Eén lange tirade van Poetin tegen het Westen

Al eerder hield Poetin anti-westerse tirades, zegt Drost, die als historicus veel publiceerde over toespraken van de Russische president, maar deze steekt er qua heftigheid bovenuit. “Toen Rusland in 2014 de Krim annexeerde stortte hij ook al zijn ongenoegen en frustratie over het Westen uit. Maar nu is hij bijna veertig minuten lang losgegaan op het Westen.”

De toespraak stond dan wel in het teken van de annexatie van vier regio’s van Oekraïne, maar, zegt Drost, “Oekraïne kwam nauwelijks aan bod, alleen even toen hij de Maidanrevolutie in 2014 aanstipte, die hij een westerse staatsgreep noemt”.

Zoals altijd haalde Poetin ook Ruslands geschiedenis van stal. “Hij combineerde het narratief dat de annexatie een keuze was van de mensen in het zuidoosten van Oekraïne, met het narratief over de ‘historische gebieden van ons vaderland’. Daarbij greep hij terug op Novorossija, Nieuw-Rusland, het gebied in Oekraïne dat Catharina de Grote eind achttiende eeuw bij Rusland voegde. Waarbij hij natuurlijk vergeet dat Catharina de Grote die gebieden ook geannexeerd heeft.”

Hij beriep zich ook op het ‘zelfbeschikkingsrecht’ van volkeren en het VN-handvest.

“Ja, hij claimt dat hier een legitieme ‘hereniging’ volgens de regels van het zelfbeschikkingsrecht plaatsvindt. Terwijl het hier niet gaat over gekoloniseerde landen die hun eigen toekomst moeten uitstippelen, zoals in dat VN-kader, maar over een annexatie, wat per definitie illegaal is in het internationale recht.

Tot welk publiek richtte hij zich?

“Zijn hele tirade was vooral tegen het Westen gericht; hij memoreerde ook dat de VS tweemaal kernwapens hebben ingezet in Japan. Dat noemen van kernwapens is een manier om ons te laten schrikken. Maar het was ook een speech voor de Russische bevolking, voor hen framet hij dit conflict als een strijd tegen het collectieve Westen. Dat deed hij nu langer dan ooit, het is natuurlijk een veel beter verhaal dan dat een ‘militaire operatie’ tegen Oekraïne niet zo lekker loopt.”

Het Westen is steeds uit geweest op kolonisatie, van de Derde Wereld en van Rusland.

“Ja, niet alleen bij de val van de Sovjet-Unie, ook tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog zou dat al de bedoeling van het Westen zijn geweest. Poetin hoopt dat dit verhaal ook zal resoneren in voormalige westerse kolonies. Maar hij kijkt daarbij ook naar de VN, en de stemming in de Veiligheidsraad over een motie om de annexatie te veroordelen.”

De aanslagen op de gaspijpleidingen van Nord Stream I en II framede Poetin als een aanslag door de VS, die omwille van eigen belangen de Europeanen in de kou zetten.

“Ja, Poetin heeft eerder gezegd dat hij uit is op een pan-Europese gemeenschap, ‘van Madrid tot Vladivostok’, waar de VS dan een breekijzer in zetten. De Europese regeringen volgen braaf de Amerikaanse hegemoon die de wereld zijn wil oplegt, en nu moeten ze hun bevolking uitleggen dat ze in de kou zitten en niet te eten hebben om de extremisten in Oekraïne te steunen. Daarmee speelt Poetin in op sentimenten in Europese samenlevingen.”

Lees ook:

Poetin eigent zich bezet Oekraïne toe, het Westen ziet het afkeurend aan

De Russische president Poetin heeft gisteren de bezette Oekraïense gebieden ‘geannexeerd’. Hij haalde feller dan ooit uit naar het Westen.