In heel Rusland protestacties tegen mobilisatie, ruim 700 betogers vastgezet

In Rusland zijn meer dan zevenhonderd betogers aangehouden en vastgezet vanwege protestacties tegen de gedeeltelijke mobilisatie, eerder deze week door president Vladimir Poetin aangekondigd. Dat meldt de mensenrechtenorganisatie OVD-Info zaterdag. De betogingen en daarop volgende arrestaties concentreren zich niet in één gebied, maar vinden door het hele land heen plaats. Volgens de organisatie gaat het in totaal om 32 steden, van Sint-Petersburg tot Siberië.

Lees ook Met gedeeltelijke mobilisatie wordt angst van Russen werkelijkheid

Poetins militaire dienstoproep wekt in het hele land wrevel: veel Russen vrezen al langer dat het Kremlin hen massaal naar Oekraïne stuurt. Het was deze week erg druk op Russische luchthavens, waar burgers in allerijl probeerden hun land te verlaten.

In eerste instantie wil Rusland 300.000 van de in totaal 2 miljoen reservisten naar het buurland sturen. In het Russische parlement is een voorstel ingediend om militairen die naar Oekraïne gaan zo’n 300.000 roebel te geven (omgerekend zo’n 5.350 euro) als eenmalige bonus.

Degenen met enige militaire ervaring komen volgens Poetin in aanmerking voor de mobilisatie. Er zijn leeftijdsgrenzen aan de oproep. Eerder ondertekende de president een wet die het eenvoudiger maakt voor buitenlanders om de Russische nationaliteit aan te nemen om te dienen in het leger. Binnen de Russische regering is al langer aangedrongen op een gehele mobilisatie of zelfs staat van beleg.

Poetin ziet zich genoodzaakt tot de uitzonderlijke maatregel omdat de Russische strijdkrachten steeds meer terrein verliezen op Oekraïne. Het Oekraïense leger is gesteund met moderne westerse wapens. Poetin zelf rechtvaardigde de mobilisatie door te stellen dat de reservisten nodig zijn om de oostelijke Donbas-regio in Oekraïne te „bevrijden”. Ook dreigde de president „alle middelen te gebruiken” waarover Rusland kan beschikken. „Dat is geen bluf”, stelde hij.

Referenda

Deze week zijn in vier bezette Oekraïense regio’s schijnreferenda over aansluiting bij Rusland. In Donetsk, Loehansk, Zaporizja en Cherson zijn de volksraadplegingen. Met deze acties wil het Kremlin de gebieden annexeren. Dat zou betekenen dat Oekraïense strijdkrachten daar na de uitslag van de referenda op ‘Russisch’ grondgebied strijden.

Vanuit het Westen zijn de Rusissche acties fel bekritiseerd. Deze oorlog wil een einde maken aan het recht van Oekraïne om als staat te bestaan. En aan het recht van Oekraïners om te bestaan als een volk”, zei de Amerikaanse president Joe Biden. EU-buitenlandchef Joseph Borrell zei „voortdurend tegenwicht te moeten bieden aan „de propaganda van Rusland en zijn misleidende narratief”.

Zaterdag reageerde de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov op de kritiek. Hij sprak van „ongekende en groteske Russofobie” volgens onder meer persbureau AFP. De minister stelde dat het Westen erop uit is Rusland te vernietigen. Hij sprak op een vergadering van de Verenigde Naties. Lavrov verdedigde de referenda in Oekraïne door te zeggen dat de inwoners „waar hun voorouders honderden jaren hebben gewoond” het recht zouden hebben daarover te stemmen.