lachen kon krijgen. ‘Maar dit is de laatste keer dat ik dat verdriet als leidraad gebruik. De pijn is niet verdwenen, maar ik heb mezelf toestemming gegeven om over iets anders te schrijven.’

Dat Gibson zijn muziek überhaupt aan de wereld zou laten horen, was nooit gepland. Het was de legendarische Brian Eno, die ambient music op de kaart zette, die als toevallige vroedvrouw aan de wieg stond van Gibsons succes. Eno was de buurman van een familievriend. Gibson een getalenteerde 16-jarige, die vanaf zijn 8-ste klassiek piano studeerde en muziekcollages maakte. Het leek die familievriend wel leuk om Gibson uit te nodigen voor een repetitie van Eno’s zanggroepje. Een koortje voor de leuk, waarin ook Annie Lennox zong.

Gibson: ‘Ik werd er een beetje manusje-van-alles. Theezetten, partituren opruimen en daarna met Eno babbelen over muziek. Ik nam mijn eigen songschetsen mee en liet ze aan hem horen. Hij gaf dan advies.’ Natuurlijk wist hij dat zijn mentor een producer en artiest was, maar Gibson had nog geen benul van diens status. ‘Dat was misschien maar goed ook, want het betekende ook dat ik niet starstruck was toen ik hem ontmoette. Dat zou een samenwerking alleen maar in de weg staan.’

Vijf jaar later vroeg Eno zijn protegé als co-producer voor het album dat hij maakte met Karl Hyde van Underworld. Op dat moment begon Gibsons carrière als producer. In 2018 had hij zijn eerste nummer 1-hit, als co-auteur van George Ezra’s Shotgun.

Het was vervolgens ook Eno die de producer in 2019 aanraadde om zich weer te focussen op de muziek die hij voor zichzelf maakte. Gibson vertelt dat Eno zijn keuken aan het opruimen was toen er op de shuffleplay van iTunes een geweldig nummer voorbijkwam. Toen Eno zijn laptop checkte, bleek het een track te zijn die Gibson had opgestuurd. ‘Hij zei dat ik er iets mee moest doen. Dat het zonde was als het niet verder kwam dan alleen zijn laptop.’

De samples die Gibson nu gebruikt zijn een echo van de collages die hij als tiener maakte. De klassiek pianist in hem steekt bij uitzondering de kop op. Maar op een andere manier komt de conventionele muzikaliteit van de danceproducer tijdens optredens toch aan de oppervlakte. Niks geen geheugenstick inpluggen en gaan; Gibsons speelt daadwerkelijk live op toetsen en percussie mee met zijn tracks. ‘Ik heb het in het begin wel geprobeerd hoor: hup laptop open en de startknop indrukken. Gewoon omdat ik dacht het zo hoorde. Maar ik realiseerde me al snel dat dat niet mijn ding was. Ik heb er duizenden uren pianospelen op zitten. Ik wilde een manier vinden om die te integreren in mijn dance-optredens.’

De producer/artiest Fred Gibson/Fred Again is daarmee het verbindingsstreepje tussen dance en pop én de man die verbroedering brengt op de dansvloer. Dat vindt zijn mentor ook. ‘Brian hield gisteren een praatje in het Barbican Centre, hier in Londen. Aan het eind had hij het ook over mij. Hij noemde mijn muziek ‘het summum van muziek als sociale verbinding’. Hij vond dat we het voortaan gluesic moesten noemen in plaats van music.’

De begeleidende glimlach straalt eerder bescheidenheid uit dan trots. Hij noemt Eno ‘een ongelooflijke steun en een van de aardigste mensen die ik heb ontmoet’. Momenteel werken ze samen aan Gibsons vierde album. ‘Brian wordt heel beschouwend en beweegt zich in een veel lager tempo. Noem het maar een meditatie op alles wat ik op de voorgaande platen heb gedaan. De afsluiting. Wat misschien verwarrend is omdat het dan het vierde deel van een trilogie zou zijn. En ik heb net gezegd dat ik die rouw niet meer als leidraad wil gebruiken.’

Laat hij het dan een plaat noemen die zal uitdrukken hoe hij op een vreedzame manier alle tegenstrijdige gevoelens van de afgelopen jaren volledig accepteert. Hoe hij daarmee probeert te leven zonder dat ze zijn leven dicteren. ‘Je zou het kunnen omschrijven als een muzikale weergave van aanvaarding.’