Jetten: In Nederland moet het licht uit, vandaag nog
Ook in Nederland zal de verlichting bij monumenten gedoofd worden. Cruciale kabels worden extra bewaakt. Vrijdag sprak minister Rob Jetten van energie met zijn Europese collega’s. “Nederland zal meer elektriciteit moeten besparen.”
Minister van energie Rob Jetten presenteert dinsdag de uitwerking van het plan om Nederlandse huishoudens te helpen met hun energierekening. Dat zei hij vrijdag toen hij in Brussel de vergadering van de Europese ministers van energie verliet.
De ministers waren het in een mum van tijd eens over het plan om de overwinsten van olie- en gasbedrijven af te romen. Dat geld, dat volgens Jetten in het Nederlandse geval een paar miljard gaat opleveren, moet ten goede komen aan huishoudens om hen te helpen met hun gas- en lichtrekening.
De ministers spraken ook af dat alle Europese landen minder elektriciteit gaan verbruiken. Dat betekent dat Nederland nu overweegt om de lantaarnpalen op de snelwegen te doven. Jetten: “Er is nog heel wat te winnen met het vaker uitzetten van verlichting in gebouwen. Nederland moet daarin echt een paar stappen harder gaan zetten. We kijken naar de verlichting van overheidsgebouwen, die vaker uit kan. Naar de verlichting van monumenten en lantaarnpalen ook. Wat mij betreft ligt alles ter tafel.”
Jetten wil nog vandaag beginnen met het besparen van elektriciteit. Ook huishoudens zouden daaraan mee moeten doen. Op korte termijn wil hij komen met een handreiking over hoe ze dat het beste kunnen doen: het tijdstip waarop je een wasmachine aanzet, kan veel uitmaken.
‘Energiecrisis zal niet snel voorbij zijn’
De ministers willen dat er in heel Europa 15 procent minder energie wordt verbruikt. Daarvan is 5 procent verplicht en 10 procent eerder een streven. Nederland wil zich vastleggen op 15 procent minder.
De afspraken over elektriciteit die de Europese landen maakten zijn een begin, maar nog lang niet genoeg om de problemen op de energiemarkt de baas te worden. Daarom werd vrijdag ook gepraat over manieren om in te grijpen in de gasmarkt. De Europese Commissie had daar een aantal ideeën over op papier gezet, zoals een prijsplafond op Russische energie.
Jetten: “Iedereen realiseert zich nu dat die energiecrisis in Europa niet in de komende maanden voorbij zal zijn. De onrust op de energiemarkt blijft. De gasprijs blijft hoog. We hebben voor deze winter genoeg, maar nu komen de zorgen of er de volgende winter genoeg gas zal zijn.”
Voordat de Europese ministers inderdaad eendrachtig tegen Rusland durven te zeggen dat ze de hoge prijzen niet meer accepteren, is er nog wat extra overleg nodig. Jetten: “Nederland is voorstander van een maximumprijs op Russisch gas. Maar er zijn een paar landen die nog zó afhankelijk zijn van Russisch gas dat ze echt zeker willen weten dat ze niet worden afgesloten.”
Jetten heeft namens Nederland gezegd dat hij ervoor wil zorgen dat die landen voldoende gas blijven krijgen, ook als Rusland als reactie op de maximumprijs besluit de de gasleveranties aan hen te stoppen. Jetten: “Nederland heeft met zijn importterminal voor vloeibaar gas in de Eemshaven een cruciale schakel toegevoegd aan de Europese gasmarkt, daarmee doet Nederland al veel om andere landen te helpen.”
Verdere ingrepen gasmarkt
De ministers van energie spraken af dat ze in oktober weer bijeen komen om de ingrepen in de gasmarkt verder te bespreken. Ze hopen dan ook tot afspraken te komen over gezamenlijke inkoopstrategieën, zodat Europese landen onderling de prijs niet meer kunnen opdrijven.
Een op het laatst toegevoegd agendapunt op de vergadering vrijdag was de veiligheid van de energie-infrastructuur in Europa. “We hebben besproken wat elk land kan doen om cruciale energie-infrastructuur beter te bewaken”, zei Jetten. Dat de gaspijplijn Nord Stream gesaboteerd kon worden was een flinke schrik. Jetten zei dat de de beveiliging van de energie-infrastructuur en ook die van internetkabels meteen is opgeschaald.
Lees ook:
Lichten uit? Dat is laaghangend fruit. ‘Nederland moet veel meer doen’
Vaker lichten uitzetten is lang niet genoeg, waarschuwt hoogleraar sociaal-economische transities Derk Loorbach. ‘Iedereen moet besparen.’
Europese energieministers zullen verder moeten kijken dan noodmaatregelen
De zorgen van de 27 ministers van energie in de EU zijn groot. Ze proberen vrijdag de gas- en lichtrekeningen van hun burgers te drukken en bespreken ook dat hun pijplijnen en kabels te kwetsbaar zijn.