Onvrede bij CU’ers over asieldeal blijft – maar de deal zelf ook
Als het aan de partijtop van de ChristenUnie ligt, blijven de asielplannen van het kabinet in stand. Daaraan kon een speciaal ingelast spoedcongres, met veel kritiek en grote zorgen, zaterdag helemaal niets veranderen. En dat was ook precies de bedoeling.
Was de ChristenUnie door een ‘morele ondergrens’ gezakt door akkoord te gaan met de asielplannen van het kabinet? Dat verwijt van enkele honderden leden had partijleider Gert-Jan Segers van de ChristenUnie ‘heel persoonlijk’ opgevat, zei hij zaterdag op een speciaal congres in Ede. “Er werd gesproken over een ethisch faillissement. Toen dacht ik: daarvoor ben ík dan verantwoordelijk. Dat kwam hard aan.”
Brief aan partijtop
Nee, als het aan Segers ligt, zakte zijn partij níét door die morele ondergrens. Maar een kritisch deel van de christelijke achterban vindt van wel – een woedende brief aan de partijtop werd ruim driehonderd keer ondertekend. Op een extra ingelast ‘bijzonder congres’, een unicum in de partijgeschiedenis, kwamen CU’ers zaterdag bijeen om over de deal te praten. Daar klonk die felle kritiek opnieuw. “Ik kan het gewoon niet meer uitleggen”, zei de Edese CU-fractievoorzitter Cora Otter, een van de initiatiefnemers van de interne opstand. “De situatie in Ter Apel is tenhemelschreiend. Ik zoek geen podium, maar ik kón niet anders dan hiertegen opstaan.”
Wat leden in het bijzonder steekt, is het tijdelijke uitstel van gezinshereniging. Daardoor moeten vluchtelingen met een verblijfsstatus langer wachten om hun gezinsleden naar Nederland te halen – de maatregel moet de instroom komende maanden fors inperken. Hoewel de tijdelijke rem uiterlijk eind volgend jaar weer wordt losgelaten, vinden veel CU’ers het plan onacceptabel. “Het uitstellen van mensenrechten is het schénden van mensenrechten”, stelde CU-lid Antonie Fountain op het partijcongres in Ede. “Daarmee mogen we niet lichtvoetig omgaan.”
Eensgezind
Forse kritiek dus, maar tijdens de bijna drie uur waarin partijleider Segers en Kamerlid Don Ceder de afspraken verdedigden, bleef een echte botsing uit. Dat was geen toeval: omdat de ledenbijeenkomst geen formeel congres was, konden geen moties worden ingediend en werd ook niet over voorstellen gestemd. “Er zal vandaag inhoudelijk niets veranderen”, voorspelde partijvoorzitter Ankie van Tatenhove vooraf al. De bijeenkomst was, zei ze, vooral een goed moment om ‘open in gesprek te gaan’ met de leden – en dus niet om koerswijzigingen af te dwingen.
Een verbale confrontatie bleef ook uit omdat niemand binnen de partij echt enthousiast is over de uitonderhandelde plannen – ook de politieke top niet. Het was een ‘worsteling’, typeerde Segers. “Compromissen doen pijn, het is buitengewoon ongemakkelijk zulke besluiten te nemen die over kwetsbare mensen gaan.”
Kamerlid Ceder, die in de Tweede Kamer het woord voert over asielbeleid, sprak zaterdag in deze krant al van ‘rotmaatregelen’. Ook op het partijcongres zei hij dat de uitstel van gezinshereniging hem ‘in het hart’ had geraakt. “Maar alles afwegend, zie ik dat wij er structureel op vooruitgaan.” Ceder vroeg de aanwezige CU-leden ‘samen met mij’ achter het totaalpakket te gaan staan. “Ik doe mijn best, ik vraag u mij daarbij te helpen.”
‘Meer duidelijkheid’
Aan die oproep lijken de meeste CU’ers gehoor te geven – de bijna vierhonderd aanwezigen applaudisseerden het hardst toen mensen opriepen tot gebed voor Kamerleden en bewindspersonen. Ook Hans Alles uit Zoetermeer, ‘al sinds de oprichting lid van de partij’, geeft voorlopig zijn zegen aan de plannen. Vooraf wist hij nog niet goed wat hij precies van de plannen moest vinden; hij hoopte zaterdag ‘meer duidelijkheid’ te krijgen. Die kreeg hij. “Het is volgens mij nog steeds goed dat de ChristenUnie in het kabinet zit”, zei Alles. “Maar ze zitten met deze asieldeal wel op het rándje. Ik ben vooral benieuwd wat de partij doet als andere coalitiepartijen hún beloftes niet waarmaken. Dus voorlopig ga ik mee in de voorstellen, maar ik houd m’n partij wel scherp in de gaten.”
Zelfs het kritische lid Antonie Fountain was ‘tevreden’ met de bijeenkomst, zei hij achteraf. “Het is heel duidelijk dat een overweldigende groep in de achterban zegt: dit kan gewoon niet”, analyseerde hij. Ook “de manier waarop we dit gesprek hebben gevoerd” sprak Fountain aan. “Aan de andere kant heb ik niet het gevoel dat we vanaf volgende week opeens ander beleid zien, terwijl dat echt hard nodig is. Nog steeds worden mensenrechten geschonden, maar voor dat probleem heb ik vandaag geen oplossing gezien. Hierover zijn binnen de partij de laatste woorden nog niet gezegd.”
Lees ook:
Interview Don Ceder (CU) over de asieldeal: ‘Ik heb vanaf dag één gezegd dat ik juridische vragen heb’
“Onze overtuiging is dat wij pal staan voor fatsoenlijke asielopvang, voor mensen die wegvluchten van oorlog en conflicten. Maar dan moeten we in plaats van steeds pleisters plakken met crisisoplossingen naar een structurele aanpak.”